Η υποστήριξη της αυτοφροντίδας των ανδρών και η διαχείριση των συμπτωμάτων της στυτικής δυσλειτουργίας (ΣΔ) βρίσκονται στο επίκεντρο ενός νέου εγχειριδίου που δημοσιεύθηκε από τη Διεθνή Φαρμακευτική Ομοσπονδία (FIP).
Όπως αναφέρει η FIP στο εισαγωγικό κείμενο του εγχειριδίου της η στυτική δυσλειτουργία αν και επηρεάζει έως και το 50% των ανδρών άνω των 50 ετών, συχνά υποδιαγιγνώσκεται λόγω στιγματισμού και κακής πρόσβασης στην περίθαλψη.
Το εγχειρίδιο, στο πλαίσιο του Προγράμματος Μετασχηματισμού Πρακτικής της FIP για τις Μη Μεταδοτικές Ασθένειες, προσφέρει καθοδήγηση βασισμένη σε τεκμηριωμένα στοιχεία σχετικά με την αξιολόγηση κινδύνου, την παροχή συμβουλών, την ασφαλή χρήση αναστολέων φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 και τις οδούς παραπομπής. Επίσης, εξετάζει τους αυξανόμενους κινδύνους που σχετίζονται με την αυτοθεραπεία και τη χρήση κατώτερης ποιότητας και ψευδεπίγραφων φαρμάκων.
«Οι φαρμακοποιοί είναι συχνά οι πρώτοι επαγγελματίες υγείας στους οποίους απευθύνονται οι άνδρες όταν εμφανίζουν συμπτώματα στυτικής δυσλειτουργίας», δήλωσε ο πρόεδρος της FIP, Paul Sinclair, τονίζοντας ότι στη λογική ότι η ΣΔ μπορεί να αποτελέσει πρώιμο δείκτη ευρύτερων προβλημάτων υγείας, η παρούσα έκδοση έχει συνταχθεί προσεκτικά για να βοηθήσει τους φαρμακοποιούς να καλύψουν κρίσιμα κενά στη φροντίδα. Συγκεντρώνοντας τα πιο πρόσφατα στοιχεία, την καθοδήγηση ειδικών και τα πρακτικά εργαλεία, δίνει τη δυνατότητα στους φαρμακοποιούς της κοινότητας να εντοπίζουν, να διαχειρίζονται και να υποστηρίζουν αποτελεσματικά τους ασθενείς που βιώνουν στυτική δυσλειτουργία.
«Σε πολλά μέρη του κόσμου, η πρόσβαση σε καλά ενημερωμένους γιατρούς με γνώσεις σεξουαλικής υγείας είναι ελλιπής. Η δυνατότητα παροχής αυτής της φροντίδας στο τοπικό φαρμακείο είναι οικονομικά αποδοτική. Οι κρίσιμες πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό το εγχειρίδιο θα πρέπει να οδηγήσουν σε βελτιωμένα αποτελέσματα για τους ασθενείς και τους συντρόφους», δήλωσε ο Δρ Gerald Brock, ομότιμος καθηγητής χειρουργικής στο Τμήμα Ουρολογίας, του Πανεπιστημίου Western στον Καναδά, πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Σεξουαλικής Ιατρικής και ιατρικός διευθυντής της Advanced Medical and Surgical Group.
Το εγχειρίδιο, σύμφωνα με τον πρόεδρο της FIP, Paul Sinclair, υπογραμμίζει την αξία της ενσωμάτωσης τόσο των φαρμακολογικών όσο και των μη φαρμακολογικών στρατηγικών στη φροντίδα των ασθενών μέσω στοχευμένης συμβουλευτικής και διεπαγγελματικής συνεργασίας. Οι φαρμακοποιοί μπορούν να συμβάλουν με πολλούς αποτελεσματικούς τρόπους στην υποστήριξη των ανδρών με στυτική δυσλειτουργία, όπως:
• Παροχή εύκολης και έγκαιρης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και τη θεραπεία
• Διασφάλιση της ασφαλούς παροχής φαρμακολογικών θεραπειών για τη στυτική δυσλειτουργία, συμπεριλαμβανομένων των επιλογών χωρίς ιατρική συνταγή σε χώρες όπου οι κανονισμοί το επιτρέπουν, μέσω ολοκληρωμένης αξιολόγησης των ασθενών
• Παροχή υπηρεσιών διαλογής που εντοπίζουν παράγοντες κινδύνου και υποκείμενα προβλήματα υγείας σε πρώιμο στάδιο
• Παροχή ευκαιριών για έναρξη συζητήσεων σχετικά με ευαίσθητα ζητήματα υγείας
• Ενθάρρυνση της αυτοφροντίδας υποστηρίζοντας αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η διαχείριση βάρους, η σωματική δραστηριότητα και η διακοπή του καπνίσματος
• Αναθεώρηση των φαρμάκων των ασθενών για τη διασφάλιση της κατάλληλης χρήσης και την ελαχιστοποίηση των ανεπιθύμητων ενεργειών
• Παροχή συμβουλών για την ασφαλή και αποτελεσματική χρήση των θεραπειών, συμπεριλαμβανομένης της καθοδήγησης σχετικά με τις παρενέργειες, τις αλληλεπιδράσεις και τις μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις.
