Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Η Αυστραλία με νόμο καθιστά πιο δύσκολη την αγορά ατμοποιητών (ηλεκτρονικά τσιγάρα) και προϊόντων ατμίσματος περιορίζοντας τη διάθεσή τους αποκλειστικά μέσα από τα φαρμακεία σε μια «κορυφαία στον κόσμο» κίνηση με σκοπό να μειωθεί η χρήση νικοτίνης
Από την 1η Ιουλίου οι χρήστες αυτών των συσκευών θα πρέπει να παρουσιάζουν ιατρική συνταγή σε φαρμακοποιό για να αγοράσουν υγρά αναπλήρωσης με τις επιλογές τους μάλιστα να περιορίζεται σε τρεις γεύσεις, μέντας, μενθόλης και καπνού. Η νομοθετική αυτή παρέμβαση ήρθε ως συνέχεια άλλων μεταρρυθμίσεων που τέθηκαν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου έως την 1η Μαρτίου του 2024, κι άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να προμηθεύονται, να προμηθεύονται και να διαφημίζονται τα ηλεκτρονικά τσιγάρα.
Δεκάδες χώρες έχουν προχωρήσεις σε νόμους για τον περιορισμό των πωλήσεων τέτοιων προϊόντων αλλά σε καταστήματα, πρατήρια καυσίμων και άλλους μικρούς λιανοπωλητές ωστόσο η Αυστραλία φαίνεται να προχωρά ένα βήμα παραπάνω.
Οι αυστραλιανές αρχές λένε ότι η συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση σηματοδοτεί το τέλος του πολύχρωμου branding και των διασκεδαστικών γεύσεων που οι αρχές λένε ότι ήταν ένα τέχνασμα για να κολλήσουν τα παιδιά στη νικοτίνη.
«Δεν συμβαίνει συχνά το κοινοβούλιο να έχει την ευκαιρία να κάνει κάτι πραγματικά ουσιαστικό και διαρκές για την υγεία των νεαρών Αυστραλών», δήλωσε ο υπουργός Υγείας Μαρκ Μπάτλερ, αφού το κοινοβούλιο της χώρας προχώρησε στην ψήφιση της νομοθεσίας.
Το αρχικό νομοσχέδιο αποσκοπούσε στην καταστολή της εισαγωγής, διανομής και πώλησης προϊόντων ατμίσματος που περιέχουν νικοτίνη, καθιστώντας τα παράνομα, εκτός κι εάν περιλαμβάνονταν σε σχέδιο διακοπής του καπνίσματος για ασθενείς σε συνεννόηση με τον ιατρό τους.
Είχε την υποστήριξη 63 ομάδων, ασθενών, φορέων υγειονομικής περίθαλψης αλλά και της σχολικής κοινότητας, συμπεριλαμβανομένου του Αυστραλιανού Ιατρικού Συλλόγου, του Συμβουλίου Καρκίνου, του Ιδρύματος Πνεύμονα της Αυστραλίας, του Συνδέσμου Δημόσιας Υγείας της Αυστραλίας και του Βασιλικού Αυστραλιανού Κολλεγίου Γενικών Ιατρών.
Ωστόσο, με βάση μια πολιτική συμφωνία που συνήφθη με το κόμμα των Πρασίνων προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι θα περάσει ο νόμος, οι περιορισμοί θα χαλαρώσουν τον Οκτώβριο, και τότε μόνο οι ανήλικοι κάτω των 18 ετών θα χρειάζονται ιατρική συνταγή.
Οι ενήλικες θα μπορούν να αγοράζουν ατμούς στα φαρμακεία, χωρίς ιατρική συνταγή – αλλά οι συσκευές μπορεί να είναι δύσκολο να βρεθούν αφού ορισμένες κορυφαίες αλυσίδες φαρμακείων που λειτουργούν στην Αυστραλία δήλωσαν ότι δεν θα δεχτούν να τα εφοδιάσουν.
«Οι φαρμακοποιοί είναι επαγγελματίες υγείας και τα κοινοτικά φαρμακεία δεν θέλουν να παρέχουν αυτό το δυνητικά επιβλαβές, εξαιρετικά εθιστικό προϊόν χωρίς ιατρική συνταγή», δήλωσε ο Anthony Tassone, ο αντιπρόεδρος του Pharmacy Guild of Australia, το οποίο αντιπροσωπεύει πάνω από 5.900 κοινοτικά φαρμακεία σε όλη τη χώρα.
Εξέφρασε δε τη δυσφορία του για το γεγονός ότι δεν προσκλήθηκαν οι φαρμακοποιοί στη διαβούλευση που έγινε για το θέμα παρόλο που οι φαρμακοποιοί είναι κεντρικά πρόσωπα του όλου εγχειρήματος. «Είμαστε εκνευρισμένοι και αναρωτηθήκαμε γιατί δεν συμμετείχαμε στη συζήτηση γι’ αυτό το πολύ σημαντικό θέμα. Η καλύτερη πολιτική έρχεται όταν έχουμε τους κατάλληλους ανθρώπους σε ένα δωμάτιο, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών υγείας και των ασθενών που επηρεάζονται από την απόφαση, που κάθονται μαζί για να συζητήσουν».
Οι φαρμακοποιοί, τόνισε μπορούν να παρέχουν ένα φάρμακο μόνο εάν υπάρχει αποδεδειγμένη θεραπευτική ανάγκη. Όταν δεν γνωρίζουμε τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των συσκευών ατμίσματος στην ασφάλεια των ασθενών, πώς μπορεί ένας φαρμακοποιός να λάβει τεκμηριωμένη απόφαση;»
Υπάρχουν περιορισμένα στοιχεία που υποστηρίζουν τη χρήση προϊόντων ατμίσματος για τη διακοπή του καπνίσματος και την εξάρτηση από τη νικοτίνη.
Ο κ. Tassone έθεσε κι ένα ακόμη θέμα: Η έλλειψη εποπτείας σημαίνει ότι τα άτομα μπορούν ενδεχομένως να αποθηκεύουν προϊόντα ατμίσματος από πολλά φαρμακεία και να τα πουλούν σε παιδιά και εφήβους. Περίπου το 70% των εφήβων ατμιστών προμηθεύονται ήδη τα ατμιστικά τους από άλλα άτομα και όχι από απευθείας αγορά.
Για τον ίδιο υπάρχουν ακόμη τόσα πολλά ερωτήματα που πρέπει να τεθούν, και γι’ αυτό «χρειαζόμαστε μια ευρύτερη συζήτηση με τους κατάλληλους ανθρώπους».
Το κυρίαρχο θέμα είναι ότι, όπως τόνισε «οι φαρμακοποιοί είναι επαγγελματίες υγείας και τα κοινοτικά φαρμακεία δεν θέλουν να παρέχουν αυτό το δυνητικά επιβλαβές, εξαιρετικά εθιστικό προϊόν χωρίς ιατρική συνταγή».
Γενικά υπάρχουν αρκετοί φόβοι, όπως ότι η νέα αυτή νομοθεσία ίσως δημιουργήσει προβλήματα τελικά αυξάνοντας τη μαύρη αγορά για τα προϊόντα αυτά ή ότι παρά το αυξανόμενο κόστος των τσιγάρων, οι νέοι ατμιστές – αφού έχουν αποκλειστεί από την αγορά του ατμού – θα στραφούν στα τσιγάρα για να πάρουν τη νικοτίνη τους ή θα αρχίσουν εξαρχής να καπνίζουν τσιγάρα.
