Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αποσύρει τις ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, εγείροντας παγκόσμιες ανησυχίες για την ικανότητα του Οργανισμού του ΟΗΕ να συνεχίσει να καταπολεμά ασθένειες και να ανταποκρίνεται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, σε όλο τον κόσμο, χωρίς τον μεγαλύτερο χρηματοδότη του.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Τα στοιχεία σχετικά με τη χρηματοδότηση των ΗΠΑ για την παγκόσμια υγεία και τις πιθανές επιπτώσεις της αποχώρησης τους, είναι αποκαλυπτικά για τις περαιτέρω περικοπές που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν στο επίπεδο διεθνών συνεργασιών και ανθρωπιστικών συνεισφορών.
ΗΠΑ: Ο μεγαλύτερος χορηγός των ενεργειών του ΠΟΥ
Οι ΗΠΑ συνεισφέρουν περίπου το 18% της χρηματοδότησης του ΠΟΥ, ο οποίος αγωνίζεται να συγκεντρώσει μετρητά για έκτακτες ανάγκες υγείας από τη Γάζα έως την Ουκρανία. Ο διετής προϋπολογισμός του Οργανισμού για την περίοδο 2024-2025 ήταν 6,8 δισεκατομμύρια δολάρια.
Την ίδια διετία, οι ΗΠΑ χρηματοδότησαν το 75% του προγράμματος του ΠΟΥ για τον HIV και άλλες σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες και πάνω από το 50% των συνεισφορών για την καταπολέμηση της φυματίωσης, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού.
Οι ΗΠΑ είναι μακράν ο κορυφαίος παγκόσμιος χορηγός υγείας στον κόσμο, δίνοντας 15,8 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, σύμφωνα με το Donor Tracker, μια πλατφόρμα παρακολούθησης χρηματοδότησης ανάπτυξης.
Στις συνθήκες της πανδημίας
Ο Τραμπ έχει εκφράσει τις επιφυλάξεις του σχετικά με τις διαπραγματεύσεις υπό την ηγεσία του ΠΟΥ για τη συμφωνία, μετά την πανδημία της COVID-19, με στόχο τη βελτίωση της παγκόσμιας αλληλεγγύης στην περίπτωση που ξεσπάσει μία επόμενη απειλή για την υγεία.
Ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας και βασικός σύμμαχος του Τραμπ, Έλον Μασκ, έχει δηλώσει ότι τα έθνη δεν πρέπει να «παραχωρούν εξουσία» στον ΠΟΥ. Οι ΗΠΑ θα διακόψουν τις διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη παγκόσμιας αλληλεγγύης με την αποχώρησή τους.
Η εντολή του Τραμπ ανέφερε επίσης ότι οι απεσταλμένοι υπάλληλοι των ΗΠΑ στη Γενεύη που συνεργάζονται με τον ΠΟΥ θα ανακληθούν.
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών (CDC) συνεργάστηκαν στενά με τον ΠΟΥ, αποσπώντας περίπου 30 υπαλλήλους στη Γενεύη οι οποίοι συνεισφέρουν στην έρευνα για τα κρούσματα επιδημιών. Υπάρχει, επίσης, μια σειρά από συνεργαζόμενα κέντρα του ΠΟΥ στην Αμερική.
Επιτήρηση Ασθενειών
Οι ΗΠΑ, όπως και άλλα κράτη – μέλη του ΠΟΥ, αποτελούν μέρος ενός παγκόσμιου δικτύου επιτήρησης της γρίπης που εποπτεύεται από τον ΠΟΥ. Μεταξύ άλλων, η ομάδα συμβουλεύει για τη σύνθεση του ετήσιου εμβολίου για την εποχική γρίπη.
Πέρα από τη συνεργασία τους με τον ΠΟΥ, οι ΗΠΑ χρηματοδοτούν, επίσης, πολλά άλλα παγκόσμια προγράμματα υγείας.
