Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Το τελευταίο διάστημα, με αφορμή την πρωτοβουλία της διοίκησης του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου να αναδείξει την ανάγκη επίλυσης ή καλύτερα την ανάγκη μίας ουσιαστικής προσπάθειας διευθέτησης του χρόνιου προβλήματος των ελλείψεων φαρμάκων στη χώρα μας, υπάρχει μία αυξημένη κινητικότητα για το θέμα, γεγονός που μένει να αποδειχτεί εάν θα φέρει, σε πόσο χρονικό διάστημα και τι είδους αποτελέσματα.
Το σημαντικό όμως ότι ήδη έχουν γίνει κάποια βήματα που δείχνουν ότι αυτή τη φορά οι φαρμακοποιοί είναι αποφασισμένοι να πιέσουν πολύ για εξεύρεση λύσεων, σ’ ένα ζήτημα που σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο, βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας του, αφού ταλαιπωρεί καθημερινά τους φαρμακοποιούς και στερεί πολύτιμο χρόνο για να ασκήσουν τον ουσιαστικό τους ρόλο, στερώντας ταυτόχρονα και το δικαίωμα της ανεμπόδιστης πρόσβασης των ασθενών στη θεραπεία τους που πέρα από ταλαιπωρία μπορεί να έχει και άλλες επιπτώσεις στην υγεία τους.
Μάλιστα σε αυτή η κινητικότητα από πλευράς φαρμακοποιών, μετά από τη συνέντευξη Τύπου του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου ήρθε να προστεθεί η ανάλογη κίνηση της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδας (ΟΣΦΕ) η οποία το μεσημέρι της Τετάρτης 17 Μαρτίου ενώπιον των δημοσιογράφων παρουσίασε τις προτάσεις της για το θέμα.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου ακούστηκαν αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα, ωστόσο για το DailyPharmaNews ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι και η ΟΣΦΕ -όπως άλλωστε και ο ΠΦΣ κι όλοι οι εμπλεκόμενοι- έκαναν αρκετές φορές αναφορά στον κομβικό ρόλο του ΕΟΦ.
Πριν προχωρήσουμε όμως παρακάτω θα πρέπει να δώσουμε ένα μικρό ιστορικό θυμίζοντας ότι το ζήτημα των ελλείψεων αναδείχθηκε στις αρχές του έτους, όταν ο πρόεδρος του ΠΦΣ κ. Απόστολος Βαλτάς, είχε κληθεί να μιλήσει για το πρόβλημα στην τηλεόραση του Αντένα και είχε ρίξει «βέλη» κατά του ΕΟΦ λέγοντας ότι «λείπουν βασικότατα φάρμακα, φάρμακα για ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα, για καρδιολογικούς ασθενείς, για υπερτασικούς ασθενείς και γενικά σοβαρά φάρμακα πρώτης γραμμής που δυστυχώς, παρόλες τις προσπάθειες που έχουμε κάνει εμείς, δεν έχουν βρει ανταπόκριση από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων που του έχουμε προτείνει λύσεις πάνω στο θέμα» (δες εδώ).
Η κίνηση αυτή έφερε την απάντηση του προέδρου του ΕΟΦ κ. Δημήτρη Φιλίππου μέσω του DailyPharmaNews, -τη μόνη μέσω του Τύπου τοποθέτηση που έχει κάνει μέχρι σήμερα ο πρόεδρος του σημαντικότατου αυτού φορέα στη χώρα μας (δες εδώ) – για το τι μέλλει γενέσθαι με την πανθομολογουμένως σημαντική συμφωνία ΕΟΦ – ΠΦΣ για τη λειτουργία πλατφόρμας που θα δώσει τη δυνατότητα on line παρακολούθησης της κατάστασης στα φαρμακεία και ενημέρωσης των ιατρών που συνταγογραφούν για τα φάρμακα που βρίσκονται σε έλλειψη, κάτι που βεβαίως θα γλίτωνε από ταλαιπωρία φαρμακοποιούς και ασθενείς.
Ο κ. Φιλίππου τότε είχε πει ότι ο ΕΟΦ είχε να διαχειριστεί μία σειρά από ζητήματα που έχουν να κάνουν με την πανδημία χωρίς να διαθέτει το απαραίτητο προσωπικό, και σημειώνοντας ότι «είναι θέμα προτεραιοτήτων», εκτίμησε ότι η εφαρμογή θα λειτουργεί μέχρι το καλοκαίρι.
Στο σήμερα λοιπόν και συγκεκριμένα στη συνέντευξη Τύπου της ΟΣΦΕ ο πρόεδρος κ. Βασίλης Μπιρλιράκης, ο Αντιπρόεδρος κ. Τάσος Τερζής και ο γενικός γραμματέας κ. Λευτέρης Μαρίνος μίλησαν γι’ αυτόν το σημαντικό ρόλο του ΕΟΦ, τόσο μέσα από τα όσα είχαν οι ίδιοι ετοιμάσει να πουν κατά την παρουσίαση των προτάσεών της ΟΣΦΕ όσο και μέσα από την απάντησή τους σε σχετικό ερώτημα του DailyPharmaNews.
