Για την κατάσταση της Δημόσιας Υγείας στη χώρα μας, την εξέλιξη της επιστήμης και τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο κλάδος της Υγείας τα επόμενα χρόνια, την εξοικονόμησης πολύ μεγάλων πόρων από το πρόγραμμα ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ, για τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Ασθενούς, που θα είναι παραδοτέος τον επόμενο χρόνο μίλησε, μεταξύ άλλων, υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης στην ημερίδα που διοργάνωσε το Πρώτο Θέμα, με τίτλο «Εμβολιασμός: Στρατηγικός Πυλώνας για τη Δημόσια Υγεία».
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Στην ομιλία του, ο κ. Γεωργιάδης αναφέρθηκε σε όλα τα ζητήματα που απασχολούν το υπουργείο Υγείας, τον τελευταίο χρόνο. Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην Υγεία,που αναμένεται να είναι εμφανείς με ολοένα και μεγαλύτερη σφοδρότητα, στην αξιοποίηση των 11.000 φαρμακείων για την παροχή υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, μέσω της τηλεϊατρικής, ώστε να ωφεληθούν ευρύτερες ομάδες πληθυσμού, που θα ήταν πιο δύσκολη η πρόσβασή τους σε αυτές.
Ο υπουργός ανέφερε στοιχεία για να αποδείξει τον περιορισμό, μέσα στο 2024, της δημόσιας δαπάνης, στα νοσοκομεία και στο φάρμακο, τονίζοντας ότι θα υπάρξει πλήρης τήρηση του προϋπολογισμού το τρέχον έτος. Δήλωσε αισιόδοξος για τη μείωση στις αναμονές στα επείγοντα των νοσοκομείων, αναφερόμενος σε σχετική προσπάθεια που καταβάλλεται και αναμένεται να αποδώσει το επόμενο διάστημα. Τέλος, ενημέρωσε ότι θα ανακοινωθεί, στη Βουλή, την άλλη εβδομάδα, η ακριβής ημερομηνία έναρξης των δωρεάν απογευματινών χειρουργείων, εξηγώντας πόσο εξαιρετικά σύνθετο εγχείρημα αποτελεί αυτή η προσπάθεια.
Βελτιωμένη η κατάσταση της Δημόσιας Υγείας στη χώρα μας
«Παραλείψεις και κενά στη δημόσια υγεία δεν γίνεται να μην υπάρχουν. Οι πραγματικές ανάγκες για την υγεία είναι σχεδόν ατελείωτες, ενώ οι πόροι είναι πάντα περιορισμένοι, άρα αν θέλει κάποιος να το εξετάσει αρνητικά πάντα θα βρίσκει κενά. Ωστόσο, είμαστε σε καλύτερη κατάσταση από ότι στο παρελθόν. Επειδή έχω και την εμπειρία μιας θητείας πριν από δέκα χρόνια, είμαι σε θέση να σας πω ότι είμαστε σε εξαιρετικά καλύτερη κατάσταση από ότι στο παρελθόν. Σήμερα, παραδείγματος χάρη, κάνουμε το μεγαλύτερο πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων στην ιστορία μας, που αν το λέγαμε πριν από μερικά χρόνια ότι θα γίνει, δεν θα το πίστευε κανένας, είτε για τον καρκίνο του μαστού, είτε για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, είτε για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, είτε για τα καρδιαγγειακά και εγκεφαλικά, που θα ξεκινήσει το επόμενο διάστημα. Ταυτόχρονα, έχουμε κάνει ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα εμβολιασμού και για την Covid, αλλά και για τη γρίπη που έχει ξεκινήσει φέτος και πάει πάρα πολύ καλά».
Η εξέλιξη της επιστήμης και οι προκλήσεις στον κλάδο της Υγείας, τα επόμενα χρόνια
«Βρισκόμαστε στο εξής πολύ ενδιαφέρον σημείο της ανθρώπινης ιστορίας αλλά και πολύ προκλητικό ταυτόχρονα. Η εξέλιξη της επιστήμης, η οποία είναι ραγδαία αυτή τη στιγμή, είναι σε ταχύτητες που δεν μπορούμε να συλλάβουμε γιατί δεν έχουν καμία σχέση με τις ταχύτητες του παρελθόντος. Ο συνδυασμός της τεχνητής νοημοσύνης με το «quantum computing» δημιουργεί τις συνθήκες για να αυξηθεί, στην επόμενη δεκαετία, το προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων, όσο αυξήθηκε από το ’80 μέχρι σήμερα. Διότι οι γονιδιακές θεραπείες, οι ανοσοθεραπείες και τα νέα πρωτόκολλα δημιουργούν πραγματικά την ελπίδα ότι θα μπορούμε να ζήσουμε κατά μέσο όρο όλοι μας πολύ περισσότερο και αυτό είναι πάρα πολύ καλό. Και άνθρωποι που θα ‘έφευγαν’ από διάφορες ασθένειες, τελικά, θα καταφέρουν να ζήσουν αρκετά χρόνια ακόμα».
