Ξεκινά το Μάρτιο ο προσυμπτωματικός έλεγχος
Της Τάνιας Η. Μαντουβάλου
Προχωρούμε αρχές Μαρτίου με το πρόγραμμα πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το οποίο περιλαμβάνει δωρεάν εξετάσεις test PAP, HPV DNA ,διενέργεια κολποσκόπησης, και διενέργεια βιοψίας, δήλωσε από το βήμα του 8ου Ετήσιου Συνεδρίου της ΕΛΛΟΚ , την πρώτη μέρα της διοργάνωσης Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, τονίζοντας ότι αυτού του είδους τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου σε εθνικό επίπεδο δεν είναι μια δράση on off, λόγω Ταμείου Ανάκαμψης. «Είναι προγράμματα τα οποία έχουμε θεσμοθέτησει με νόμο και είναι ο πρώτος κύκλος που τρέχει. Τώρα θα ακολουθήσουν νέοι κύκλοι τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες κάθε φορά», διευκρίνισε η υπουργός, επισημαίνοντας ότι η παρούσα ηγεσία έρχεται να διευκολύνει τις γυναίκες στη χώρα μας, να κάνουν αυτές τις εξετάσεις, καθώς το Υπουργείο Υγείας έχει υιοθετήσει τους στόχους του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. «Υιοθετούμε ένα συνδυαστικό μοντέλο, δηλαδή τις εξετάσεις αυτές, μαζί με την αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού έναντι του ιού HPV σε κορίτσια και αγόρια. Έχουμε ήδη επεκτείνει την κάλυψη της δωρεάν πρόσβασης στο εμβόλιο για το τρέχον έτος και ακολούθως εξετάζουμε και προχωρούν οι διαδικασίες για να συνεχίσει αυτό και το 2025. Παράλληλα, έχουμε ξεκινήσει να σχεδιάζουμε διάφορες δράσεις και καμπάνιες για την αύξηση της ευαισθητοποίησης των γονιών, αλλά και των νέων γυναικών».
Μπορεί να είμαστε πίσω σε επίπεδο στόχων σε σχέση με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, παραδέχτηκε η κ. Αγαπηδάκη, αλλά σε σχέση με το 2019 που είχαν γίνει περί τα 120.000 εμβόλια, πλέον έχουμε ξεπεράσει τις 300.000
Οι γυναίκες άνω των 30 πρέπει να κάνουν το HPV test και όχι τεστ ΠΑΠ σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες οδηγίες
Από το 2008 που άρχισε στην Ελλάδα ο εμβολιασμός εναντίον του HPV, η εμβολιαστική κάλυψη είναι περίπου στο 50%, καθώς δεν έχει γίνει συστηματική εκστρατεία ενημέρωσης μέχρι τώρα, είπε από την πλευρά του ο καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας στο ΑΠΘ και πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας Θεόδωρος Αγοραστός. Και για αυτό το λόγο, συμπλήρωσε, οι εκστρατείες ενημέρωσης τις οποίες προανήγγειλε η κ. Αγαπηδάκη, είναι επιτακτική ανάγκη να γίνουν. «Πρέπει να γίνει σαφές στις γυναίκες που έχουν μάθει τα τελευταία 50, 60 χρόνια να κάνουν το τεστ Παπανικολάου, ότι από το Μάρτιο οι γυναίκες άνω των 30 ετών, δεν θα πρέπει να κάνουν το τεστ Παπανικολάου, αλλά το HPV τεστ, σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες οδηγίες. Ως εκ τούτου οι εκστρατείες ενημέρωσης κρίνονται άκρως απαραίτητες προκειμένου οι γυναίκες να πληροφορηθούν αυτή την τεράστια αλλαγή».
