Αισθάνεστε διαρκώς εξαντλημένοι στη δουλειά; Τότε πιθανότατα να υποφέρετε από το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης.
Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη
Ως επαγγελματική εξουθένωση (burnout) ορίζεται ένα σύνολο συναισθηματικών, νοητικών και σωματικών εκδηλώσεων, που οφείλονται σε χρόνιο εργασιακό στρες που δεν αντιμετωπίστηκε σωστά.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η επαγγελματική εξουθένωση περιλαμβάνει τρία στάδια: το αίσθημα κόπωσης, τα αρνητικά συναισθήματα και τον κυνισμό, που οδηγούν σε αποστασιοποίηση από το εργασιακό περιβάλλον και τη μειωμένη εργασιακή απόδοση.
Πως μπορώ να ξέρω ότι πάσχω από το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης
Η επαγγελματική εξουθένωση δεν έχει αναγνωριστεί επίσημα ως ιατρική πάθηση, αλλά οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι πολύ πιο σύνθετη από το απλό άγχος. Ωστόσο, αν μάθεις να αναγνωρίζεις τα σημάδια της επαγγελματικής εξουθένωσης πριν αυτή κάνει την εμφάνισή της, μπορείς να την προλάβεις.
Σύμφωνα με τους ειδικούς της Mayo Clinic υπάρχουν 12 βασικές ερωτήσεις που μπορούν να αποκαλύψουν εάν κάποιος βρίσκεται αντιμέτωπος με την εργασιακή εξουθένωση:
• Αμφισβητείτε την αξία της δουλειάς σας;
• “Σέρνεστε” στη δουλειά και δυσκολεύεστε να ξεκινήσετε;
• Αισθάνεστε απομακρυσμένοι από τη δουλειά σας και τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεστε;
• Έχετε χάσει την υπομονή σας με συναδέλφους ή πελάτες;
• Σας λείπει η ενέργεια για να κάνετε καλά τη δουλειά σας;
• Είναι δύσκολο να εστιάσετε στη δουλειά σας;
• Νιώθετε λίγη ικανοποίηση από αυτό που κάνετε;
• Νιώθετε απογοητευμένοι από τη δουλειά σας;
• Αμφιβάλλετε για τις ικανότητές σας;
• Καταφεύγετε στο φαγητό, τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ για να νιώσετε καλύτερα;
• Έχουν αλλάξει οι συνήθειες του ύπνου σας;
• Έχετε πονοκεφάλους, προβλήματα στο στομάχι ή το έντερο ή άλλα σωματικά προβλήματα χωρίς γνωστή αιτία;
Εάν έχετε απαντήσει “ναι” στις περισσότερες από τις παραπάνω ερωτήσεις, τότε πιθανότατα βιώνετε εργασιακή εξουθένωση και χρειάζεται να αντιμετωπίσετε άμεσα την κατάσταση.
Τρόποι πρόληψης και διαχείρισης της εργασιακής εξουθένωσης
Η Νάνσυ Ψημενάτου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, επόπτρια Συμβούλων Ψυχικής Υγείας και ιδρύτρια της ΑΜΚΕ “Μαθήματα Ζωής” προτείνει αποτελεσματικούς τρόπους πρόληψηςτης εργασιακής εξουθένωσης.
« Οι παλιότερες γενιές γαλουχήθηκαν (λόγω συνθηκών) με την αντίληψη ότι η εργασία είναι στην κορυφή των αξιών, και έτσι η Silent Generation – Η σιωπηρή γενιά (1928–1945) σπάνια άφηνε μια δουλειά, υπομένοντας με υπομονή τα πάντα, μια νοοτροπία που πέρασε στη συνέχεια στους Baby Boomers (1946–1964).
Η Generation X (1960–1980) άρχισε να αμφισβητεί αυτή την αντίληψη, ενώ οι Millennials πήραν την πρωτοβουλία να φεύγουν από δουλειές που δεν τους ικανοποιούσαν απαιτώντας η προσωπική τους ζωή να μην βλάπτεται από την εργασία.
Το φετινό θέμα της παγκόσμιας ημέρας αφορά τη ψυχική υγεία στο χώρο της εργασίας και το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης βρίσκεται πρώτο στη λίστα, ενώ μαζί του συνυπάρχουν σχεδόν πάντα το σύνδρομο κόπωσης συμπόνοιας καιτα υψηλά επίπεδα άγχους ή/και κατάθλιψης.
Στο δρόμο για το burnout, οι άνθρωποι εστιάζουν υπερβολικά στην απόδοση και στη λογική, παραμελώντας την ενσυναίσθηση και τη σύνδεση. Συχνά αρνούνται να αναζητήσουν εξωτερική βοήθεια, επιμένοντας να λύσουν τα προβλήματά τους μόνοι τους.
Για την πρόληψη της επαγγελματικής εξουθένωσης προτείνονται τεχνικές χαλάρωσης, άσκηση, κοινωνική, επαφή με τη φύση, αναδιαμόρφωση των προτεραιοτήτων μας, στήριξη και συμμετοχή σε ομάδες.
Η πρόληψη προϋποθέτει την αμφισβήτηση της «παντοδυναμίας» μας και την ανάγκη να φροντίζουμε τον εαυτό μας, όπως κάνουμε και για τους άλλους».
