Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη
Η ελιά, αναμφίβολα, αποτελεί τη δημοφιλέστερη καλλιέργεια της χώρας μας. Το ελαιόλαδο παραμένει βασικό συστατικό της ελληνικής κουζίνας και ένα πολύτιμο προϊόν με πολλά οφέλη για την υγεία.
Κι ενώ βρισκόμαστε στην έναρξη της φετινής συγκομιδής της ελιάς, ειδικοί προειδοποιούν πως το ελαιόλαδο που προέρχεται από ελιές αστικών περιοχών είναι δυνητικά επικίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και θα πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωσή του.
Ο Πέτρος Α. Ταραντίλης, Καθηγητής Ενόργανης Χημικής Ανάλυσης Φυσικών Προϊόντων, Διευθυντής του Εργαστηρίου Χημείας στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών εξηγεί στο DailyPharmaNews γιατί ανησυχούν οι ειδικοί σχετικά με την καταλληλότητα του ελαιολάδου για διατροφή που προέρχεται από ελιές αστικών περιοχών αλλά και πως μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος επιμόλυνσης.
«Οι ελιές σε αστικά περιβάλλοντα ενδέχεται να περιέχουν ουσίες που δεν είναι πάντα επιθυμητές για κατανάλωση όταν βρίσκονται και στο ελαιόλαδο, και καλό είναι να αποφεύγεται η συγκομιδή αυτών των καρπών. Η χρήση ελαιόλαδου από ελαιόκαρπο αστικών περιοχών εγείρει ανησυχίες σχετικά με την καταλληλότητά του για διατροφή, καθώς το περιβάλλον της πόλης περιέχει ρύπους και τοξικές ουσίες που μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα του ελαιολάδου.
Το ελαιόλαδο που παράγεται από ελιές που καλλιεργούνται σε αστικό περιβάλλον μπορεί να είναι ευάλωτο σε επιμόλυνση λόγω της εγγύτητάς τους σε πηγές ρύπανσης. Στους αστικούς χώρους, οι ελιές εκτίθενται σε παράγοντες όπως:
• Ατμοσφαιρική ρύπανση: Οχήματα και βιομηχανικές δραστηριότητες απελευθερώνουν ρύπους, όπως βαρέα μέταλλα (π.χ., μόλυβδος, κάδμιο), πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAHs) και διοξείδια, που μπορούν να επηρεάσουν τις ελιές μέσω της σκόνης και των ρύπων που συσσωρεύονται στους καρπούς ή τα φύλλα.
• Βαρέα μέταλλα: Σε περιοχές με αυξημένη κυκλοφορία οχημάτων, οι εκπομπές από την καύση καυσίμων και την τριβή των ελαστικών ή των φρένων μπορεί να οδηγήσουν σε συσσώρευση βαρέων μετάλλων στο έδαφος και στους καρπούς. Τα μέταλλα αυτά είναι δύσκολο να απομακρυνθούν και συχνά παραμένουν τόσο στο έδαφος όσο και στον καρπό, με πιθανή μεταφορά στο ελαιόλαδο.
• Ρύπανση από χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα: Ακόμη και σε αστικά περιβάλλοντα, όπου η χρήση φυτοφαρμάκων δεν είναι τόσο εκτεταμένη όσο σε αγροτικές καλλιέργειες, μπορεί να χρησιμοποιούνται λιπάσματα ή φυτοφάρμακα από ιδιώτες που προσπαθούν να διατηρήσουν τα δέντρα ή άλλες φυτεύσεις. Αυτά τα χημικά μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα του καρπού και κατά συνέπεια του ελαιόλαδου.
• Μικροσωματίδια: Η μόλυνση από σωματίδια, όπως αυτά από τον καπνό, την τριβή ελαστικών, τις βιομηχανικές δραστηριότητες και την καύση υδρογονανθράκων, μπορεί να κατακάθεται στους καρπούς και στα φύλλα, μεταφέροντας ρύπους στους καρπούς που ενδέχεται να περάσουν στο ελαιόλαδο.
Προτάσεις για την αποφυγή επιμόλυνσης
Για τη μείωση των επιμολύνσεων στο ελαιόλαδο από ελιές αστικών περιοχών, προτείνεται:
• Καλή πλύση των ελιών πριν από την επεξεργασία.
• Κατάλληλη επιλογή τοποθεσίας, αποφεύγοντας δέντρα κοντά σε δρόμους ή βιομηχανίες.
• Χρήση κατάλληλου εξοπλισμού και μεθόδων επεξεργασίας του ελαιόκαρπου.
• Εάν κάποιος σκέφτεται να χρησιμοποιήσει λάδι από αστικές ελιές, θα ήταν σκόπιμο να κάνει χημικές αναλύσεις για βαρέα μέταλλα και ρύπους για να διασφαλίσει ότι βρίσκεται εντός ασφαλών ορίων.
Συνοπτικά, το ελαιόλαδο από ελαιόκαρπο αστικών περιοχών μπορεί να έχει αυξημένη επιβάρυνση ρύπων και βαρέων μετάλλων, κάτι που καθιστά απαραίτητο τον έλεγχο πριν την κατανάλωση».
