Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Τα αποτελέσματα μιας μελέτης από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας του Σαν Φρανσίσκο αναμένεται να προκαλέσουν ενθουσιασμό στην ιατρική κοινότητα, τους ασθενείς και κάθε ενδιαφερόμενο, δεδομένου ότι έδειξαν την αποκατάσταση της μυελίνης που έχει υποστεί βλάβη από τη Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (MS) αποτέλεσμα που επιτεύχθηκε με τη χρήση ενός γενοσήμου φαρμάκου για τις αλλεργίες.
Ειδικότερα, η κλινική δοκιμή της Φάσης 2 έδειξε ότι ένα αντιισταμινικό ήταν σε θέση να αποκαταστήσει τη λειτουργία του νευρικού συστήματος σε ασθενείς με χρόνια ΣΚΠ. Η θεραπεία είναι η πρώτη που θα μπορούσε να αντιστρέψει τις βλάβες που προκλήθηκαν από την απομυελινωτική ασθένεια.
Σε άτομα που πάσχουν από Σκλήρυνση Κατά Πλάκας, το ανοσοποιητικό σύστημα αρχίζει να προσβάλλει τα τοιχώματα της μυελίνης που προστατεύει τα νεύρα από βλάβες. Αυτό μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία των νεύρων, πράγμα που σημαίνει ότι τα σήματα που περνούν κατά μήκος του νευρικού συστήματος μπορούν να επιβραδυνθούν ή να διαταραχθούν.
Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε συμπτώματα που περιλαμβάνουν κόπωση και δυσκολία στο περπάτημα. Τα άτομα που πάσχουν από ΣΚΠ γενικά έχουν χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής, ως αποτέλεσμα της κατάστασης.
Στη δοκιμή, οι ερευνητές εξέτασαν τη χρήση της φουμαρικής κλεμαστίνης (clemastine fumarate) για να δουν αν η θεραπεία θα παρουσίαζε οφέλη στο οπτικό σύστημα, το οποίο είναι συχνά το πρώτο που επηρεάζεται από την πάθηση. Αυτό αναλύθηκε δείχνοντας στους συμμετέχοντες σχέδια να τρεμοπαίζουν σε μια οθόνη και έπειτα χρησιμοποιώντας ηλεκτρόδια τοποθετημένα πάνω από τις οπτικές περιοχές του εγκεφάλου στο πίσω μέρος του κεφαλιού για να καθορίσουν πόσο γρήγορα ο εγκέφαλος παρήγαγε μια απάντηση.
Αυτή η μέθοδος, γνωστή ως οπτικά προκλητά δυναμικά (visual evoked potentials-VEPs), είναι ένα κοινό μέτρο για να καθοριστεί εάν υπάρχει κάποια αλλαγή στην ταχύτητα με την οποία τα νεύρα είναι σε θέση να πραγματοποιούν μηνύματα. Τα αποτελέσματα διαπίστωσαν ότι η ταχύτητα με την οποία το νευρικό σήμα πέρασε από το μάτι στο πίσω μέρος του εγκεφάλου αυξήθηκε σημαντικά.
Κατά τη διάρκεια της πεντάμηνης περιόδου της μελέτης, οι μισοί ασθενείς έλαβαν το φάρμακο δοκιμής και οι άλλοι μισοί το εικονικό φάρμακο για 90 ημέρες και μετά σε κάθε μία από τις ομάδες δόθηκε το αντίθετο φάρμακο. Η μελέτη διαπίστωσε ότι η βελτίωση της λειτουργίας των νευρικών κυττάρων, που περιγράφηκε παραπάνω, συνεχίστηκε ακόμα και όταν οι ασθενείς μεταπήδησαν στο placebo, υποδηλώνοντας ότι το φάρμακο είχε παράσχει ανθεκτική αποκατάσταση της μυελίνης.
«Από όσο γνωρίζουμε, αυτή είναι η πρώτη φορά που μια θεραπεία έχει καταφέρει να αντιστρέψει τα ελλείμματα που προκαλούνται από την Πολλαπλή Σκλήρυνση. Δεν είναι μια θεραπεία, αλλά είναι ένα πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της λειτουργίας του εγκεφάλου στα εκατομμύρια που πλήττονται από αυτή τη χρόνια, εξουθενωτική ασθένεια», δήλωσε ο Ari Green, Νευρολόγος και Νευρο-οφθαλμίατρος, ιατρικός διευθυντής του Κέντρου Πολλαπλής Σκλήρυνσης του UCSF και κύριος ερευνητής της μελέτης.
«Αυτό είναι το πρώτο βήμα σε μια μακρά διαδικασία», διευκρινίζει. Σε καμία περίπτωση δε θέλουμε να προτείνουμε ότι αυτή είναι η θεραπεία. Θέλουμε να κατανοήσουμε τα δεδομένα με τις μετρήσεις της μυελίνης και να σχεδιάσουμε το πλαίσιο των εξετάσεων που θα χρησιμοποιούνται για να δοκιμάζεται οποιαδήποτε μελλοντική μέθοδος για την ανίχνευση της απομυελίνωσης».
Το επόμενο βήμα θα είναι η αύξηση της κλίμακας της κλινικής μελέτης. Με δεδομένο ότι το φάρμακο έχει ήδη εγκριθεί από τον FDA, αν εξακολουθήσει να επιδεικνύει όφελος στις επόμενες μεγαλύτερης κλίμακας δοκιμές τότε η θεραπεία θα μπορούσε να φθάσει γρήγορα στους ασθενείς που έχουν ανάγκη.