Οι ανισότητες στις υπηρεσίες υγείας και η πρόσβαση στο φάρμακο και στη θεραπευτική καινοτομία, ήταν τα θέματα της ετήσιας εκδήλωσης με θέμα: «Δικαίωμα στην Υγεία για Όλους» που διοργάνωσε η Ένωση Ασθενών Ελλάδας (ΕΝ.ΑΣ.ΕΛ) στο δημαρχιακό μέγαρο Θεσσαλονίκης, με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Τασούλα.
«Ως πολιτεία, έχουμε χρέος να διασφαλίζουμε πως κάθε πολίτης, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, οικονομικής και κοινωνικής καταστάσεως, έχει πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας» τόνισε σε διαδικτυακό του χαιρετισμό ο υφυπουργός Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος και πρόσθεσε:
«Στο υπουργείο Υγείας είμαστε προσηλωμένοι στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών, την ενίσχυση της προλήψεως, της ψηφιακής καινοτομίας και της προσβασιμότητας. Και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο δρόμος αυτός περνά μέσα από την ενεργό συμμετοχή – αυτή η προσπάθεια δεν είναι έργο ενός μόνο φορέα, είναι κοινή υπόθεση όλων μας, της κοινωνίας, των πολιτών, των επαγγελματιών υγείας, των συλλόγων ασθενών και φυσικά της πολιτείας».
Ο υφυπουργός τόνισε ότι η Ένωση Ασθενών Ελλάδας αποτελεί «διαχρονικά, έναν αξιόπιστο συνομιλητή» και επεσήμανε, πέρα από τα βήματα που γίνονται για την βελτίωση των παροχών υγείας σε εθνικό επίπεδο, τη νομοθέτηση επιπλέον του «εθνικού δικτύου υπηρεσιών ψυχικής υγείας» και του «εθνικού οργανισμού πρόληψης και αντιμετώπιση των εξαρτήσεων». «Με αφορμή τη σημερινή μέρα, ας να ενώσουμε τη δέσμευσή μας σε μία υγειονομική πολιτική που υπηρετεί τον άνθρωπο ναι ισότητα με διαφάνεια» προέτρεψε τους παρευρισκόμενους ο κ. Βαρτζόπουλος.
Ρ. Βακουφτσή: «Τα δικαιώματα των ασθενών δεν είναι αυτονόητα»
«Η σημερινή μέρα δεν είναι απλώς συμβολική, είναι η μέρα διεκδίκησης και αφύπνισης, είναι υπενθύμιση πως τα δικαιώματα των ασθενών δεν είναι αυτονόητα – είναι κατακτήσεις που απαιτούν συνεχή φροντίδα επαγρύπνηση και δράση» τόνισε η πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, Βασιλική – Ραφαέλα Βακουφτσή και συνέχισε:
«Το 2022 η θεσμική αναγνώριση του ρόλου μας αποτέλεσε ιστορική εξέλιξη, το 2023 προχωρήσαμε στη δημιουργία της πλατφόρμας greekpatientrights.gr ώστε όλοι ασθενείς να ενημερωθούν γύρω από τα δικαιώματά τους, το 2024 να δείξαμε τα γραφεία προστασίας δικαιωμάτων των ληπτών υπηρεσιών υγείας, ενημερώνοντας όλους τους πολίτες για τη σημασία τους. Ήταν αρκετοί οι πολίτες που απευθύνθηκαν σε αυτά, που σημαίνει ότι η ανάγκη ύπαρξης σημείου επαφής του ασθενή με το σύστημα, είναι τεράστια. Θέλουμε ένα σύστημα που θα λαμβάνει υπόψη του τη φωνή των ασθενών. Οι ανισότητες είναι μεγάλες στη χώρα μας και πρέπει μαζί να αντιστρέψουμε αυτή την εικόνα. Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για ένα σύστημα υγείας που δεν θα αφήνει κανέναν πίσω, ένα σύστημα που σέβεται τον ασθενή ως άνθρωπο με φωνή».
Υψηλές οι ιδιωτικές δαπάνες, καλό το επίπεδο των υπηρεσιών
Ο καθηγητής Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, Νίκος Πολύζος, κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης, αναφέρθηκε σε ζητήματα που αφορούν την χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των ασθενειών, τις γεωγραφικές ανισότητες και τις προκλήσεις στο επίπεδο της παροχής υγείας.