Το HPV test γίνεται κάθε πέντε χρόνια
Ένα ακόμη σημείο που έθιξε ο καθηγητής είναι η ηλικία που γίνεται το εμβόλιο HPV.«Ελέχθη στις 31 Ιανουαρίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι ο εμβολιασμός του HPV, ο οποίος γίνεται σε μικρά κορίτσια και αγόρια έως 18 ετών, θα πρέπει να επεκταθεί και σε νεαρούς ενήλικες. Αυτό είναι κάτι το οποίο στην Ελλάδα δεν είναι γνωστό και έχει παρεξηγηθεί. Επειδή σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών η ηλικία που τελειώνει ο εμβολιασμός είναι τα 18 έτη, δεν σημαίνει ότι ένας νεαρός ενήλικας 19, 20 ή 22 ετών δεν έχει ένδειξη να κάνει το εμβόλιο. Το εμβόλιο προφυλάσσει άνδρες και γυναίκες μέχρι μεγάλη ηλικία, 20, 30, 40, 45, 50 ετών. Προφανώς ο εμβολιασμός αυτός δεν μπορεί να γίνει με αποζημίωση του κόστους από την Πολιτεία, αλλά θα πρέπει να γίνει σαφές ότι η ένδειξη υπάρχει και το εμβόλιο προφυλάσσει και μεγάλες ηλικίες.
Την ίδια ώρα έχουμε δεδομένα, σύμφωνα με τα οποία γυναίκες που έχουν εμβολιαστεί πριν τα 14 έτη, στη διάρκεια της ζωής τους θα χρειαστεί να κάνουν πιθανόν μία ή δύο φορές έλεγχο, δηλαδή HPV testing, στα 35 και στα 45. Αυτή τη στιγμή βάσει των κατευθυντήριων οδηγιών απαιτείται να κάνουν γύρω στις 7 με 8 φορές από τα 30 έως τα 65, δηλαδή κάθε πέντε χρόνια. Και κάτι ακόμη σημαντικό είναι ότι το εμβόλιο δεν προφυλάσσει μόνο από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, αλλά από καρκίνους πρωκτού, πέους, αιδοίου, κόλπου, στόματος, λάρυγγα φάρυγγα ».
Ειδικός αλγόριθμος θα καθορίζει την παρακολούθηση και το follow up γυναικών που θα έχουν κάνει αυτοληψία
Σχετικά με τις ανισότητες που υπάρχουν στη χώρα μας στην πρόσβαση των προληπτικών εξετάσεων και πως αυτές θα μπορούσαν να ξεπεραστούν, όσον αφορά τουλάχιστον τον έλεγχο για καρκίνο τραχήλου μήτρας, ο κ. Αγοραστός ανέφερε: «Δεν είναι σίγουρο ότι σε απομονωμένα χωριά ή στα νησιά μας, οι γυναίκες έχουν την ίδια δυνατότητα, τόσο οικονομικά όσο και χρόνου, να προστρέξουν στα κέντρα υγείας ή στις μονάδες υγείας για να εμβολιαστούν πχ τα παιδιά, ή να κάνουν οι ίδιες το τεστ.
«Όσον αφορά τις κινητές μονάδες που αναμένεται να καλύψουν αυτές τις περιοχές, υπάρχει μία άλλη εναλλακτική που συστήνεται και από τον ΠΟΥ και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ήδη εφαρμόζεται σε πολλά κράτη όπως ΗΠΑ, Αυστραλία, αλλά και σε χώρες της Ευρώπης, και αυτή είναι το να μπορεί η γυναίκα να παίρνει το δείγμα του HPV τεστ μόνη της στο σπίτι της. Έχει αποδειχθεί ότι ο τρόπος αυτός είναι αντίστοιχα αποτελεσματικός με τη επίσκεψη στο γυναικολόγο».
Έχουμε προβλέψει στο πρόγραμμα την αυτοληψία σημείωσε η κ. Αγαπηδάκη, επισημαίνοντας ότι όταν έρθει η ώρα θα γίνουν αναλυτικές ανακοινώσεις. «Μάλιστα έχουμε προβλέψει τη δυνατότητα με βάση το αποτέλεσμα της πρώτης εξέτασης, να γίνεται επαναληπτική εξέταση, παρακολούθηση των γυναικών, από τις μικρές και τις μεγάλες ηλικίες με διαφορετικό αλγόριθμο, όπως τα έχει επεξεργαστεί η επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας».
