Mε ανάρτηση του σχετικού υλικού από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας eody.gov.gr/kaysonas/στην ιστοσελίδα του (www.pfs.gr) o Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος συμβάλλει στη συνολική προσπάθεια για την καλύτερη δυνατή ενημέρωση των πολιτών όσον αφορά στα μέτρα προφύλαξης των πολιτών, ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το πρώτο κύμα καύσωνα του καλοκαιριού που έχει ενσκήψει στη χώρα μας.
Οι φαρμακοποιοί εκ των πραγμάτων είναι εκείνοι οι επαγγελματίες υγείας που βρίσκονται πάντα πιο κοντά στους πολίτες. Υγιείς που θα μπουν σ’ ένα φαρμακείο για να πάρουν το αντηλιακό τους ή το συμπλήρωμα διατροφής ή το οτιδήποτε άλλο χρειαστούν ή πολύ περισσότερο ασθενείς που θα περάσουν για να προμηθευτούν το ή τα φάρμακά τους έχουν την ευκαιρία να ακούσουν μία συμβουλή γι’ αυτό το θέμα ή να ζητήσουν από τον φαρμακοποιό να τους εξηγήσει κάτι που έχουν διαβάσει και να τους διαφωτίσει για λεπτομέρειες που έχουν να κάνουν με τα δικά τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα δικά τους θέματα υγείας, τις δικές τους συνήθειες κτλ.
Οι οδηγίες του ΕΟΔΥ για την προφύλαξη από τον καύσωνα κινούνται προς τρεις κατευθύνσεις. Έχει να κάνει με οδηγίες για το πως κάποιος μπορεί να μείνει δροσερός, πως να μείνει ενυδατωμένος, και πως να μείνει ενημερωμένος είτε μαθαίνοντας τα συμπτώματα της θερμικής εξάντλησης και της θερμοπληξίας και τους τρόπους να τα αντιμετωπίσει είτε παρακολουθώντας τις ειδήσεις για ειδοποιήσεις σχετικά με επερχόμενη ακραία ζέστη και συμβουλές ασφαλείας, καθώς και για πληροφορίες σχετικά με τυχόν κλιματιζόμενους χώρους στην περιοχή που ζει ο κάθε πολίτης.
Ζέστη και φάρμακα
Ωστόσο ο φαρμακοποιός είναι ο ειδικός επαγγελματίας υγείας που θα προσφέρει στον πολίτη μία υπερ-πολίτιμη ακόμη πληροφορία που έχει να κάνει με το πως επηρεάζουν οι υψηλές θερμοκρασίες τα φάρμακα που παίρνει ένας ασθενής.
Η ζέστη του καλοκαιριού μπορεί να επηρεάσει την αποθήκευση και την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που είναι ευαίσθητα στις υψηλές θερμοκρασίες. Η θερμότητα μπορεί να αλλάξει τη χημική τους σύνθεση, καθιστώντας τα λιγότερο αποτελεσματικά ή ακόμη και επιβλαβή για τον ασθενή. Οι ασθενείς που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα μπορεί επίσης να είναι πιο ευαίσθητοι σε ζητήματα που σχετίζονται με τη θερμότητα, όπως αφυδάτωση, θερμοπληξία ή ανισορροπίες ηλεκτρολυτών.
Τα φάρμακα που ενδέχεται να επηρεάσουν την εφίδρωση περιλαμβάνουν:
- Βήτα αποκλειστές
- Αντιχολινεργικά
- Αντιισταμινικά
- Φαινοθειαζίνες
Τα φάρμακα που μπορούν να μειώσουν τη δίψα περιλαμβάνουν:
- Αναστολείς ΜΕΑ
- Βουτυροφαινόνες
Τα φάρμακα που ενδέχεται να διαταράξουν τη ρύθμιση της θερμότητας του σώματος περιλαμβάνουν:
- Αντιψυχωσικά
- Διεγερτικά
- Σεροτονινεργικά φάρμακα
- Θυροξίνη
Οι ουσίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αφυδάτωση ή ανισορροπία στους ηλεκτρολύτες περιλαμβάνουν:
- Διουρητικά
- Εμετικά
- Καθρακτικά
- Αλκοόλ
Τα ευαίσθητα στη θερμότητα φάρμακα θα πρέπει να αποθηκεύονται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή για να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητά τους. Οι φαρμακοποιοί θα πρέπει να ενημερώνουν τους ασθενείς για πιθανές παρενέργειες που σχετίζονται με τη θερμότητα που σχετίζονται με τα φάρμακά τους.
