Τι συστήνει στους γονείς η πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Β. Ελλάδος Όλγα Τζέτζη.
Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη
Η ραγδαία εξάπλωση του ιού mpox (ευλογιά των πιθήκων) τις τελευταίες εβδομάδες και η νέα μετάλλαξή του που επιτρέπει τη μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο, έχει σημάνει συναγερμό στη διεθνή ιατρική κοινότητα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Ευρωπαϊκoύ Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), το 2024 καταγράφηκε αύξηση των κρουσμάτων mpox κατά 160%, με τα παιδιά – μαζί με τις έγκυες γυναίκες και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό – να διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών σε περίπτωση νόσησης.
Τα πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι, στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) όπου έχει καταγραφεί περίπου το 90% των αναφερόμενων κρουσμάτων, περίπου τα 2/3 των λοιμώξεων αφορούν άτομα κάτω των 15 ετών. Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ, το ποσοστό θνησιμότητας για παιδιά ηλικίας κάτω του ενός έτους είναι 8,6%, σε σύγκριση με 2,4% σε άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω.
Η πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Β Ελλάδος Όλγα Τζέτζη μιλάει στο DailyPharmaNews και εξηγεί ποια συμπτώματα θα πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς, ποια παιδιά κινδυνεύουν από επιπλοκές της νόσου και ποια μέτρα προφύλαξης θα πρέπει να ληφθούν τον Σεπτέμβριο με το άνοιγμα των σχολείων.
« Είναι αναμενόμενο να έχει προκαλέσει ανησυχία το ενδεχόμενο της εξάπλωσης της ευλογιάς των πιθήκων στην Ευρώπη κάτι το οποίο ισχύει για όλα τα λοιμώδη νοσήματα λόγω της παγκοσμιοποίησης και των συχνών μετακινήσεων πληθυσμών. Εντούτοις δεν υπάρχει κανένας λόγος ούτε να πανικοβαλλόμαστε, ούτε να αναμένουμε νέα πανδημία. Κι αυτό γιατί η mpox δεν είναι σαν τον κορωνοϊό και δεν μεταδίδεται με τον αέρα.
Επίσης, η νόσος δε μεταδίδεται κατά τη διάρκεια της περιόδου επώασης ούτε κατά το πρόδρομο στάδιο του εμπυρέτου, παρά μόνο όταν εμφανιστεί το εξάνθημα. Οι υγειονομικές αρχές, ο ΠΟΥ, το CDC και το ECDC, παρακολουθούν στενά την κατάσταση και υπάρχουν οδηγίες για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της νόσου.
Αν και οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπιες, η ενημέρωση του κοινού σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης και τα συμπτώματα της mpox είναι σημαντική και διευκολύνει την πρόληψη και την εγρήγορση χωρίς ίχνος πανικού.
Ποια είναι τα συμπτώματα στα παιδιά
Ο χρόνος επώασης δηλαδή ο χρόνος από τη στιγμή που κάποιος εκτίθεται μέχρι να αρρωστήσει είναι 3 – 17 μέρες. Η mpox παρουσιάζει διακριτά συμπτώματα. Το εξάνθημα είναι το πιο αναγνωρίσιμο χαρακτηριστικό, ξεκινώντας ως επίπεδες κηλίδες και προχωρώντας μέσω αρκετών σταδίων σε φυσαλιδώδες εξάνθημα, φλύκταινες γεμάτες υγρό και πύον και τελικά σχηματισμό κρούστας.
Πριν την εμφάνιση του εξανθήματος μπορεί να εμφανιστούν πυρετός (1 – 3 μέρες πριν), διογκωμένοι λεμφαδένες, πονοκέφαλος, πονόλαιμος και βήχας. Αυτά τα πρώιμα συμπτώματα είναι τα ίδια και σε άλλες λοιμώξεις γι αυτό είναι δύσκολη η διάγνωση σε αρχικά στάδια της νόσου.
Ποια παιδιά κινδυνεύουν να νοσήσουν σοβαρότερα από την mpox
Οι κίνδυνοι για τα παιδιά είναι μικροί. Τα παιδιά με mpox πρέπει να καλύπτουν τις δερματικές βλάβες και να αποφεύγουν να τις ξύνουν ή να αγγίζουν τα μάτια τους. Οι πιο πολλές λοιμώξεις είναι ήπιες.
Τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να χρειάζονται θεραπεία αν έχουν σοβαρή νόσο ή επιπλοκές ή αν βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή νόσο. Παιδιά σε μεγαλύτερο κίνδυνο είναι αυτά που είναι κάτω των 8 ετών ή έχουν ανοσοκατεσταλμένο οργανισμό (λόγω άλλων νοσημάτων ή φαρμάκων) ή πάσχουν από κάποια δερματικά νοσήματα.