ΕΟΦ πανταχού παρόν στις προτάσεις της ΟΣΦΕ
O κ. Μπιρλιράκης παίρνοντας το λόγο και κάνοντας μία εισαγωγή στο θέμα, είπε ότι οι ελλείψεις φαρμάκων αποτελούν ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας το οποίο καθιστά κενό γράμμα το δικαίωμα των ασθενών να έχουν πρόσβαση σε κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Πέρα από αυτό όμως οδηγούν σε απώλεια εμπιστοσύνης προς το σύστημα υγείας και την Πολιτεία και διαταράσσουν καθημερινά τη λειτουργία του συνόλου των εμπλεκομένων στη φαρμακευτική αλυσίδα. Τόνισε δε ότι η επίλυση του προβλήματος αυτού πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για το σύνολο των μερών που εμπλέκονται στη φαρμακευτική αλυσίδα, έμμεσα ή άμεσα. Αυτό σημαίνει για τους ασθενείς, για τους φαρμακοποιούς, για τις φαρμακαποθήκες, ιδιωτικές ή συνεταιριστικές, για τους ΚΑΚ, τη φαρμακοβιομηχανία, για την εποπτική αρχή και φυσικά για το Υπουργείο Υγείας και την πολιτεία. Θα πρέπει να υπάρχει δέσμευση και δράση προκειμένου να λυθεί αυτό το πρόβλημα.
Προχωρώντας στις συγκεκριμένες 16 προτάσεις της ΟΣΦΕ και αναλύοντάς τες ο Αντιπρόεδρος κ. Τάσος Τερζής μεταξύ άλλων μίλησε για την πρόταση που αφορά την «ενίσχυση της δυνατότητας των φαρμακείων να δημιουργούν σήμα πιθανής έλλειψης φαρμάκων για τις οποίες θα ενημερώνονται όλα τα εμπλεκόμενα μέρη τα οποία έχουν ενδιαφέρον και μιλάμε και για τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων φυσικά ο οποίος είναι ο εποπτικός φορέας άλλα και για τους γιατρούς» υπενθυμίζοντας ότι «είναι και μία πρόταση που έχει καταθέσει και ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος εδώ και καιρό και δεν έχει υλοποιηθεί ακόμη παρότι είχε δρομολογηθεί».
Ο ρόλος του ΕΟΦ είναι γενικότερα σημαντικός, αφού ως εποπτικός φορέας έχει ευθύνη για την παρακολούθηση της ορθής λειτουργίας της αγοράς φαρμάκων και της επάρκειας αλλά και της ασφάλειας της αγοράς.
Υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά στον ΕΟΦ σε πολλές ακόμη από τις 16 προτάσεις της ΟΣΦΕ ενώ μία από τις προτάσεις αφορά την ενίσχυση του Οργανισμού.
Συγκεκριμένα η 13 η πρόταση είναι ακριβώς η «ενίσχυση του ΕΟΦ» την οποία παρουσίασε ο κ. Λευτέρης Μαρίνος.
Ο κ. Μαρίνος σημείωσε ότι είναι εύκολο να συμπεράνει κανείς και από τα όσα είχαν ακουστεί νωρίτερα αλλά και από τα υπόλοιπα που θα ακολουθούσαν ότι «ο ΕΟΦ ως εποπτικός φορέας καλείται να καλύψει ένα μεγάλο πλήθος ενεργειών στο πλαίσιο της αυξημένης εποπτείας η οποία είναι απαραίτητη κι αυτό προϋποθέτει την ενίσχυση του σε δύο επίπεδα. Το πρώτο είναι η ενίσχυση του Οργανισμού σε ανθρώπινο δυναμικό –και ο ΕΟΦ δεν είναι ένας οποιοσδήποτε Οργανισμός και χρειάζεται την αρωγή ανθρώπων οι οποίοι έχουν ειδίκευση. Θα μπορούσαν να είναι φαρμακοποιοί και άνθρωποι που γνωρίζουν τα δεδομένα και τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς της αλυσίδας του φαρμάκου. Το δεύτερο αφορά την ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών συλλογής, αποθήκευσης και ελέγχου των στοιχείων που συλλέγει ο εποπτικός φορέας αλλά και χρήση κάθε προηγμένου τεχνολογικού μέσου για την ανίχνευση τάσεων και την εξαγωγή συμπερασμάτων για τη φαρμακευτική αγορά. Φαντάζομαι ότι όλοι μας είμαστε γνώστες ότι υπάρχουν χιλιάδες δραστικές ουσίες και εμπορικές ονομασίες φαρμάκων και είναι πρακτικά πάρα πολύ δύσκολο, όσους ανθρώπους κι εάν διαθέσει κανείς, να μπορέσει να παρακολουθήσει την επάρκεια της αγοράς εάν δεν είναι σε θέση να τυποποιήσει και αυτοματοποιήσει κάποιες διαδικασίες».