«Οι κυρίες ασθένειες είναι τα καρδιαγγειακά, ο καρκίνος, προεξάρχοντος του καρκίνου πνεύμονα, τα αναπνευστικά νοσήματα και τα νοσήματα του μεταβολικού συστήματος που ευθύνονται για το 90% και των θανάτων και των εισαγωγών στα νοσοκομεία» είπε ο κ. Πολύζος.
Σε ό,τι αφορά τις ανισότητες στη χρηματοδότηση μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, επεσήμανε ότι τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα, ιδιαίτερα από την πανδημία του κορονοϊού και μετά, «αυξάνει τις δαπάνες υγείας», αλλά είναι ακόμη «πίσω από άλλες χώρες που αυξάνουν τις δαπάνες υγείας πολύ περισσότερο».
«Ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι στο 11% του ΑΕΠ στα 27 κράτη μέλη, η Ελλάδα στο 9.5% του ΑΕΠ με τις αυξήσεις των τελευταίων χρόνων» είπε ο κ. Πολύζος και σημείωσε: «Μιλούμε για ελλείψεις, μιλούμε για χρηματοδότηση, αλλά νομίζω η τελευταία πενταετία μας έδειξε ότι πρέπει πρώτα να κοιτάμε την κατάσταση υγείας του πληθυσμού, μετά να βλέπουμε πώς θα χρηματοδοτηθούν τα προγράμματα και το Εθνικό Σύστημα Υγείας και μετά να πηγαίνουμε στην προσφορά και στους παράγοντες διαμόρφωσης υγείας. Στο επίπεδο της υγείας και των ανισοτήτων, η Ελλάδα είναι σε καλό επίπεδο. Να σημειώσω σε ό,τι αφορά το προσδόκιμο επιβίωσης, πως είναι πάνω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα 81 έτη, με τις διαφορές, λίγο κάτω οι άντρες, λίγο πάνω οι γυναίκες. Όμως το προσδόκιμο ζωής έχει σταθεροποιηθεί και την ίδια στιγμή, το γνωρίζετε, υπάρχει έντονο δημογραφικό πρόβλημα και αν θέλετε, η φυσική μείωση του πληθυσμού την τελευταία δεκαετία».
Ο κ. Πολύζος ανέφερε ότι ένα 10% των Ελλήνων πολιτών, δηλώνουν ότι δεν ικανοποιούνται οι ανάγκες παροχής υγείας και φροντίδας, δείκτης όχι και τόσο κακός, όπως είπε, αλλά σημείωσε και τη μεγάλη απόκλιση που υπάρχει από άλλες ευρωπαϊκές χώρες στο επίπεδο των ιδιωτικών δαπανών για την υγεία.
«Το ύψος των ιδιωτικών δαπανών είναι κοντά στο 35%, έχει ξεπεράσει το 40% κάποιες εποχές και έχει φτάσει λίγο πάνω από το 30% κάποιες άλλες εποχές. Αν συγκριθούμε με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο στόχος της πολιτικής υγείας θα πρέπει να είναι οι ιδιωτικές δαπάνες να πέσουν προς το 20%. Και φυσικά το λέει και ο πληθυσμός, η βασικότερη αιτία της δυσαρέσκειας είναι το κόστος των υπηρεσιών και έπονται οι λίστες αναμονής».
Οι παρατηρήσεις της ΕΝ.ΑΣ.ΕΛ. για την παρεχόμενη υγεία
Κατά τη διάρκεια της ημερίδας, παρουσιάστηκαν τα συγκεντρωτικά συμπεράσματα και οι προτάσεις που προέκυψαν από τοπικές εκδηλώσεις της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν τον Μάρτιο σε επιλεγμένες πόλεις της χώρας, (Αθήνα, Πειραιά, Πάτρα και Ηράκλειο).
Στις εκδηλώσεις συμμετείχαν σύλλογοι ασθενών – μέλη και μη μέλη της ΕΝ.ΑΣ.ΕΛ. – καταθέτοντας τις απόψεις τους σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, η φαρμακευτική αγωγή, τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα και η συμμετοχή σε κλινικές μελέτες.