Ο αγώνας κατά του AIDS
Οι ΗΠΑ είναι ένας σημαντικός χρηματοδότης στον αγώνα κατά του HIV. Πολλά από αυτά προέρχονται από το PEPFAR (President’s Emergency Plan for AIDS Relief), το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης του Προέδρου των ΗΠΑ για την ανακούφιση από το AIDS.
Πέρσι, ανανεώθηκε για έναν χρόνο η έγκριση από το Κογκρέσο, εν μέσω ισχυρισμών από τους συντηρητικούς ότι ορισμένοι αποδέκτες των επιχορηγήσεων προωθούν την άμβλωση. Αυτή η εξουσιοδότηση λήγει τον Μάρτιο.
Το φλέγον ζήτημα των αμβλώσεων
Στην προηγούμενη θητεία του, ο Τραμπ επανέφερε τη λεγόμενη «Πολιτική της Πόλης του Μεξικού», απαιτώντας από τις ξένες φιλανθρωπικές οργανώσεις που λαμβάνουν κονδύλια οικογενειακού προγραμματισμού των ΗΠΑ να πιστοποιούν ότι δεν παρέχουν αμβλώσεις ή συμβουλές για τις αμβλώσεις.
Επέκτεινε την πολιτική, γνωστή από τους επικριτές ως «παγκόσμιο κανόνα φίμωσης», καταπολεμώντας φιλανθρωπικές οργανώσεις που χρηματοδοτούν άλλες ομάδες που υποστηρίζουν τις αμβλώσεις. Ο Τραμπ μείωσε επίσης τη χρηματοδότηση του Ταμείου Πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Population Fund – UNFPA), το οποίο εργάζεται για την αναπαραγωγική υγεία.
Τα εμβόλια
Με τον σκεπτικιστή για τα εμβόλια Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ να είναι υποψήφιος υπουργός Εξωτερικών για θέματα υγείας, η προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ για τους εμβολιασμούς τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο είναι ασαφής.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της τελευταίας διακυβέρνησης Τραμπ, οι συνεισφορές στην παγκόσμια ομάδα εμβολίων Gavi παρέμειναν περίπου οι ίδιες με εκείνες του Δημοκρατικού προκατόχου του (και διαδόχου τότε του Τραμπ) στον Λευκό Οίκο, του Μπάιντεν.
Η χρηματοδότηση παρέμεινε επίσης σε παρόμοιο επίπεδο για το Παγκόσμιο Ταμείο για την Καταπολέμηση του AIDS, τη φυματίωση και την ελονοσία, έναν άλλο σημαντικό παράγοντα της παγκόσμιας υγείας.
Έρευνα και ανταπόκριση
Οι υπηρεσίες υγείας στις Ηνωμένες Πολιτείες ανταποκρίνονται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και κρούσματα σε όλο τον κόσμο και θέτουν επίσης πρότυπα και standards για τα φάρμακα και την ασφάλεια μέσω της Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων και του CDC.
Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (National Institutes of Health) είναι από τα κορυφαία ερευνητικά κέντρα στον κόσμο και χρηματοδοτούν το παγκόσμιο έργο υγείας σε όλο τον κόσμο, από τις προσπάθειες για την καταπολέμηση του mpox έως τον Έμπολα.
Ο παγκόσμιος ρόλος των ΗΠΑ σε αυτούς τους τομείς υπό τον Τραμπ δεν είναι ακόμη σαφής και πιθανότατα θα καθοδηγηθεί, σε έναν βαθμό από γεγονότα και προτεραιότητες. Για παράδειγμα, ο Τραμπ δημιούργησε το Operation Warp Speed, για να εργαστεί πάνω στα εμβόλια για την COVID-19, κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Συνολικά, η αποχώρηση των ΗΠΑ από τον ΠΟΥ ενδέχεται να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στην παγκόσμια υγεία, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για διεθνή συνεργασία σε θέματα υγειονομικής ασφάλειας.