Μέσα στον Οδηγό και στο κεφάλαιο που αναφέρεται στο ρόλο του φαρμακοποιού στην υποστήριξη των ασθενών με στυτική δυσλειτουργία υπάρχει υποκεφάλαιο που αναφέρεται πολύ συγκεκριμένα στο γιατί οι φαρμακοποιοί έχουν ρόλο – κλειδί στη διαχείριση αυτού του προβλήματος υγείας.
Οι φαρμακοποιοί διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαχείριση της στυτικής δυσλειτουργίας ως προσβάσιμοι και αξιόπιστοι επαγγελματίες υγείας, συχνά λειτουργώντας ως το πρώτο σημείο επαφής για τους άνδρες που βιώνουν αυτή την πάθηση. Η θέση τους στην κοινότητα τους επιτρέπει να παρέχουν συμβουλές, εκπαίδευση και υποστήριξη σε ένα διακριτικό και επαγγελματικό περιβάλλον, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου του στίγματος που σχετίζεται με τη στυτική δυσλειτουργία και το οποίο μπορεί να αποτρέψει τα άτομα από την αναζήτηση ιατρικής συμβουλής. Πέρα από τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε αποτελεσματική θεραπεία (τόσο φαρμακολογική όσο και μη φαρμακολογική, όπως αλλαγές στον τρόπο ζωής), οι φαρμακοποιοί μπορούν να εντοπίσουν πιθανά υποκείμενα προβλήματα υγείας, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις ή διαβήτη, κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων και να παραπέμψουν τα άτομα στον καταλληλότερο επαγγελματία υγείας όταν είναι απαραίτητο.
Οι φαρμακοποιοί είναι σε θέση να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές για τη στυτική δυσλειτουργία. Ο ρόλος τους έχει αποκτήσει ολοένα και μεγαλύτερη σημασία, καθώς οι αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 (PDE5Is), όπως η σιλδεναφίλη και η ταδαλαφίλη, έχουν αναταξινομηθεί σε ορισμένες χώρες ως φάρμακα που διατίθενται μόνο από φαρμακείο και υπό την επίβλεψη φαρμακοποιού. Αυτή η αλλαγή έχει αυξήσει τις ευθύνες των φαρμακοποιών, απαιτώντας τους να αξιολογούν τις πιθανές αιτίες της στυτικής δυσλειτουργίας, να προσδιορίζουν εάν η θεραπεία είναι κατάλληλη, να ελέγχουν για αντενδείξεις και άλλους κινδύνους, να συζητούν πιθανές παρενέργειες και αλληλεπιδράσεις φαρμάκων και να παρέχουν καθοδήγηση σχετικά με την ορθή χρήση για να διασφαλίζεται η ασφαλής και αποτελεσματική χρήση.
Μια μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο έδειξε ότι, μετά την αναταξινόμηση της σιλδεναφίλης ως φαρμάκου μη συνταγογραφούμενου από γιατρό, οι άνδρες που χρησιμοποιούν σιλδεναφίλη είχαν πιο συχνές επισκέψεις στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων διαβουλεύσεων τόσο με φαρμακοποιούς όσο και με παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, όπως γιατρούς ή νοσηλευτές. Η μεγαλύτερη εμπλοκή με το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης με την πάροδο του χρόνου μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα διάγνωσης και θεραπείας τόσο της στυτικής δυσλειτουργίας όσο και των υποκείμενων μακροχρόνιων παθήσεων.