Ανεπαρκείς οι προϋπολογισμοί για τα νέα δεδομένα
«Από την άλλη, όλο αυτό δημιουργεί πολύ συγκεκριμένες προκλήσεις. Πρώτα από όλα, οι προϋπολογισμοί που έχουμε δεν μπορούν να αντέξουν όλα αυτά τα νέα που έρχονται. Θα φέρω ένα απλό παράδειγμα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, πήρε έγκριση ένα φάρμακο για την πλήρη θεραπεία της μεσογειακής αναιμίας. Ένας άνθρωπος που έχει μεσογειακή αναιμία μπορεί να πάρει αυτό το φάρμακο και να μην έχει μεσογειακή αναιμία. Μπορείτε να το φανταστείτε πόσο τεράστια μεταβολή στη ζωή του είναι το γεγονός ότι από εκεί που χρειάζεται τις μεταγγίσεις αίματος και ό,τι τρόπο ζωής αυτό φέρνει να μην χρειάζεται τίποτα από όλα αυτά; Συγκλονιστικό. Κάθε θεραπεία όμως κάνει 2,5 εκατομμύρια δολάρια. Έχουμε 26.000 ανθρώπους με θαλασσαιμία στην Ελλάδα, πολλαπλασιάστε επί 2,5 εκατομμύρια, τελειώσαμε. Δεν έχουμε τίποτα άλλο να δώσουμε. Άρα, θέλω να πω ότι δεν είναι τόσο απλά αυτά τα θέματα. Δημιουργούν, πραγματικά, πολύ μεγάλες προκλήσεις. Και σίγουρα, θα θέσουν διλήμματα πολύ ευρύτερα της υγείας».
Μεγάλη εξοικονόμηση πόρων από την πρόληψη στην ΠΦΥ, μακροπρόθεσμα
«Το πρόγραμμα Σπύρος Δοξιάδης και γενικά οι διαγνωστικές εξετάσεις που κάνουμε, πέραν του οφέλους στην υγεία έχει και ένα χαρακτήρα εξοικονόμησης πολύ μεγάλων πόρων, διότι αντιμετωπίζοντας αυτές τις ασθένειες από την αρχή, τελικά σου κοστίζουν πολύ λιγότερο από ό,τι αν τις αντιμετωπίσεις στη συνέχεια. Το να έχεις πολύ ισχυρή πρόληψη και πρωτοβάθμια φροντίδα, τελικά θα σου εξοικονομήσει πόρους που στη συνέχεια που θα τους χρειαστείς. Ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Ασθενούς, που θα έχουμε έτοιμο και παραδοτέο του χρόνου, θα μας δημιουργήσει τη δυνατότητα όχι τόσο να ξέρουμε τι έχει συμβεί στον καθένα αλλά να έχουμε συλλογή δεδομένων από τον πληθυσμό μας που θα μας επιτρέπει μετά να ασκούμε πολιτικές με πολύ μεγαλύτερη στόχευση και άρα καλύτερη διαχείριση των πόρων μας».
Αναπόφευκτες οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην Υγεία
«Είναι τελείως σίγουρο ότι τα Πανεπιστήμιά μας, πλέον, εντάσσουν στην κατεύθυνση των σπουδών τους και τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Η κλιματική κρίση είναι ένα γεγονός. Τώρα, έχουμε ξεπεράσει πια την περίοδο που συζητάγαμε αν υπάρχει ή δεν υπάρχει. Ο καθένας μας καταλαβαίνει ότι κάτι συμβαίνει. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα εμφανίζονται ξαφνικά με μεγαλύτερη συχνότητα και μεγαλύτερη σφοδρότητα. Σίγουρα, όλο το κράτος, τα Πανεπιστήμια, οι Σχολές Δημόσιας Υγείας, όλοι θα πρέπει -και ήδη το κάνουν- να βάλουν στα προγράμματά τους και αυτή την παράμετρο, η οποία θα είναι ολοένα και πιο συχνή».
Αξιοποίηση φαρμακείων για την παροχή υπηρεσιών ΠΦΥ μέσω της τηλεϊατρικής
«Εμείς, στο υπουργείο Υγείας, βλέπουμε τη παρουσία των 11.000 φαρμακείων σαν ένα μεγάλο εργαλείο που δεν το έχουμε αξιοποιήσει ακόμα στο μέτρο που μπορούμε. Τι εργαλείο; Μπορείς κανείς να φτιάξει 11.000 κέντρα υγείας; Δεν μπορεί. Υπάρχουν όμως, 11.000 φαρμακεία. Ακόμα και στο τελευταίο χωριό της χώρας υπάρχει ένα φαρμακείο. Αυτό μπορείς να το χρησιμοποιήσεις περισσότερο για παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, φυσικά με πρωταγωνιστικό ρόλο και την παρουσία γιατρών, έτσι ώστε να παρέχεις τελικά, κάποιες στοιχειώδεις υπηρεσίες, είτε μέσω τηλεϊατρικής, είτε μέσω εμβολιασμών, είτε μέσω άλλων πραγμάτων, σε ευρύτερες ομάδες πληθυσμού, που με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο θα ήταν πιο δύσκολη η πρόσβασή τους σε αυτές».