Πρακτικές συμβουλές που μπορούν να παρέχουν οι φαρμακοποιοί στους ασθενείς για τη διαχείριση της θερμότητας
Οι οδηγίες του ΕΟΠΥ βοηθούν ωστόσο οι φαρμακοποιοί όπως προαναφέρθηκε μπορούν να υπενθυμίζουν στους πολίτες που μπαίνουν στα φαρμακεία τους κάποια βασικά πράγματα και να τους προσφέρουν χρήσιμες συμβουλές ειδικά σε όσους ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού για να τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ζεστές καιρικές συνθήκες ξεκινώντας από αυτά τα πέντε:
- Το να μένουν ενυδατωμένοι πίνοντας άφθονο νερό όλη την ημέρα για να αποτρέψουν την αφυδάτωση. Να προτείνουν την αποφυγή ή τον περιορισμό της καφεΐνης και των αλκοολούχων ποτών, καθώς αυτά μπορούν να συμβάλουν στην απώλεια υγρών.
- Να διατηρούν την ψυχραιμία τους. Δεν είναι ανάγκη να τρομάζουν οι πολίτες. Η ενθάρρυνση τους, ειδικά των ασθενών, να μένουν σε εσωτερικούς χώρους κατά το πιο ζεστό μέρος της ημέρας και, αν είναι δυνατόν, να βρουν κλιματιζόμενους χώρους για να ξεκουραστούν και να δροσιστούν είναι κάτι που βοηθά. Ο φαρμακοποιός μπορεί να διατηρεί μια λίστα με τα κέντρα όπου υπάρχει κλιματισμός στην περιοχή ώστε να μπορεί να τα προτείνει σε ασθενείς χωρίς κλιματιζόμενα σπίτια. Μπορεί επίσης να συμβουλέψει τους ασθενείς ότι όταν βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο, θα πρέπει να φορούν ελαφριά και ανοιχτόχρωμα ρούχα κατασκευασμένα από ύφασμα τέτοιο ώστε να «αναπνέει» το δέρμα. Η χρήση γυαλιών ηλίου είναι επίσης μία πρόταση για την προστασία των ματιών από το άμεσο ηλιακό φως.
- Παρακολούθηση των συνθηκών υγείας: Οι ασθενείς με προϋπάρχουσες ιατρικές παθήσεις θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της ζέστης. Γι’ αυτό ο φαρμακοποιός πρέπει αφενός να τους το υπενθυμίζει σε κάθε ευκαιρία και να τους ενθαρρύνει να ελέγχουν τακτικά την αρτηριακή τους πίεση, τον καρδιακό ρυθμό και τη θερμοκρασία του σώματός τους και να γνωρίζουν τυχόν ασυνήθιστα συμπτώματα, όπως ναυτία, μυϊκές κράμπες ή ζάλη. Πάντα είναι χρήσιμη μία συμβουλή σε όσους έχουν ιστορικό καρδιακής νόσου ή καρδιακής ανεπάρκειας να προσέχουν την υπερβολική ζέστη, καθώς μπορεί να ενισχύσει προβλήματα υγείας.
- Προγραμματισμός δραστηριοτήτων: Σε πάρα πολλές περιπτώσεις ο πολίτης που επισκέπτεται το φαρμακείο είναι τακτικός πελάτης και διατηρεί μία σχέση εμπιστοσύνης με τον φαρμακοποιό. Δεν είναι απίθανο να γνωρίζει ο φαρμακοποιός το πως κινείται ο πελάτης του μέσα στην ημέρα. Σε κάθε περίπτωση μία συμβουλή να υπάρχει ένας προγραμματισμός των υπαίθριων δραστηριοτήτων, όπως άσκηση, κηπουρική ή κολύμπι, για τις πιο δροσερές νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ, για την αποφυγή της ζέστης της ημέρας μπορεί να είναι σωτήρια.
- Οι φαρμακοποιοί μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να παραμείνουν ασφαλείς και υγιείς κατά τους καλοκαιρινούς μήνες γνωρίζοντας πώς να τους συμβουλεύσουν για προφυλάξεις που σχετίζονται με τη ζέστη. Ένας φαρμακοποιός έχει τη δυνατότητα να επικοινωνήσει προληπτικά με τους ασθενείς που επισκέπτονται το φαρμακείο του να ανοίξει μία κουβέντα σχετικά με το ιατρικό του ιστορικό, τα φάρμακα που λαμβάνει και τις πρακτικές συμβουλές για ζεστό καιρό, ώστε οι ασθενείς να μπορούν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν το καλοκαίρι διατηρώντας παράλληλα την υγεία τους.