Α. Γεωργιάδης :Τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου που θα τρέξουν το πρώτο εξάμηνο του έτους
Στο πρόγραμμα πρόληψης για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, το οποίο θα απευθύνεται σε 2,5 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας 21 έως 65 ετών αναφέρθηκε την Κυριακή με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου και ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, σε ανάρτηση του στην πλατφόρμα Χ, όπου και ανακοίνωσε τα προγράμματα προσυμπτωματικών ελέγχων που θα υλοποιήσει το υπουργείο Υγείας μέσα στους επόμενους μήνες:
«• Πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων για τον καρκίνο του μαστού «Φώφη Γεννηματά». Το πρόγραμμα αφορά σε 1,3 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας 50 έως 69 ετών και προσφέρει δωρεάν εξέταση ψηφιακής μαστογραφίας, δωρεάν επίσκεψη στο γιατρό για τις γυναίκες που θα έχουν ευρήματα και δωρεάν διενέργεια υπερηχογραφήματος.
- Το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, αναμένεται να ξεκινήσει το πρόγραμμα για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, το οποίο απευθύνεται σε 3,8 εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες ηλικίας 50 έως 65 ετών και περιλαμβάνει δωρεάν εξέταση κολονοσκόπησης.
- Σχεδιάζουμε επίσης πιλοτικό πρόγραμμα πρόληψης για τον έγκαιρο εντοπισμό του καρκίνου του πνεύμονα για άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο σε τουλάχιστον 4 μεγάλα νοσοκομεία της χώρας. Η χώρα μας μάλιστα, θα είναι από τις πρώτες στην Ε.Ε. που θα υλοποιήσουν τέτοιο πρόγραμμα.
- Σε τροχιά υλοποίησης βρίσκεται και το πρόγραμμα πρόληψης του καρκίνου του δέρματος, το οποίο ενσωματώνει την τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με τοπικές δομές υγείας και απευθύνεται σε ομάδες υψηλού κινδύνου όπως οι αλιείς, οι γεωργοί, οι κτηνοτρόφοι και όλοι όσοι ασκούν κατά βάση χειρωνακτική εργασία και εκτίθενται στους παράγοντες κινδύνου. Συνολικά επενδύονται πάνω από 200 εκ. ευρώ μέχρι το 2025 για προγράμματα δευτερογενούς πρόληψης που αφορούν τον καρκίνο, και στην πλειονότητά τους προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας».
Μ. Θεμιστοκλέους: Ίδρυση Κέντρου Ακτινοθεραπείας στο ΓΝ Σωτηρία
Στο Ετήσιο Σχέδιο Δράσης του Υπουργείου Υγείας για τον καρκίνο αναφέρθηκε σε δική του ανάρτηση στα social media και ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, όπου μεταξύ άλλων ανακοίνωσε:
–Εθνικό Ψηφιακό Πρόγραμμα Διαχείρισης του Καρκίνου στο οποίο περιλαμβάνεται: Ογκολογικό-Αιματολογικό Πληροφοριακό Σύστημα που θα εγκατασταθεί σε 12 Νοσοκομεία, ψηφιακά εργαλεία για την υποστήριξη των ασθενών και Ψηφιακό Σύστημα Εποπτείας και Ανάλυσης Δεδομένων.
– Εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης για την Εκτίμηση Κινδύνου Εμφάνισης Καρκίνου Μαστού και Πνεύμονα, το οποίο αναπτύσσεται πιλοτικά σε συνεργασία με το ΜΙΤ, στον ΓΝ Άγιο Σάββα για τον καρκίνο του μαστού και στον Ευαγγελισμό για τον καρκίνο του πνεύμονα, από τον Οκτώβριο 2023.
– Ανακαινίσεις & εκσυγχρονισμός Ογκολογικών Νοσοκομείων
– Ίδρυση Κέντρου Ακτινοθεραπείας στο ΓΝ Σωτηρία και Ίδρυση Μονάδας Χημειοθεραπείας και Κέντρου Αναφοράς για τον Καρκίνο του Μαστού στο ΓΝ Έλενα Βενιζέλου.