Η Β’ αντιπρόεδρος της ΕΝ.ΑΣ.ΕΛ., Μέμη Τσεκούρα, αναφερόμενη στα προβλήματα που καταγράφηκαν από τους ίδιους τους ασθενείς, σημείωσε ως πρώτο ζήτημα, την έλλειψη εξειδικευμένων γιατρών στον τόπο διαμονής, με αποτέλεσμα τις μετακινήσεις ασθενών με μεγάλο κόστος για την εξυπηρέτησή τους, αλλά και την κατά τόπους έλλειψη ασθενοφόρων, με αποτέλεσμα να μεταφέρονται ασθενείς με ιδιωτικά μέσα.
Επίσης, ως δεύτερο ζήτημα ανέφερε ότι τα σύγχρονα διαγνωστικά και θεραπευτικά μηχανήματα, όπως μαγνητικοί, αξονικοί τομογράφοι, βρίσκονται κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα, ενώ η περιφέρεια «υποφέρει». Ακόμη, από αυτά «ένας μικρός αριθμός βρίσκεται στις δημόσιες δομές και υπάρχει μεγάλος χρόνος αναμονής».
Τόνισε επιπλέον, ότι το κόστος μεγάλου μέρους υπηρεσιών ψυχολογικής, ή και διατροφολογικής υποστήριξης, ή και φυσικοθεραπείας, καλύπτεται από ‘δράσεις των συλλόγων ασθενών, είτε από ιδιωτικές άμεσες πληρωμές’. Τέλος, σημαντικό όπως ανέφερε, είναι το πρόβλημα στο 1535, το «τηλέφωνο-φωτιά», που σημαίνει ότι «αν δεν πάρεις τις πρώτες μέρες να κλείσεις ραντεβού δεν υπάρχει περίπτωση να βρεις».
«Το 2021, οι άμεσες ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία ανήλθαν στο 33% του συνόλου, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρους, που ήταν 15%» τόνισε η Γ’ αντιπρόεδρος της ΕΝ.ΑΣ.ΕΛ. Θεοφανία Τσαχαλίνα, μιλώντας για τις ανισότητες στην παροχή υγείας, και πρόσθεσε: «Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2023 το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 34%, παρουσιάζοντας μία αύξηση σε σχέση με το 2022, της τάξης του 10%. Τα υψηλότερα εισοδήματα αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης στο σύστημα υγείας, με ένα ποσοστό 46%, σε σύγκριση με άτομα χαμηλότερου εισοδήματος, σε ένα ποσοστό 36%».
«Ακούμε τους ασθενείς και μαθαίνουμε από αυτούς»
«Στόχος είναι ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας, που όχι μόνο ακούει τους ασθενείς, αλλά μαθαίνει από αυτούς» υπογράμμισε η γενική γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας του υπουργείου Υγείας, Λίλιαν Βενετία Βιλδιρίδη, αναφερόμενη στα προβλήματα παροχής ιατρικής και νοσηλευτικής φροντίδας από το Εθνικό Σύστημα Υγείας προς τους ασθενείς.
«Από το 2019 έως σήμερα, οι δαπάνες για την υγεία έχουν αυξηθεί κατά 74,4% και οι προϋπολογισμοί των νοσοκομείων κατά 20,8%» ανέφερε η κ.Βιλδιρίδη. Πρόσθεσε ότι παρ’ όλα αυτά, δε σταματάει η προσπάθεια για την επίλυση των προβλημάτων. Σημείωσε ότι το πρόβλημα δεν είναι τόσο «αριθμητικό», αλλά πιο πολυπαραγοντικό κι έχει να κάνει με την ανισοκατανομή του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, αναλόγως με τις ανάγκες των ασθενών, αλλά και με ελλείψεις συγκεκριμένων ειδικοτήτων σε συγκεκριμένα νοσοκομεία, που “όσες φορές κι αν προκηρύσσονται θέσεις, κυρίως σε νησιά, δεν καλύπτονται”. Ανέφερε επίσης τις ελλείψεις ειδικοτήτων, όπως αναισθησιολόγων και τόνισε ότι χάρη και στα κίνητρα τα οποία δόθηκαν από την πολιτεία, «για πρώτη φορά έχουμε μία αύξηση 123% των ειδικευόμενων αναισθησιολογων». Ανέφερε ακόμη ως παράδειγμα, ότι ενώ ο εθνικός στόχος είναι “2,1 νοσηλευτές ανά κατειλημμένη κλίνη” υπάρχουν νοσοκομεία της χώρας που διαθέτουν “από 4,1 έως 5,6 νοσηλευτές, ανά κατειλημμένη κλίνη” και από την άλλη πλευρά υπάρχουν και νοσοκομεία που υπολείπονται του στόχου.
