Από την Αθηνά Γκόρου
Ο Διαβήτης Τύπου 2 είναι μια πολύπλοκη κατάσταση, κατά την οποία το σώμα δυσκολεύεται να ρυθμίσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Συνδέεται συχνά με την κοιλιακή παχυσαρκία και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως βλάβες στα μάτια, τα νεύρα, τα νεφρά και την καρδιά. Με περισσότερους από 536 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως να έχουν διαγνωστεί το 2021 (και τον αριθμό να αναμένεται να αυξηθεί), ο διαβήτης αποτελεί αυξανόμενο πρόβλημα δημόσιας υγείας.
Η διαχείριση του διαβήτη μπορεί να είναι απαιτητική, καθώς δεν υπάρχει μία θεραπεία που να ταιριάζει σε όλους, ενώ τα παραδοσιακά φάρμακα μπορεί να είναι ακριβά ή να προκαλούν ανεπιθύμητες παρενέργειες. Αυτό έχει οδηγήσει τους ερευνητές να αναζητούν ασφαλέστερες και πιο οικονομικές εναλλακτικές λύσεις.
Μία από αυτές τις υποσχόμενες εναλλακτικές είναι ο κουρκουμάς, ένα φωτεινό κίτρινο μπαχαρικό που χρησιμοποιείται συχνά στο μαγείρεμα. Το δραστικό του συστατικό, η κουρκουμίνη, έχει δείξει ενδεχόμενα οφέλη για τον διαβήτη, την παχυσαρκία και τη φλεγμονή. Ωστόσο, τα ερευνητικά ευρήματα είναι αντικρουόμενα. Κάποιες μελέτες δείχνουν θετικά αποτελέσματα, ενώ άλλες δεν καταγράφουν καμία σημαντική επίδραση, αφήνοντας το συνολικό του όφελος ασαφές.
Λόγω αυτών των διαφορών στα αποτελέσματα, πραγματοποιήθηκε μια νέα μετα-ανάλυση, για να εξεταστεί σε βάθος η επίδραση του κουρκουμά και της κουρκουμίνης στους ανθρωπομετρικούς δείκτες ατόμων με προδιαβήτη και διαβήτη τύπου 2. Η μελέτη αυτή δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nutrition & Diabetes και θεωρείται μία από τις πιο εκτενείς συστηματικές ανασκοπήσεις μέχρι σήμερα.
Πώς Πραγματοποιήθηκε η Μελέτη;
Οι ερευνητές ανέλυσαν λεπτομερώς μελέτες που εστίαζαν στην επίδραση του κουρκουμά/κουρκουμίνης στους ανθρωπομετρικούς δείκτες ατόμων με προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2.
Οι μελέτες που συμπεριλήφθηκαν πληρούσαν αυστηρά κριτήρια επιλογής: αφορούσαν ενήλικες με προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2, συνέκριναν τον κουρκουμά ή την κουρκουμίνη με εικονικό φάρμακο (placebo), και εξαιρέθηκαν όσες αφορούσαν ζώα, εγκύους ή συνδυασμούς κουρκουμά με άλλες θεραπείες. Συνολικά 20 μελέτες πληρούσαν τα κριτήρια και χρησιμοποιήθηκαν για τη συστηματική ανασκόπηση και τη μετα-ανάλυση.
Τι Διαπίστωσε η Μελέτη;
Η ημερήσια δόση κουρκουμά/κουρκουμίνης στις μελέτες κυμαινόταν από 80 mg έως 2100 mg, ενώ η διάρκεια των παρεμβάσεων ήταν από 8 έως 36 εβδομάδες. Οι παρεμβάσεις ταξινομήθηκαν σε:
- Απλή (μη επεξεργασμένη) κουρκουμίνη
- Κουρκουμίνη υψηλής απορρόφησης
- Κουρκουμά (ολόκληρο το εκχύλισμα)
Από τις 14 κλινικές μελέτες που εξέτασαν την επίδραση στην απώλεια βάρους σε άτομα με διαβήτη τύπου 2, τα συνδυαστικά αποτελέσματα έδειξαν ότι η συμπλήρωση με κουρκουμά/κουρκουμίνη οδήγησε σε μέση απώλεια βάρους 1,9 κιλά (περίπου 4,2 λίβρες) σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Μάλιστα, όσοι είχαν Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) κάτω από 30, παρουσίασαν ακόμη μεγαλύτερη απώλεια, κατά 2,2 κιλά (περίπου 4,8 λίβρες).