«Η αλήθεια είναι πως ειδικά η τηλεϊατρική έχει μία πολύ καινοτόμα πλατφόρμα. Μαγικό πράγμα. Κοιτάς το κινητό σου και σου μετράει από το πρόσωπο και μόνο την πίεση και τους παλμούς σου. Είναι συγκλονιστικό. Αν αυτό μπορείς να το κάνεις σε κάποια πιο οργανωμένη δομή ή σε κάποιο χωριό, όπου κάποιος γιατρός μπορεί να σου πει κάποιες πρώτες συμβουλές για το τι θα κάνεις, αυτομάτως, έχεις κάνει ένα μεγάλο βήμα στην παροχή Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας».
Επιτυχία στον περιορισμό της δημόσιας δαπάνης
«Ανέλαβα το υπουργείο Υγείας στις 3 Ιανουαρίου του ’24, και είχα ορισμένες βασικές αποστολές. Η πρώτη ήταν να φέρουμε μια ηρεμία στην αγορά του φαρμάκου, η οποία ήταν σε πολύ μεγάλη ανησυχία, λόγω του ύψους του ρεκόρ του clawback το 2023.
Τώρα, είμαστε πια στο Νοέμβριο του ’24, έχουμε κάνει τη δαπάνη δημόσια και την παρακολουθούν ανά 15 μέρες στην πλατφόρμα του ΕΟΠΥΥ οι εταιρίες και την ξέρουν. Στο retail, την έχουμε ελέγξει πλήρως, στο νοσοκομείο, πάμε σε μηδενική αύξηση, σε σχέση με πέρυσι. Γενικά, στη φαρμακευτική δαπάνη, νομίζω θα πετύχουμε όλους τους στόχους που θέσαμε στην αρχή της χρονιάς. Στα δημόσια νοσοκομεία, έχουμε πλήρη τήρηση του προϋπολογισμού, θα είναι η πρώτη χρονιά που δεν ζητάμε έξτρα λεφτά από το υπουργείο Οικονομικών για να κλείσουμε το χρόνο και βγάλαμε προϋπολογισμούς από την αρχή του έτους ενώ βγαίνανε συνήθως το Μάιο. Άρα, και αυτό έχει ελεγχθεί».
Αισιοδοξία για μείωση στις αναμονές στα επείγοντα των νοσοκομείων
«Εάν στο μυαλό σου έχεις ότι θα πας στα επείγοντα του Ευαγγελισμού και δεν θα περιμένεις καθόλου, αυτό δεν έχει ρεαλιστική βάση. Θα περιμένεις. Πρώτα από όλα, πρέπει να κάνεις εξετάσεις και να περιμένεις να βγουν, δεν γίνεται αλλιώς. Ωστόσο, πιστεύω ότι σε αυτό τον τομέα, θα μπορέσουμε σε μερικούς μήνες να πάμε λίγο καλύτερα από ό,τι μέχρι τώρα. Έχουμε ξεκινήσει μια προσπάθεια, είμαι αισιόδοξος. Ακόμα δεν είμαστε έτοιμοι, γιατί το σχέδιο αυτό έχει κάποια βήματα που είναι σε εφαρμογή και θα χρειαστεί να περάσει και ο Μάρτιος για να τα έχουμε πλήρως όλα εφαρμοστέα. Αλλά πιστεύω ότι το Πάσχα θα δείτε διαφορά».
Σύντομα, η ανακοίνωση για τα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία
«Θα ανακοινώσουμε, στη Βουλή, την άλλη εβδομάδα, την ακριβή ημερομηνία έναρξης των δωρεάν απογευματινών χειρουργείων. Αλλά τα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία είναι ένα εξαιρετικά σύνθετο εγχείρημα. Πρέπει να μπορέσουμε να συνδυάσουμε να μην πέσει η απόδοση των πρωινών χειρουργείων, να μην μπαίνουν «φυτευτά» το απόγευμα που είναι τα δωρεάν, να ελέγχουμε τους χειρουργούς αν ακολουθούν την κανονική σειρά αυτών που είναι προς τα πίσω, να ελέγχουμε αν κάποιος, τελικά, αρνήθηκε ο ίδιος ή όχι να πάει να χειρουργηθεί, για να βγει ή όχι από τη λίστα, και γενικά είναι πολλά τα προβλήματα. Παρά ταύτα, είμαστε αρκετά προετοιμασμένοι, έχουμε φτιάξει τις πλατφόρμες μας και το παρακολουθούμε».