«Άρα λοιπόν, σημασία έχει να εντοπίζεις τα προβλήματα και μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι έχουν εντοπιστεί και επιλύονται σιγά-σιγά και πάντα με βάση τις δημοσιονομικές δυνατότητες που έχει χώρα» τόνισε η κ. Βιλδιρίδη.
Υπογράμμισε, τέλος, τον ρόλο των ενώσεων ασθενών για την ανάδειξη των προβλημάτων.
Η κ. Βιλδιρίδη τόνισε ότι σε ένα μήνα θα αποστέλλεται sms σε νοσηλευόμενους σε δημόσιες δομές υγείας, ως 72 ώρες μετά το εξιτήριο τους, με 32 ερωτήσεις σχετικά με τις υπηρεσίες υγείας και φροντίδας που δέχθηκαν κατά τη νοσηλεία τους. Ανέφερε ακόμη, ότι σύντομα θα λειτουργεί το πρώτο κέντρο ανακουφιστικής φροντίδας, με πρόβλεψη για άλλα δύο και με πλάνο επέκτασής τους και στην υπόλοιπη χώρα.
Στα στατιστικά που αφορούν την κατάταξη της χώρας μας σε σχέση με το βαθμό προσβασιμότητας των Ελλήνων ασθενών σε νέα φάρμακα, αναφέρθηκε σε διαδικτυακή σύνδεσή του με την εκδήλωση, ο γενικός γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείου Υγείας, ‘Αρης Αγγελής.
«Η τελευταία μελέτη που δημοσιεύτηκε πέρσι το καλοκαίρι, αφορούσε την τριετία 2019-2022: σε αυτή την τριετία βγήκανε 167 νέα φάρμακα» σημείωσε ο κ. Αγγελής και πρόσθεσε:
«Η μελέτη κατατάσσει στον γενικό δείκτη προσβασιμότητας, την Ελλάδα στη 15η θέση, ανάμεσα σε 36 χώρες. Ο δείκτης είχε την Ελλάδα στο 47%, δηλαδή 79 στα 167 φάρμακα θεωρούνται ότι είναι προσβάσιμα στη χώρα μας. Είμαστε πάνω από το μέσο όρο, μπορούμε να πάμε καλύτερα» είπε.
Ο κ. Αγγελής υπογράμμισε ότι η χώρα μας είναι πρακτικά υψηλότερα σε αυτή την κατάταξη, λέγοντας: «Από τα 167 σκευάσματα, 65 ήταν εντός της σχετικής λίστας και άρα είναι τα λεγόμενα αποζημιούμενα, δηλαδή 39%, και άλλα 13 προϊόντα είναι μερικώς αποζημιούμενα, άρα πάμε στο 52% στα προσβάσιμα νέα φάρμακα. Αυτό μας φέρνει ακόμη πιο ψηλά από δύο χώρες και μας κατατάσσει στη 13η θέση».
Σε ό,τι αφορά την πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών σε διεθνώς παραγόμενα νέα, καινοτόμα, φάρμακα, που σύμφωνα με μελέτη, είναι κοντά στο 19%, σχολίασε ότι η κυριότερη αιτία για τη μη πρόσβασή τους στα υπόλοιπα φάρμακα της συγκεκριμένης μελέτης, οφείλεται στο γεγονός ότι οι εταιρίες που τα παράγουν δεν τα εισάγουν στην Ελλάδα και σημείωσε ότι γίνονται διαρκώς ενέργειες για τη βελτίωση της θέσης της χώρας μας και σε αυτό τον τομέα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