Άλλα ευρήματα περιλάμβαναν μικρές μειώσεις στην περιφέρεια μέσης και γοφών, αλλά ελάχιστες μεταβολές στο BMI και στο ποσοστό σωματικού λίπους.
Σε άτομα με προδιαβήτη, τρεις μελέτες έδειξαν ότι η λήψη κουρκουμά/κουρκουμίνης για 22 εβδομάδες συνέβαλε σε ήπια απώλεια βάρους και μείωση της περιφέρειας μέσης.
Περιορισμοί της Μελέτης
Αν και τα ευρήματα είναι ενθαρρυντικά, η ποιότητα των στοιχείων κρίθηκε χαμηλή ή πολύ χαμηλή σε πολλές από τις μελέτες, λόγω:
- Ασυνέπειας στα αποτελέσματα
- Διαφορών στον σχεδιασμό των μελετών, τις δόσεις και τη διάρκειά τους
- Μικρών δειγμάτων και χρήσης υποκειμενικών δεδομένων (π.χ. αυτοαναφορές)
Επίσης, εξαιρέθηκαν ομάδες, όπως έγκυες γυναίκες ή άτομα που λάμβαναν και άλλες θεραπείες ταυτόχρονα, γεγονός που περιορίζει τη γενικευσιμότητα των αποτελεσμάτων. Τέλος, τα αποτελέσματα χαρακτηρίζονται ως μέτρια, χωρίς να αποτελούν «μαγική λύση».
Πώς Εφαρμόζεται αυτό στην Πράξη;
Αν πάσχεις από προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2, η ιδέα να εντάξεις ένα συμπλήρωμα κουρκουμά ή κουρκουμίνης στην καθημερινότητά σου μπορεί να είναι ελκυστική – ιδιαίτερα επειδή είναι φυσικό και πιο οικονομικό.
Η έρευνα δείχνει πως υψηλότερες δόσεις (πάνω από 1500 mg/ημέρα) και μακροχρόνια χρήση (άνω των 22 εβδομάδων) μπορεί να προσφέρουν μικρές αλλά σημαντικές βελτιώσεις στο σωματικό βάρος και την περιφέρεια μέσης. Για παράδειγμα, άτομα με προδιαβήτη είχαν κατά μέσο όρο απώλεια 2,5 κιλών και μείωση της περιφέρειας μέσης κατά 3 εκατοστά.
Αυτές οι αλλαγές μπορεί να μην είναι εντυπωσιακές, όμως μπορούν να συνεισφέρουν σε μια ευρύτερη στρατηγική διαχείρισης που περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή, σωματική άσκηση και τακτική ιατρική παρακολούθηση.
Προσοχή: Το συμπλήρωμα κουρκουμίνης δεν αντικαθιστά την ιατρική θεραπεία. Η δράση του είναι περιορισμένη και δεν επηρεάζει το ίδιο όλους τους ανθρώπους. Είναι απαραίτητο να συμβουλευτείς τον γιατρό σου πριν ξεκινήσεις οποιοδήποτε νέο συμπλήρωμα, ιδιαίτερα αν λαμβάνεις φαρμακευτική αγωγή για τον διαβήτη ή άλλες παθήσεις.
Η Γνώμη των Ειδικών
Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nutrition & Diabetes δείχνει ότι ο κουρκουμάς είναι μια φυσική και οικονομική επιλογή που μπορεί να υποστηρίξει τη διαχείριση βάρους και τη μείωση της περιφέρειας μέσης σε άτομα με προδιαβήτη και διαβήτη τύπου 2.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα αποτελέσματα είναι μέτρια και εξαρτώνται από παράγοντες όπως η δόση, η διάρκεια και η ατομική κατάσταση της υγείας. Ο κουρκουμάς δεν είναι πανάκεια, αλλά μπορεί να λειτουργήσει ως χρήσιμο συμπλήρωμα σε ένα ολιστικό πλάνο που περιλαμβάνει δια
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε στη σχετική έρευνα: Moradi Baniasadi M, Arzhang P, Setayesh A, Moradi M, Nasli-Esfahani E, Azadbakht L (2025). The effect of turmeric/curcumin supplementation on anthropometric indices in subjects with prediabetes and type 2 diabetes mellitus: A GRADE-assessed systematic review and dose-response meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition & Diabetes, 15(1), 34. DOI: 10.1038/s41387-025-00386-7