Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Συναγερμός έχει σημάνει από τις ευρωπαϊκές υγειονομικές αρχές καθώς μια νέα επικίνδυνη τάση στα κοινωνικά δίκτυα, γνωστή ως «πρόκληση παρακεταμόλης» (Paracetamol challenge), εξαπλώνεται ταχύτατα σε πολλές χώρες της Ευρώπης.
Στόχος της νέας πρόκλησης είναι παιδιά και έφηβοι να καταπιούν μεγάλες ποσότητες παρακεταμόλης και να παραμείνουν όσο το δυνατό περισσότερο στο νοσοκομείο!
Όπως προειδοποιούν οι ειδικοί, ο κίνδυνος είναι σημαντικός καθώς η παρακεταμόλη είναι ένα από τα πιο κοινά παυσίπονα και είναι διαθέσιμη στα φαρμακεία χωρίς να απαιτείται ιατρική συνταγή. Όπως τονίζουν, η δοσολογία εξαρτάται από το σωματικό βάρος και την ηλικία του ατόμου που λαμβάνει το φάρμακο. Συνήθως χορηγούνται 10 έως 15 mg παρακεταμόλης ανά kg σωματικού βάρους ως εφάπαξ δόση.
Αντίθετα, υπερβολικές δόσεις παρακεταμόλης οδηγούν σε δηλητηρίαση και μπορεί να προκαλέσουν ηπατοκυτταρική νέκρωση, ηπατική ανεπάρκεια και πιθανή βλάβη σε άλλα όργανα, όπως τα νεφρά και το πάγκρεας.
Οι πρώτες αναφορές των μέσων ενημέρωσης σχετικά με τους κινδύνους της νέας πρόκλησης στο TikTok εμφανίστηκαν αρχικά στην Ολλανδία στις αρχές του έτους, ενώ λίγες ημέρες αργότερα ακολούθησαν το Βέλγιο, η Ελβετία, η Γαλλία και η Γερμανία.
Ο Sören Haberlandt, εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Υγείας, δήλωσε πρόσφατα ότι «παρακολουθεί με μεγάλη ανησυχία τη λεγόμενη πρόκληση παρακεταμόλης σε πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το TikTok».
Αναφέρθηκε επίσης στις προειδοποιήσεις που εκδόθηκαν από την Επιτροπή Φαρμάκων του Γερμανικού Ιατρικού Συλλόγου και της Ομοσπονδιακής Ένωσης Γερμανών Φαρμακοποιών, οι οποίοι, όπως και οι ελβετικές υγειονομικές αρχές, προέτρεψαν τους φαρμακοποιούς να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν πωλούν παρακεταμόλη σε εφήβους.
Παρόμοιες προειδοποιήσεις εξέδωσε και η Γαλλική Υπηρεσία για την Ασφάλεια των Φαρμάκων και των Προϊόντων Υγείας (ANSM) αλλά και το Υπουργείο Υγείας της Σλοβενίας, οι οποίοι προειδοποιούν τους γονείς για την νέα επικίνδυνη πρόκληση που εξαπλώνεται στο TikTok και που έχει ήδη προκαλέσει το θάνατο ενός 11χρονου αγοριού στις ΗΠΑ.
Οι κίνδυνοι από υψηλές δόσεις παρακεταμόλης
Η παρακεταμόλη, όταν λαμβάνεται στις κατάλληλες δόσεις, είναι σε μεγάλο βαθμό ακίνδυνη. Η κατάχρησή της ωστόσο μπορεί να έχει εξαιρετικά σοβαρές συνέπειες για την υγεία όπως:
•Οξεία ηπατική βλάβη: Το ήπαρ είναι ο πρωταρχικός στόχος για το μεταβολισμό της παρακεταμόλης. Η υπερδοσολογία προκαλεί οξεία βλάβη στο ήπαρ, η οποία μπορεί να είναι μη αναστρέψιμη και να απαιτεί μεταμόσχευση ήπατος.
•Νεφρική ανεπάρκεια: Η νεφρική βλάβη που προκαλείται από υπερβολική δόση παρακεταμόλης οδηγεί σε οξεία νεφρική ανεπάρκεια.
•Γαστρεντερικές διαταραχές: Η δηλητηρίαση που προκαλείται από την παρακεταμόλη έχει ως αποτέλεσμα ναυτία, έμετο και πόνο στο στομάχι.
•Αλλεργικές αντιδράσεις: Οι δερματολογικές αντιδράσεις και οι αντιδράσεις υπερευαισθησίας είναι ένας σπάνιος τύπος αντιδράσεων, που μπορεί να εμφανιστεί μετά από υπερβολική δόση παρακεταμόλης.
Συμπτώματα υπερβολικής δόσης παρακεταμόλης
Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με το επίπεδο δηλητηρίασης και τη χρονική διάρκεια που ακολουθεί μετά την κατάποση του φαρμάκου. Τα πρώτα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν περιλαμβάνουν:
•Απώλεια όρεξης.
•Ναυτία.
•Εμετός.
•Κοιλιακή δυσφορία.
•Χλωμάδα.
•Ιδρώτας.
•Λήθαργος ή μειωμένη συνείδηση.
Όσο περνά η ώρα, συνήθως 24 έως 48 ώρες μετά την κατάποση, εάν το άτομο δεν λάβει άμεσα θεραπεία, η δηλητηρίαση από παρακεταμόλη μπορεί να προκαλέσει ηπατική ανεπάρκεια και να εκδηλώσει συμπτώματα όπως, ίκτερο (κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών), σύγχυση, μειωμένη ούρηση, υπνηλία, γρήγορη αναπνοή, χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, εγκεφαλική βλάβη, κώμα αλλά ακόμη και θάνατο.
Τι να κάνετε σε περίπτωση υπερδοσολογίας
Σε περίπτωση υποψίας υπερδοσολογίας, οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι σημαντικό να αναζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια ή να επικοινωνήσετε με το Κέντρο Δηλητηριάσεων.
Ακόμη κι αν δεν έχουν εκδηλωθεί έντονα συμπτώματα, απαιτείται άμεσα θεραπεία καθώς η δηλητηρίαση από παρακεταμόλη μπορεί να βλάψει ανεπανόρθωτα ζωτικά όργανα του σώματος και σε κάποιες περιπτώσεις, να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο.
