Τα αντιδιαβητικά φάρμακα που μιμούνται την ορμόνη GLP-1 χρησιμοποιούνται πλέον ευρέως και για την απώλεια βάρους. Ενδεικτικό της ευρείας χρήσης τους είναι το γεγονός ότι η ζήτηση συχνά ξεπερνάει την προσφορά προκαλώντας ελλείψεις και άλλες ανισορροπίες στην αγορά των συγκεκριμένων σκευασμάτων. Λόγω αυτής της στροφής στις ινκρετινικές αγωγές για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, έχει ανοίξει μια συζήτηση που αφορά την ασφάλεια με κριτήριο κυρίως τις παρενέργειες των φαρμάκων GLP-1.
Πώς λειτουργούν τα φάρμακα της κατηγορίας GLP-1
Τα εν λόγω φάρμακα ανήκουν στα λεγόμενα «έξυπνα ινσουλινοεκκριτικά φάρμακα» και έχουν πάρει την ονομασία τους από την ενδογενή ορμόνη γλυκαγονόμορφο πεπτίδιο 1. Οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 μιμούνται την ορμόνη GLP-1 που απελευθερώνεται φυσικά στο γαστρεντερικό σωλήνα ως απόκριση στην πρόσληψη τροφής και έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 για περίπου δύο δεκαετίες.
Στα άτομα που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2, οι GLP-1 αγωνιστές χορηγούνται προκειμένου να διεγείρουν το πάγκρεας για να απελευθερώσει ινσουλίνη και να καταστείλουν την απελευθέρωση μιας άλλης ορμόνης που ονομάζεται γλυκαγόνη.
Επιπλέον στέλνουν στον εγκέφαλο το μήνυμα του κορεσμού και επιδρούν στο στομάχι καθυστερώντας την κένωση με αποτέλεσμα να αισθάνεται κανείς χορτάτος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Λόγω όλων των παραπάνω συνήθως επιτυγχάνεται απώλεια βάρους, η οποία αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι στη διαχείριση του διαβήτη.
Λόγω της ιδιότητας αυτής, σχετικά πρόσφατα (2021), πήραν την έγκριση του FDA αρκετοί αγωνιστές GLP-1 με σκοπό την απώλεια βάρους σε άτομα με παχυσαρκία που δεν πάσχουν από διαβήτη. Σε πολλές περιπτώσεις οι δύο τύποι σκευασμάτων περιέχουν την ίδια δραστική ουσία αλλά διακινούνται με διαφορετική ονομασία λόγω διαφορών στην περιεκτικότητα δραστικής ή στον τρόπο χορήγησης.
Οι βασικές διαφορές ανάμεσα στα φάρμακα GLP-1 είναι:
- Η περιεκτικότητα δραστικής ουσίας. Αυτά που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση περιπτώσεων παχυσαρκίας περιέχουν υψηλότερες δόσεις δραστικής σε σχέση με αυτά που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση του διαβήτη.
- Ο τρόπος χορήγησης. Τα περισσότερα σκευάσματα είναι ενέσιμα εκτός από ένα που κυκλοφορεί σε μορφή χαπιού.
- Τα πρόσθετα οφέλη. Έχει αποδειχθεί ότι κάποια από αυτά βοηθούν την καρδιακή λειτουργία και προστατεύουν από καρδιακή προσβολή.
- Ηλικία. Όλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από ενήλικες αλλά κάποια είναι εγκεκριμένα και για παιδιά.
- Ανοχή. Σε περίπτωση που προκύψει ευαισθησία σε συγκεκριμένο φάρμακο GLP-1 υπάρχει η δυνατότητα αντικατάστασης.
Οι παρενέργειες των φαρμάκων GLP-1
- Ένα κοινό χαρακτηριστικό όλων των φαρμάκων GLP-1 είναι ότι προκαλούν γρήγορη απώλεια λίπους. Ειδικά στο πρόσωπο το αποτέλεσμα είναι πιο έντονο στην περιοχή των ματιών και γύρω από αυτή αλλά καθώς υπάρχει καθολική χαλάρωση του δέρματος οι αλλαγές είναι επίσης ορατές στα χείλη, στα μάγουλα, στο πηγούνι και στο λαιμό.
- Από τις πιο συχνές παρενέργειες είναι γαστρεντερικά προβλήματα όπως ναυτία, εμετός, διάρροια και δυσκοιλιότητα. Παρατηρείται επίσης αυξημένη ευαισθησία στις έντονες μυρωδιές και στην διαδικασία πέψης.
- Λιγότερο συχνές αλλά πολύ πιο σοβαρές παρενέργειας των φαρμάκων GLP-1 είναι η δημιουργία φλεγμονής στο πάγκρεας (παγκρεατίτιδα), η στομαχική παράλυση (γαστροπάρεση), η απόφραξη εντέρου και η χολολιθίαση.
Πηγή: Harvard Health Publishing
