Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Η Ρυθμιστική Υπηρεσία Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας (MHRA) του Ηνωμένου Βασιλείου ενέκρινε χθες το μονοδοσικό εμβόλιο IXCHIQ, για την προστασία των ενηλίκων από τη νόσο Chikungunya, που προκαλείται από τον ιό Chikungunya (CHIKV).
Η έγκριση του εμβολίου στο Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί την τέταρτη ρυθμιστική έγκριση που έλαβε η ευρωπαϊκή εταιρεία βιοτεχνολογίας Valneva για το εμβόλιο chikungunya μιας δόσης. Το εμβόλιο έχει ήδη εγκριθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ), στην Ευρώπη και στον Καναδά, σε ενήλικες 18 ετών και άνω.
Παράλληλα, η Valneva έχει υποβάλλει αιτήσεις επέκτασης ετικέτας στον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA), στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) και στην Υγεία του Καναδά για πιθανή επέκταση της χρήσης του εμβολίου IXCHIQ ® σε εφήβους ηλικίας 12 έως 17 ετών.
Το εμβόλιο μιας δόσης ενδείκνυται για ενεργό ανοσοποίηση για την πρόληψη της νόσου που προκαλείται από τον ιό Chikungunya (CHIKV) σε άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω. Το εμβόλιο κατασκευάζεται στην κορυφαία μονάδα παραγωγής εμβολίων της Valneva στο Livingston της Σκωτίας.
Η έγκριση βασίστηκε στα τελικά βασικά δεδομένα Φάσης 3 του εμβολίου IXCHIQ ®, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet, τα οποία περιελάμβαναν περισσότερους από 4.000 συμμετέχοντες. Όπως προέκυψε από τα τελικά δεδομένα, μια μόνο δόση του εμβολίου IXCHIQ ® που περιέχει εξασθενημένη μορφή του ιού, προκαλεί ταχεία και ισχυρή ανοσολογική απόκριση, η οποία μπορεί να διατηρηθεί για τουλάχιστον τρία χρόνια τόσο σε νεότερους όσο και σε μεγαλύτερους ενήλικες.
Πόσο ανησυχεί η Ευρώπη για τον ιό Chikungunya
Παρά το γεγονός ότι ο ιός chikungunya δεν είναι ενδημικός στην ΕΕ, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν οδηγήσει σε αύξηση των κουνουπιών που μεταδίδουν σοβαρές ασθένειες και στην Ευρώπη.
Σε πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) επιβεβαιώθηκε η παρουσία κουνουπιών του είδους Aedes albopictus σε 14 χώρες της ΕΕ/ ΕΟΧ και συγκεκριμένα στην Αλβανία, την Κροατία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ιταλία, το Μαυροβούνιο, την Ολλανδία, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία, την Ισπανία και την Ελβετία και στην Κύπρο (το είδος Aedes aegypti). Τα δύο αυτά είδη κουνουπιών μπορούν να συμβάλουν στην εξάπλωση των ιών Chikungunya και Zika, καθώς και του δάγκειου και του κίτρινου πυρετού.
Προκειμένου να μειωθεί περαιτέρω ο κίνδυνος εξάπλωσης νόσων που μεταδίδονται από κουνούπια στην Ευρώπη, η Επιτροπή ανακοίνωσε χρηματοδότηση ύψους 500.000 ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος EU4Health για την υλοποίηση ενός πιλοτικού έργου για την εξάλειψη των κουνουπιών Aedes aegypti στην Κύπρο, η οποία είναι επί του παρόντος η μόνη χώρα της ΕΕ όπου βρίσκεται το εν λόγω είδος κουνουπιών.
Τι είναι ο ιός Chikungunya
Ο Chikungunya («τσικουνγκούνια») είναι μια ιογενής ασθένεια που μεταδίδεται κυρίως από δύο είδη μολυσμένων κουνουπιών, το Aedes albopictus (κουνούπι τίγρης) και το Aedes aegypti.
Η ονομασία «τσικουνγκούνια» προέρχεται από τη διάλεκτο Kimakonde και σημαίνει «αυτός που παραμορφώνεται», μια ονομασία που πιθανότατα συνδέεται με τη σημαντική αρθραλγία που προκαλεί το συγκεκριμένο νόσημα.
Ο ιός εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Τανζανία και στην Ουγκάντα το 1953. Έκτοτε, έχουν σημειωθεί μολυσματικές εξάρσεις στην Αφρική, τη Νοτιοανατολική Ασία, την Ινδική Χερσόνησο και τον Ινδικό Ωκεανό. Στην Ευρωπαϊκή ήπειρο αναφέρθηκε έξαρση του ιού στην Ιταλία το 2007.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει χαρακτηρίσει τον ιό Chikungunya ως μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας, αφού πλέον έχει εντοπιστεί σε περισσότερες από 110 χώρες του κόσμου. Η ιατρική και οικονομική επιβάρυνση αναμένεται να αυξηθεί με την κλιματική αλλαγή, καθώς οι φορείς των κουνουπιών που μεταδίδουν την ασθένεια συνεχίζουν να εξαπλώνονται γεωγραφικά και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Συμπτώματα και επιπλοκές
Ο ιός προκαλεί αιφνίδιο και υψηλό πυρετό, σοβαρό πόνο στις αρθρώσεις, μυϊκό πόνο και πονοκέφαλο. Ο πόνος στις αρθρώσεις είναι συχνά εξουθενωτικός και μπορεί να επιμείνει για εβδομάδες έως και χρόνια. Τα συμπτώματα παρουσιάζονται κατά μέσο όρο εντός 4 με 7 ημερών (αλλά η εμφάνιση τους μπορεί να ποικίλλει από 1 έως 12 ημέρες) μετά το τσίμπημα από το μολυσμένο κουνούπι.
Αν και η νόσος δεν είναι συνήθως θανατηφόρα, μικρός αριθμός ασθενών μπορεί να παρουσιάσει σοβαρές επιπλοκές ή χρόνιες παθήσεις.Ενδεχόμενες επιπλοκές περιλαμβάνουν γαστρεντερικές επιπλοκές, καρδιαγγειακή αντιρρόπηση ή μηνιγγοεγεφαλίτιδα. Θάνατοι συσχετισμένοι με τον ιό Chikungunya έχουν αναφερθεί κυρίως σε ηλικιωμένους ασθενείς ή σε περιπτώσεις όπου το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς είναι εξασθενημένο λόγω υποκείμενων παθήσεων.