Και τα δύο αυτά σημεία ενίσχυσης, όπως είπε ο κ. Μαρίνος «προϋποθέτουν πόρους, που σημαίνει ότι θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι εάν θέλουμε να περιορίσουμε το πρόβλημα των ελλείψεων, θα πρέπει να επενδύσουμε ως κράτος στον εποπτικό φορέα ώστε κι αυτός να μπορέσει να επιτελέσει το έργο της αυξημένης εποπτείας το οποίο είναι απαραίτητο να αναλάβει».
Η ερώτηση του DailyPharmaNews
Το DailyPharmaNews, έχοντας αυτήν την εικόνα της κρισιμότητας του ρόλου του ΕΟΦ στο πρόβλημα και την αντιμετώπισή του και βλέποντας ότι όλοι μιλούν για τα προβλήματα του Οργανισμού, όχι όμως ο ίδιος ζήτησε από τους εκπροσώπους της ΟΣΦΕ να τοποθετηθούν στο εξής ερώτημα:
«Πως σχολιάζετε το γεγονός ότι όπως εσείς ως ΟΣΦΕ, έτσι κι όλοι όσοι εμπλέκονται και αναζητούν λύσεις για το πρόβλημα, μιλούν για ανάγκη ενίσχυσης του ΕΟΦ και ο ίδιος ο ΕΟΦ δεν έχει ζητήσει ούτε ότι έχει μιλήσει στα ΜΜΕ για τα προβλήματά του; Μήπως τελικά πίσω από αυτά τα προβλήματα δικαιολογείται ένα πρόβλημα που εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα;»
Την απάντηση ανέλαβε να δώσει ο κ. Μαρίνος επαναλαμβάνοντας ότι «ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων κατακλύζεται ουσιαστικά από ένα μεγάλο πλήθος ενεργειών τις οποίες πρέπει να αναλάβει και δεν είμαι σίγουρος ότι η κύρια προτεραιότητά του είναι το κομμάτι της παρακολούθησης της επάρκειας που συνδέεται, εάν το θέλετε, και με τις παράλληλες εξαγωγές. Έχει πολύ σημαντικό έργο να επιτελέσει και όταν κάτι χρειάζεται, συνήθως αυτό δεν το συζητά στη δημόσια σφαίρα. Εάν κάτι χρειάζεται γνωρίζει που μπορεί να απευθυνθεί και εκεί που μπορεί να απευθυνθεί είναι κατά βάση στο υπουργείο Υγείας ή εν πάσει περιπτώσει σε άλλους εμπλεκόμενους φορείς. Άρα δύσκολα θα φανταζόμουν τον ΕΟΦ να συζητά δημόσια το τι σκέφτεται ή το τι θα πρέπει να κάνει».
Από την άλλη, συνέχισε, αναφερόμενος στην ερώτηση, «κάτι που σωστά εντοπίζετε είναι ο κομβικός ρόλος τον οποίο καλείται ο ΕΟΦ να παίξει με το ρόλο όμως της αυξημένης εποπτείας κι όχι το ρόλο που έχει αυτή τη στιγμή. Και γι’ αυτό συζητήσαμε και για δύο μέτρα τα οποία θα πρέπει να ληφθούν και στην πράξη θα πρέπει να επενδύσουμε, να επενδύσει ο ΕΟΦ , εάν το θέλετε, στις ικανότητές του ή το πολιτικό προσωπικό στο να υποδείξει και να εφοδιάσει τον ΕΟΦ προκειμένου να επιτελέσει το έργο της αυξημένης εποπτείας.
Έτσι όπως είναι ο ΕΟΦ αυτή τη στιγμή είναι πάρα πολύ δύσκολο να φανταστούμε ότι θα μπορούσε να αναλάβει το ρόλο της αυξημένης εποπτείας γιατί έχει πολλά και σημαντικά άλλα έργα τα οποία έχει αναλάβει. Άρα δεν φαντάζομαι ότι θα μπορούσαμε να περιμένουμε κάτι από τη δική του τη μεριά».
Σε σχόλιό του ο κ. Μπιρλιράκης συμπλήρωσε ότι καταρχήν «ο ΕΟΦ είναι και θα είναι συνεργάτης μας και είναι μέρος της λύσης. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να ρίξουμε, και εμείς θα είμαστε αυτοί που θα εναντιωθούμε στο να πέσει ο Μουτζούρης στον ΕΟΦ. Προφανώς βλέπουμε κι εμείς ότι υπάρχουν προβλήματα στη λειτουργία του ΕΟΦ, προφανώς κι αυτός δημιουργεί ή τέλος πάντων συμβάλλει στη δημιουργία του προβλήματος των ελλείψεων αλλά όπως προβλήματα υπάρχουν και στη λειτουργία των υπόλοιπων κρίκων, μηδενός εξαιρουμένου, της φαρμακευτικής αλυσίδας, σκύβουμε πάνω από αυτούς τους κρίκους για να εντοπίσουμε τα προβλήματα αυτά και να τα λύσουμε με καλή διάθεση, (σ.σ. προφανώς θα τελείωνε η φράση με το ότι «το ίδιο κάνουμε και σκύβουμε και πάνω από τον ΕΟΦ»).
