Ποιες οδηγίες δίνει ο ΕΟΔΥ για τη μείωση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (14/1), ο ΕΟΔΥ με ανάρτησή του στα social media υπενθυμίζει τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων (ΣΜΝ).
Όπως αναφέρεται στη δημοσίευση του ΕΟΔΥ, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η πρόληψη, η σωστή ενημέρωση και η έγκαιρη θεραπεία σώζουν ζωές. Ιδίως, εφόσον κάποια νοσήματα που μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή μπορεί να μην εμφανίζουν συμπτώματα για καιρό.
Τι είναι τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ)
Τα ΣΜΝ είναι νοσήματα που μεταδίδονται με στενή σωματική ή/και σεξουαλική επαφή. Είναι πολυάριθμα και οφείλονται σε διαφορετικούς μικροοργανισμούς (ιοί, βακτήρια και παράσιτα).
Πώς μεταδίδονται τα ΣΜΝ
Ανάλογα με τον μικροοργανισμό, μπορεί να μεταδοθούν με σωματικά υγρά (κολπικά, σπέρμα), κατά την επαφή με δερματικές βλάβες, ή με στενή επαφή δέρμα – δέρμα ή βλεννογόνος – βλεννογόνος.
Τα συμπτώματα των ΣΜΝ
Συχνά τα ΣΜΝ δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Κάποια από τα συνήθη συμπτώματα είναι:
- Έκκριμα από την ουρήθρα, τον πρωκτό ή τον κόλπο.
- Εξανθήματα και δερματικές βλάβες, ιδίως στην περιοχή του πρωκτού, των γεννητικών οργάνων ή του στόματος.
- Πόνος ή κνησμός στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, του πρωκτού ή χαμηλά στην κοιλιά.
- Πυρετός, αδυναμία – καταβολή, πόνος στις αρθρώσεις.
Όλα τα σεξουαλικά ενεργά άτομα μπορεί να εκτεθούν σε κάποιο ΣΜΝ. Ευπαθείς ομάδες θεωρούνται:
- Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες.
- Έφηβοι και νεαροί ενήλικες ηλικίας 15-24 ετών.
- Άτομα με συμπεριφορές που αυξάνουν τον κίνδυνο έκθεσης στα ΣΜΝ.
- Ιδιαίτερη προσοχή: σε άτομα κατά την εγκυμοσύνη, υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης στο έμβρυο!
Πώς αυξάνεται ο κίνδυνος έκθεσης στα ΣΜΝ
Πλήθος παραγόντων αυξάνει τον κίνδυνο έκθεσης σε ΣΜΝ. Συγκεκριμένα:
- Το είδος της σεξουαλικής επαφής (πρωκτική, στοματική, κολπική).
- Ο μεγάλος αριθμός σεξουαλικών συντρόφων.
- Η συχνή εναλλαγή σεξουαλικών συντρόφων.
- Οι παράλληλοι σεξουαλικοί σύντροφοι.
- Το ομαδικό σεξ υπό την επήρεια ουσιών (chemsex, sex parties).
- Οι σεξουαλικές επαφές σε δίκτυο με αυξημένο επιπολασμό ΣΜΝ και HIV.
- Οι σεξουαλικές επαφές χωρίς προφυλακτικό (ανεξάρτητα από τη λήψη PrEP).
- Οι σεξουαλικές επαφές υπό την επήρεια αλκοόλ και ψυχοτρόπων ουσιών.
- Η από κοινού χρήση εξαρτημάτων λήψης ουσιών (βελόνες, σύριγγες, τάσι, καλαμάκια).
- Το στίγμα, η περιθωριοποίηση, ο δισταγμός – φόβος χρήσης των υπηρεσιών υγείας (για έλεγχο και θεραπεία).
Πώς αυξάνεται ο κίνδυνος έκθεσης στα ΣΜΝ
- Μέσω εξετάσεων αίματος ή ούρων.
- Μέσω εξέτασης ουρηθρικού – τραχηλικού – φαρυγγικού – πρωκτικού δείγματος, ανάλογα με το είδος της επαφής.
Πότε πρέπει να ελέγχομαι
- Σε ετήσια βάση, ανεξάρτητα από τη χρήση προφυλακτικού.
- Κάθε 3-6 μήνες (άτομα με συμπεριφορές υψηλού κινδύνου).
- Αν εμφανίσω συμπτώματα.
- Αν κάποιος σύντροφός μου διαγνωσθεί με ΣΜΝ.
Υπάρχει θεραπεία για τα ΣΜΝ;
Ορισμένα ΣΜΝ θεραπεύονται με την κατάλληλη αντιμικροβιακή αγωγή που θα χορηγήσει ο θεράπων ιατρός. Όμως, η θεραπεία μπορεί να μην είναι ικανή να αναστρέψει ήδη εγκατεστημένες βλάβες που έχει προκαλέσει προχωρημένη λοίμωξη. Άλλα ΣΜΝ δεν θεραπεύονται πλήρως, ωστόσο υπάρχουν επιλογές για την αντιμετώπισή τους ύστερα από συζήτηση με τον θεράποντα ιατρό.
Αν διαγνωσθώ με ΣΜΝ, τι πρέπει να κάνει ο σύντροφός μου;
- Να απευθυνθεί σε ιατρό.
- Να ελεγχθεί για ΣΜΝ βάσει των ιατρικών συστάσεων.
Πού μπορώ να ελεγχθώ για ΣΜΝ;
- Κέντρο Σεξουαλικής Υγείας ΕΟΔΥ: eody.gov.gr/sti
- Δημοτικά Ιατρεία Δήμου Αθηναίων: iatreia.cityofathens.gr
- My Checkpoint ( (Αθήνα, Θεσσαλονίκη): mycheckpoint.gr
- Ref Checkpoint (Αθήνα): refcheckpoint.gr
- Δημόσια/Ιδιωτικά Νοσοκομεία
- Ιδιωτικά Εργαστήρια
Για τη διατήρηση και την προστασία της σεξουαλικής μας υγείας από τα ΣΜΝ ο ΕΟΔΥ συστήνει:
-Χρησιμοποιούμε προφυλακτικό: Η σωστή χρήση του προφυλακτικού προσφέρει ασφάλεια και προστατεύει από πολλά ΣΜΝ.
-Εμβολιαζόμαστε: Ο εμβολιασμός αποτελεί αποτελεσματικό τρόπο πρόληψης των ΣΜΝ, όπως της ηπατίτιδας Α και Β, και του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV).
-Καταπολεμούμε το στίγμα για τα ΣΜΝ – Μιλάμε ανοιχτά: Η συζήτηση με τον σύντροφό μας σχετικά με τα ΣΜΝ βοηθά στην πρόληψη της μετάδοσής τους.
-Εξεταζόμαστε για ΣΜΝ: Υπάρχει ταχύς διαγνωστικός έλεγχος, ο οποίος είναι απλός, ανώνυμος και εμπιστευτικός.
Ο ΕΟΔΥ υπενθυμίζει ότι, «φροντίζοντας τη σεξουαλική υγεία μας, προστατεύουμε τον εαυτό μας και τον/τη σύντροφό μας!».
Περισσότερες πληροφορίες για τα ΣΜΝ: «Τι πρέπει να γνωρίζω για τα ΣΜΝ;» – bit.ly/STIs-EODY
Για τη λειτουργία του Κέντρου Σεξουαλικής Υγείας του ΕΟΔΥ: ody.gov.gr/sti-health
