Σύμφωνα με τους ειδικούς περίπου το 20-25% του παγκόσμιου πληθυσμού ενηλίκων έχει μεταβολικό σύνδρομο, μια κατάσταση που αποδίδεται στην αύξηση της παχυσαρκίας, στον καθιστικό τρόπο ζωής, στην πρόσληψη αυξημένων θερμίδων, στην μείωση σωματικής δραστηριότητας και στο κάπνισμα.
Γράφει η Βασιλική Νεστορή, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος.
Το μεταβολικό σύνδρομο, θεωρείται ένας «σιωπηλός» εχθρός για τον σύγχρονο άνθρωπο και είναι υπεύθυνο για την εκδήλωση και την εγκατάσταση του διαβήτη, των καρδιαγγειακών παθήσεων, της υπέρτασης και των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Ποιες ασθένειες προκαλεί το μεταβολικό σύνδρομο
Με απλές μετρήσεις μπορούμε να αναγνωρίσουμε το σύνδρομο αυτό, το οποίο παρόλο που δεν δίνει ηχηρά συμπτώματα για την υγεία μας, εν τούτοις κρύβει σημαντικούς κινδύνους για την μετέπειτα εξέλιξη της.
Αν το μεταβολικό σύνδρομο δεν διαγνωσθεί σωστά ή υποεκτιμηθεί, τότε θεωρείται σχεδόν βέβαιη η νόσηση από την λεγόμενη «τριάδα» ασθενειών, άμεσα σχετιζόμενων με το σύνδρομο μεταβολικό σύνδρομο: καρδιαγγειακά νοσήματα/αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, υπέρταση και διαβήτης.
Εάν παρουσιάζετε 3 ή περισσότερους από τους παρακάτω παράγοντες κινδύνου, είναι πιθανό να έχετε ήδη αναπτύξει το σύνδρομο αυτό, χωρίς να το γνωρίζετε:
-Κοιλιακή Παχυσαρκία: μετρήστε την περιφέρεια μέσης σας με μια μεζούρα, χωρίς να φοράτε ρούχα. Η μέτρηση πρέπει να γίνεται τοποθετώντας την μεζούρα σχετικά χαλαρά και όχι πολύ σφιχτά, 2 εκατοστά πιο πάνω από την περιοχή αφαλού. Επικίνδυνη θεωρείται η μέτρηση πάνω από τα 90 εκατοστά για τις γυναίκες και πάνω από 102 εκατοστά για τους άνδρες. Σε περίπτωση που υπάρχει διαγνωσμένο ιατρικό ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη στην οικογένεια, υπολογίστε 8 εκατοστά πιο κάτω ως μέγιστο όριο, δηλαδή τα 82 εκατοστά για τις γυναίκες και τα 94 εκατοστά για τους άνδρες.
-Υψηλά τριγλυκερίδια: με μια απλή αιματολογική μέτρηση, μπορείτε να διαπιστώσετε το αριθμό των τριγλυκεριδίων σας. Επικίνδυνη θεωρείται η μέτρηση από 150 mg/dl τριγλυκεριδίων και πάνω, για άνδρες και γυναίκες, ανεξαρτήτως ιατρικού ιστορικού.
-Χαμηλή «καλή» χοληστερόλη HDL: με την ίδια απλή αιματολογική μέτρηση, μπορείτε να διαπιστώσετε το επίπεδο της υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης σας, HDL. Επικίνδυνη θεωρείται η μέτρηση κάτω από 40 mg/dl για άνδρες και κάτω από 50 mg/dl για γυναίκες, ανεξαρτήτως ιατρικού ιστορικού.
-Μετρήστε την πίεσή σας: ένα ημερολόγιο τακτικών μετρήσεων που θα σας συστήσει ο γιατρός σας, θα σας βοηθήσει να κατανοήστε αν η αρτηριακή σας πίεση βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα ή όχι. Επικίνδυνη θεωρείται η αρτηριακή πίεση πάνω από 130 mm Hg για την υψηλή (ή μεγάλη ή συστολική πίεση) και πάνω από 85 mm Hg για την χαμηλή (ή μικρή ή διαστολική πίεση) για άνδρες και για γυναίκες, ανεξαρτήτως ιατρικού ιστορικού.
-Αυξημένα επίπεδα γλυκόζης αίματος: με την ίδια απλή αιματολογική μέτρηση, μπορείτε να διαπιστώσετε το επίπεδο της γλυκόζης νηστείας σας (του σακχάρου του αίματος σας όταν είστε τελείως νηστικού). Επικίνδυνη θεωρείται η μέτρηση πάνω από 100 mg/dl σακχάρου αίματος νηστείας για άνδρες και για γυναίκες, ανεξαρτήτως ιατρικού ιστορικού, όταν το αποτέλεσμα επαναλαμβάνεται τακτικά σαν μέτρηση και δεν αποτελεί τυχαίο εύρημα στα πλαίσια ενός μοναδικού ελέγχου.
-Χαμηλή φυσική δραστηριότητα, καθιστική ζωή, έλλειψη κίνησης και άσκησης, για άνδρες και για γυναίκες, ανεξαρτήτως ιατρικού ιστορικού. Αυτό δεν χρειάζεται να το μετρήσετε, το γνωρίζετε ούτως ή άλλως.
Οι μετρήσεις αυτές θεωρούνται αξιόπιστες και είναι σκόπιμο να επαναλαμβάνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ακόμα και αν βρεθούν μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια-όρια, ακριβώς επειδή κάθε αλλαγή στην ζωή, το βάρος και την διατροφή μας, μπορεί να οδηγήσει στην εγκατάσταση του μεταβολικού συνδρόμου. Είναι καλό να μην επαναπαυόμαστε σε μια φυσιολογική μέτρηση που μπορεί σήμερα να διαπιστώσουμε.
Τρόποι αντιμετώπισης
Σύμφωνα με τις συστάσεις της Παγκόσμιας Εταιρίας Διαβήτη, η πρωταρχική παρέμβαση στο μεταβολικό σύνδρομο έχει να κάνει με έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Αυτό περιλαμβάνει:
-μέτρια μείωση στις προσλαμβανόμενες θερμίδες, ώστε να επιτευχθεί μια μείωση του βάρους 5-10% μέσα στον πρώτο χρόνο,
-αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, άσκησης,
-αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες,
-διακοπή καπνίσματος.
Ο θεράπων γιατρός και ο διαιτολόγος σας, μπορούν σε κάθε περίπτωση να σας βοηθήσουν να βελτιώσετε τους δείκτες σας, ακόμα και αν ανήκετε στο σύνολο του πληθυσμού που εμφανίζει το σύνδρομο αυτό. Ο εντοπισμός του μεταβολικού συνδρόμου είναι άλλωστε και ο πραγματικός λόγος των μετρήσεων, όπως και η πρόληψη και η αντιστροφή μιας κακής κατάστασης για την υγεία μας.