Τα μέτρα προφύλαξης ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς
Κίνδυνο μόλυνσης διατρέχουν οι άνθρωποι που έχουν στενή επαφή με κάποιον που έχει mpox και αυτή η επαφή περιλαμβάνει την στόμα με στόμα ή στόμα με δέρμα όπως το φιλί, τη δερματική επαφή όπως άγγιγμα ή σεξ καθώς και τη μετάδοση με αναπνευστικές εκκρίσεις. Στα παιδιά η μετάδοση γίνεται συνήθως με άμεση επαφή με το εξάνθημα, τις κρούστες ή τα σωματικά υγρά – συνήθως το σάλιο – ενός ατόμου με ευλογιά των πιθήκων. Αυτό προέρχεται γενικά από στενή φυσική επαφή όχι από τυχαία επαφή. Άτομα που είχαν επαφή με ρούχα, κλινοσκεπάσματα, πετσέτες, αντικείμενα, ηλεκτρονικές συσκευές και άλλες επιφάνειες που έχουν αγγίξει άτομα που έχουν mpox επίσης κινδυνεύουν.
Με βάση αυτές τις γνώσεις, συνιστάται για άλλη μια φορά ψυχραιμία και εφαρμογή των βασικών κανόνων υγιεινής καθώς και των μέτρων πρόληψης που ισχύουν για όλα τα λοιμώδη νοσήματα που μεταδίδονται με τους παραπάνω τρόπους προκειμένου να αποφύγουμε την ενδεχόμενη διασπορά όχι μόνο αυτού του λοιμογόνου παράγοντα αλλά και άλλων ιογενών λοιμώξεων ενόψει της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς.
Και η πρόληψη περιλαμβάνει και πάλι την εκπαίδευση γονιών, εκπαιδευτικών και μαθητών στη τήρηση μέτρων ατομικής υγιεινής (καλό πλύσιμο των χεριών πριν και μετά το φαγητό ή χρήση τουαλέτας, βήχας και φτέρνισμα στον αγκώνα με απόρριψη του χρησιμοποιημένου χαρτομάντιλου στα σκουπίδια, απολύμανση δυνητικά επιμολυσμένων επιφανειών με αντισηπτικό διάλυμα ή οινόπνευμα), σε περίπτωση ύποπτων συμπτωμάτων άμεση εκτίμηση από τον παιδίατρο και αποφυγή επαφής σε υποψία νόσου κυρίως με άτομα που έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής νόσησης, φυσικά αποφυγή άμεσης επαφής με άτομο που πάσχει καθώς και αποφυγή χρήσης κοινών ρούχων ή αντικειμένων που ενδεχομένως να έχουν μολυνθεί. Καλό είναι να διδαχτούν τα παιδιά τη σημασία της διατήρησης προσωπικού χώρου και να αποφεύγουν να μοιράζονται προσωπικά αντικείμενα.
Απλές συμβουλές για γονείς
· Ενημερωθείτε για τις ενδεχόμενες αναφορές κρουσμάτων στην κοινότητα σας. Η επαφή με τα κρούσματα θα σας βοηθήσει να γνωρίζετε αν εσείς ή το παιδί σας μπορεί να έχετε εκτεθεί. Εάν νομίζετε ότι εσείς ή το παιδί σας έχετε εκτεθεί, μιλήστε με τον γιατρό σας.
· Εάν έχετε έναν έφηβο ή νεαρό ενήλικα σε σχέση, βεβαιωθείτε ότι γνωρίζει για την ευλογιά των πιθήκων και πως να προσέχει τον εαυτό του.
· Εάν το παιδί σας παίζει ένα άθλημα που περιλαμβάνει κοινόχρηστο εξοπλισμό ή συχνά χρησιμοποιούμενες επιφάνειες όπως τα στρώματα, μιλήστε με τον προπονητή για το τι πρέπει για να προληφθεί η ασθένεια σε περίπτωση υποψίας. Μπορεί να είναι τόσο απλό όσο να μη μοιράζονται εξοπλισμό ή πετσέτες και να καθαρίζουν τις επιφάνειες τακτικά.
· Συμβουλεύετε τα παιδιά σας να μη μοιράζονται ποτήρια ή σκεύη ή να φοράνε τα ρούχα άλλων. Είναι αρκετά απίθανο να κολλήσουν την ευλογιά των πιθήκων με αυτό τον τρόπο, αλλά μπορεί να τους βοηθήσει να αποφύγουν άλλες λοιμώξεις.
· Θυμίστε τους να πλένουν τα χέρια τους τακτικά – αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγουν όλα τα είδη λοιμώξεων!
· Εάν το παιδί σας αναπτύξει εξάνθημα με φουσκάλες γεμάτες υγρό ή πύον ζητήστε άμεση εκτίμηση από τον παιδίατρο σας (ανάλογο εξάνθημα μπορεί να έχουμε και στην ανεμευλογιά και σε άλλα δερματικά νοσήματα).
Σύμφωνα με τις τρέχουσες ενδείξεις (CDC Ιούλιος 2024) δεν απαιτείται μαζικός εμβολιασμός. Το εμβόλιο χορηγείται σε άτομο άνω των 18 ετών όταν υπάρχει :
· Γνωστή ή ύποπτη έκθεση στον ιό.
· Σεξουαλικός σύντροφος που διαγνώστηκε με τη νόσο τις προηγηθείσες βδομάδες.
· Ομοφυλόφιλο και διεμφυλικοί ειδικά όταν έχουν πολλαπλούς συντρόφους ή πάσχουν από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.
· Συνεύρεση σε εμπορικό δημόσιο χώρο.
· Κίνδυνος επαγγελματικής έκθεσης σε σε orthopoxviruses».