Εκτός από την εμπειρία τους στα φάρμακα, οι φαρμακοποιοί προωθούν την αυτοφροντίδα ενθαρρύνοντας αλλαγές στον τρόπο ζωής που υποστηρίζουν τη στυτική λειτουργία. Αυτές περιλαμβάνουν τη διακοπή του καπνίσματος, τη μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, την υιοθέτηση μιας πιο υγιεινής διατροφής, τη διαχείριση του βάρους και του στρες, τη βελτίωση της υγιεινής του ύπνου και την υποστήριξη της ψυχικής ευεξίας. Τέτοιες αλλαγές όχι μόνο βελτιώνουν τη συνολική υγεία, αλλά έχουν και άμεσο θετικό αντίκτυπο στη στυτική λειτουργία.
Ο ρόλος των φαρμακοποιών επεκτείνεται στην ευαισθητοποίηση και τη μείωση του στιγματισμού γύρω από τη στυτική δυσλειτουργία. Πολλά άτομα διστάζουν να αναζητήσουν βοήθεια λόγω αμηχανίας, αλλά οι φαρμακοποιοί μπορούν να δημιουργήσουν ένα υποστηρικτικό, μη επικριτικό περιβάλλον που ενθαρρύνει τον ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο. Θέτοντας σε μία κανονικότητα τις συζητήσεις σχετικά με τη στυτική δυσλειτουργία, οι φαρμακοποιοί όχι μόνο βοηθούν τα άτομα να αισθάνονται πιο άνετα να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες τους, αλλά και τα ενδυναμώνουν να αναζητήσουν την κατάλληλη φροντίδα και να διερευνήσουν επιλογές θεραπείας.
Εκτός από την παροχή καθοδήγησης και υποστήριξης, οι φαρμακοποιοί συμβάλλουν σημαντικά στην έγκαιρη ανίχνευση και τη συνεχή διαχείριση της στυτικής δυσλειτουργίας. Είναι σε θέση να εντοπίσουν άτομα που ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο λόγω υποκείμενων ιατρικών παθήσεων όπως ο διαβήτης, η υπέρταση ή οι καρδιαγγειακές παθήσεις — παθήσεις για τις οποίες η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να αποτελεί πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι. Εντοπίζοντας αυτούς τους κινδύνους, οι φαρμακοποιοί μπορούν να διευκολύνουν τις έγκαιρες παραπομπές σε παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και να ενισχύσουν τη διεπαγγελματική συνεργασία. Μέσω αυτής της προληπτικής, ανθρωποκεντρικής προσέγγισης, οι φαρμακοποιοί βοηθούν όχι μόνο στη διαχείριση της στυτικής δυσλειτουργίας, αλλά και στην αποκάλυψη και αντιμετώπιση ευρύτερων προβλημάτων υγείας, βελτιώνοντας τελικά τα αποτελέσματα των ασθενών και προωθώντας τη μακροπρόθεσμη ευεξία.
Η σημασία των φαρμακοποιών στη διαχείριση της στυτικής δυσλειτουργίας υπογραμμίζεται περαιτέρω από τη μελέτη EPIFARM, που διεξήχθη σε 574 κοινοτικά φαρμακεία στην Ισπανία. Η μελέτη διαπίστωσε ότι το 60% των ανδρών χωρίς συνταγή είχαν την πρώτη τους συζήτηση σχετικά με τη στυτική δυσλειτουργία με έναν φαρμακοποιό, και μεταξύ εκείνων που είχαν προηγουμένως ζητήσει ιατρική συμβουλή, οι μισοί είχαν αρχικά συμβουλευτεί έναν φαρμακοποιό. Επιπλέον, το 40% των ανδρών που αργότερα έλαβαν συνταγή είχαν μιλήσει πρώτα με έναν φαρμακοποιό πριν δουν έναν γιατρό. Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν τον ρόλο του φαρμακοποιού στην έναρξη συζητήσεων σχετικά με τη στυτική δυσλειτουργία, στην καθοδήγηση των ασθενών στην κατάλληλη θεραπεία και στη διευκόλυνση της έγκαιρης ανίχνευσης συννοσηροτήτων.