Δεν υπάρχει ουσιαστική και σημαντική μέριμνα και δράσεις για τις ανισότητες στην υγεία στο θέμα του προσυμπτωματικού ελέγχου σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό που είναι σημαντικό σε αυτά τα προγράμματα είναι η βιωσιμότητα της χρηματοδότησης. Χρειάζεται υποχρεωτικά πιλοτική φάση πριν την πλήρη εφαρμογή στον πληθυσμό και ουσιαστικά παράλληλη προσπάθεια με την υλοποίηση του προγράμματος, να καλλιεργηθεί στον κόσμο η νοοτροπία να αναζητά το αντίστοιχο πρόγραμμα συμπτωματικού ελέγχου και να συμμετέχει σε αυτό. Η αστάθεια ή η προσωρινότητα στη χρηματοδότηση δεν βοηθάει προς αυτή την κατεύθυνση. Οι επισημάνσεις ανήκουν στον Καθηγητή Υγιεινής, του Τμήματος Ιατρικής, του Παν/μιου Πατρών, Απόστολο Βανταράκη, ο οποίος συμμετείχε, ως εταίρος της Ελλάδας εκ μέρους της 6ης ΥΠΕ σε τραπέζι εργασίας για τον προσυμπτωματικό ελεγχο, που διοργάνωσαν στις 31/3 και 1/4 στη Βιέννη, το Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας και Σχεδιασμού στον Τομέα της Υγειονομικής Περίθαλψης της Αυστρίας (Gesundheit Österreich GmbH (GÖG) και το αυστριακό Κέντρο Ικανοτήτων για την προαγωγή της υγείας. Ο καθηγητής στις παρεμβάσεις του, αναφέρθηκε στις δυσκολίες και στη χρηματοδότηση των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου.
Απαιτούνται παρεμβάσεις για τη μέριμνα και προσβασιμότητα ευαίσθητων ομάδων πληθυσμού
Πολλές χώρες, χρηματοδοτούν αυτά τα προγράμματα από το σύστημα υγείας, άλλες ταυτόχρονα και με τμήμα ιδιωτικής δαπάνης των ασθενών (π.χ Ολλανδία). Στην Ελλάδα χρηματοδοτούνται προς το παρόν από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανάκαμψης που έχει περιορισμένο χρηματοδοτικό ορίζοντα, ανέφερε μεταξύ άλλων σε τοποθέτηση του ο Καθηγητής Υγιεινής . Το πρώτο βασικό βήμα στη χώρα μας, είπε, είναι να βρεθεί άμεσα μια σταθερή μελλοντική χρηματοδότηση για ένα βιώσιμο πρόγραμμα που θα διαρκεί, όπως γίνεται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες πχ Σουηδία, Σλοβενία, Μάλτα, Ισπανία, Ιταλία. Παράλληλα, τόνισε, ότι θα πρέπει να υπάρξουν παρεμβάσεις για τη μέριμνα και προσβασιμότητα ευαίσθητων ομάδων πληθυσμού (μειονότητες όπως Ρομά, ΑΜΕΑ, κλπ). Όπως επισήμανε ο κ. Βανταράκης, η Ευρωπαϊκή Ένωση αν θέλει να κάνει ουσιαστικά βήματα στο θέμα των ανισοτήτων στην Υγεία και στην πρόληψη του καρκίνου, πρέπει να πιέσει τις χώρες να κάνουν σημαντικά βήματα αφενός στην ενημέρωση των πολιτών με στοχευμένο τρόπο ανάλογα με την πληθυσμιακή ομάδα και όχι οριζόντια, αφετέρου στην ανάπτυξη και διατήρηση βιώσιμων και όχι πρόσκαιρων πολιτικών υγείας όπως το RRF για τη χρηματοδότηση τους. Και τέλος να καθορίσει όλους τους κανόνες για τον ποιοτικό έλεγχο και την ολοκληρωμένη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων.
Να ξεκινήσει άμεσα η καταγραφή των καρκίνων στην επικράτεια
«Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, να ξεκινήσει άμεσα η καταγραφή των καρκίνων (cancer registry) σε όλη την επικράτεια, κάτι που θα μας παρέχει στοιχεία για την πραγματική κατάσταση της χώρας και συνεπώς θα δώσει σημαντικά εργαλεία στα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου. Παράλληλα, η προσβασιμότητα ευαίσθητων ομάδων πληθυσμού χρειάζεται ειδική συστηματική προσέγγιση με πολλαπλά επικοινωνιακά και εκπαιδευτικά εργαλεία χρησιμοποιώντας όλες τις νέες τεχνολογίες, ειδικά σε μια χώρα όπου οι ανισότητες είναι ιδιαίτερα σημαντικές για διαφορετικούς λόγους (χωρικές, κοινωνικοοικονομικές κλπ.). Αυτά τα εργαλεία δεν έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα, οδηγώντας σε μεγαλύτερες ανισότητες στα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου.Η πρόληψη και ειδικά του καρκίνου δεν είναι μια διαδικασία που πρέπει να βασίζεται σε απρόοπτες και έκτακτες ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, αλλά στο σύστημα υγείας κάθε κράτους, για να μπορούν να προβλέπονται διαχρονικές και βιώσιμες παρεμβάσεις στα θέματα ανισοτήτων και να γίνεται ουσιαστική πρόληψη».