Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας περίπου έξι εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας του καπνίσματος. Η έκθεση στον καπνό του τσιγάρου επηρεάζει αρνητικά τόσο την έμφυτη όσο και την προσαρμοστική ανοσία, συμπεριλαμβανομένης της απορρύθμισης της ενεργοποίησης των Τ κυττάρων.
Πλήθος ερευνών έχουν διαπιστώσει ότι το κάπνισμα σχετίζεται με πολλές πνευμονικές παθολογίες, με κυριότερες τον καρκίνο του πνεύμονα, την χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και τις λοιμώξεις της αναπνευστικής οδού. Η κατανόησή μας ωστόσο για το πώς ο καπνός του τσιγάρου προκαλεί σοβαρές αναπνευστικές ασθένειες είναι ελλιπής, γεγονός που έχει εμποδίσει την ανάπτυξη αποτελεσματικών θεραπειών.
Μια νέα μελέτη Αυστραλών ερευνητών αποκαλύπτει τον μηχανισμό με τον οποίο πολλές χημικές ουσίες που βρίσκονται στον καπνό του τσιγάρου και στα ηλεκτρονικά τσιγάρα αλλάζουν τη λειτουργία ενός βασικού τύπου ανοσοκυττάρου που βρίσκεται στους πνεύμονες.
Ο ρόλος του καπνίσματος στις σοβαρές πνευμονοπάθειες
Ερευνητική ομάδα από το Ινστιτούτο Doherty, το Πανεπιστήμιο Monash, το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ και το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σίδνεϊ θέλησε να διερευνήσει τους μοριακούς μηχανισμούς με τους οποίους τα συστατικά που περιέχονται στον καπνό του τσιγάρου αλληλεπιδρούν με τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και πυροδοτούν σοβαρές αναπνευστικές παθήσεις.
«Ενώ γνωρίζουμε ότι ο καπνός από τα τσιγάρα, τις πυρκαγιές, τις εξατμίσεις των οχημάτων και την καύση των απορριμμάτων ενέχει σημαντικούς κινδύνους για την υγεία, παραδόξως γνωρίζουμε ελάχιστα για το πώς τα συγκεκριμένα συστατικά του καπνού επηρεάζουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα και πολλά μέρη του ανθρώπινου σώματος», λέει ο Δρ. David P. Fairlie, ερευνητής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιοεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ.
Στη μελέτη τους οι ερευνητές εξέτασαν τις επιπτώσεις του καπνού του τσιγάρου στα συνδεδεμένα με το βλεννογόνο αμετάβλητα κύτταρα Τ, γνωστά ως κύτταρα MAIT, ένας τύπος ανοσοκυττάρων που βρίσκονται στους πνεύμονες και σε άλλους ιστούς του σώματος.
Τα κύτταρα MAIT ανήκουν στην κατηγορία των έμφυτων ανοσοκυττάρων Τ και εντοπίστηκαν για πρώτη φορά στο ανθρώπινο αίματο 1993. Τα κύτταρα αυτά βοηθούν στην καταπολέμηση βακτηριακών και ιογενών λοιμώξεων και λειτουργούν ως έμφυτοι αισθητήρες και μεσολαβητές των αντιικών αποκρίσεων.
Τα κύτταρα MAIT ενεργοποιούνται από μια πρωτεΐνη που ονομάζεται MR1 που βρίσκεται σχεδόν σε κάθε κύτταρο του σώματος. Το MR1 αναγνωρίζει χημικές ουσίες που παράγονται από βακτήρια και τις παρουσιάζει στην επιφάνεια των μολυσμένων κυττάρων προκειμένου να ενεργοποιήσει τα κύτταρα MAIT και να ξεκινήσει μια ανοσολογική απόκριση.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μοντελοποίηση υπολογιστή για να προβλέψουν ποια συστατικά του καπνού του τσιγάρου θα μπορούσαν να αναγνωριστούν από την πρωτεΐνη MR1. Αναλύοντας τα ευρήματα οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αρκετές από αυτές τις ουσίες όχι μόνο συνδέονται με την πρωτεΐνη MR1 αλλά επιπλέον έχουν την ικανότητα να αυξήσουν ή να μειώσουν τις ποσότητες της πρωτεΐνης MR1στην επιφάνεια των κυττάρων. Αυτή η απορρύθμιση στις αποκρίσεις των κυττάρων MAIT κάνουν τους καπνιστές και όσους εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα, πιο επιρρεπείς σε λοιμώξεις του αναπνευστικού και επιδεινώνουν τις φλεγμονώδεις ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα της μελέτης προσφέρουν μια νέα προοπτική για το πώς ο καπνός του τσιγάρου διαταράσσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Με περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο καπνιστές παγκοσμίως, τα ευρήματα αυτά προσφέρουν ένα κρίσιμο βήμα προς την κατανόηση και την καταπολέμηση των ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα. Απαιτείται ωστόσο περαιτέρω έρευνα ώστε να διαπιστωθεί ποιες κυτταρικές οδοί MAIT επηρεάζονται από τον καπνό του τσιγάρου, μια γνώση που θα συμβάλλει καθοριστικά στη βελτίωση της θεραπείας της ΧΑΠαλλά και άλλων πνευμονικών παθήσεων.
Πηγή: Journal of Experimental Medicine
