Από σήμερα η συνταγογράφηση και διάθεση προληπτικής αγωγής κατά του AIDS
«Η PrEP έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό που υπάρχει στον πόλεμο έναντι της επιδημίας του AIDS, αυτό της «αποτυχίας» μας να αναπτύξουμε αποτελεσματικό εμβόλιο, και το κάνει με εξαιρετικά αποτελεσματικό τρόπο, καθώς επιτυγχάνει ποσοστά προστασίας που δεν βλέπουμε στα περισσότερα διαθέσιμα εμβόλια. Η διάθεση ενέσιμης μορφής PrEP που διαρκεί 6 μήνες είναι μία τεράστια ανακάλυψη και θα μπορούσε να οδηγήσει στον πλήρη έλεγχο της πανδημίας, μέσα στις επόμενες δεκαετίες.
Η προφυλακτική αγωγή για τον HIV έχει αδειοδοτηθεί από το 2012 στις ΗΠΑ και η έναρξη της διάθεσής της στην Ελλάδα, θεωρούμε ότι αποτελεί σημείο καμπής για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού στη χώρα μας, όπου κάθε χρόνο διαγιγνώσκουμε περισσότερες από 500 νέες λοιμώξεις».
Οι επισημάνσεις ανήκουν στον Αναπληρωτή Καθηγητή Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Επιστημονικά Υπεύθυνο του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Ρετροϊών και συντονιστή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον HIV 2025, Γκίκα Μαγιορκίνη, ο οποίος μιλά στο DailyPharmaNews με αφορμή την έναρξη από σήμερα της συνταγογράφησης και διάθεσης της προληπτικής αγωγής αντιρετροϊκών φαρμάκων (προφύλαξη πριν από την έκθεση, «Pre-Exposure Prophylaxis, PrEP), σε άτομα αρνητικά στον ιό ανοσοανεπάρκειας του ανθρώπου- HIV από φαρμακεία νοσοκομείων του ΕΣΥ.
Εκμηδενίζει τον πολλαπλασιασμό του ιού στους ασθενείς πάνω από 95%
«Σημαντικό είναι να υπενθυμίσουμε ότι όσοι διαγιγνώσκονται με HIV λαμβάνουν θεραπεία για όλη την ζωή τους καθώς δεν έχει βρεθεί ασφαλής τρόπος εκρίζωσης της λοίμωξης. Η λήψη της θεραπείας σε περισσότερο από το 95% στην Ελλάδα εκμηδενίζει τον πολλαπλασιασμό του ιού στους ασθενείς με αποτέλεσμα να μην έχουν συμπτώματα οι φορείς του ιού και να μην είναι δυνατή η μετάδοση του ιού».
Όπως μας εξηγεί ο καθηγητής Μαγιορκίνης, η PrEP (Pre-exposure Prophylaxis) ή Προφύλαξη πριν την Έκθεση, είναι φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να πάρει κάποιος που έχει υψηλή πιθανότητα να κολλήσει HIV για να τον προστατέψει από την λοίμωξη. «Παρόμοια λογική έχει η λήψη ανθελονοσιακών χαπιών όταν επισκεπτόμαστε χώρες που έχουν υψηλή κυκλοφορία του παράσιτου που προκαλεί την ελονοσία.
Στον HIV έχει φανεί ότι η λήψη της προφυλακτική αγωγής μειώνει την πιθανότητα να κολλήσει κάποιος, εάν και εφόσον την λαμβάνει σωστά, κατά τουλάχιστον 99%.
Ο στόχος που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για το 2025 για την PrEP είναι 10 εκατομμύρια άνθρωποι, ενώ το 2023 περισσότεροι από 3.5 εκατομμύρια άνθρωποι λάμβαναν την αγωγή με την πλειονότητα να βρίσκεται στην Αφρική».
Την Prep, αναφέρει ο καθηγητής, δικαιούνται όσοι έχουν ένδειξη, δηλαδή ανήκουν σε κάποια ομάδα υψηλού κινδύνου (όπως πχ άτομα με σεξουαλική συμπεριφορά υψηλού κινδύνου, σύντροφοι οροθετικών, sex workers, χρήστες ενδοφλεβίως ναρκωτικών).
ΕΟΔΥ 2024: Άντρες πλειονότητα των διαγνωσθέντων με AIDS
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα του ΕΟΔΥ τους πρώτους δέκα μήνες του 2024, τα περισσότερα περιστατικά που διαγνώσθηκαν και καταγράφηκαν στο Εθνικό Μητρώο HIV αφορούσαν σε άτομα που μολύνθηκαν μέσω της απροφύλακτης σεξουαλικής επαφής, κυρίως μεταξύ ανδρών.
Ειδικότερα, οι 168 (30,5%) νέες διαγνώσεις HIV αφορούσαν σε άνδρες που είχαν απροφύλακτες σεξουαλικές επαφές με άνδρες, ενώ οι 90 (16,4%) αφορούσαν σε άτομα που μολύνθηκαν μέσω της απροφύλακτης ετεροφυλοφιλικής σεξουαλικής επαφής.
Η από κοινού χρήση ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών δηλώθηκε ως πιθανός τρόπος μόλυνσης για 84 (15,3%) νέα περιστατικά, ενώ ιδιαίτερα αυξημένος ήταν ο αριθμός των περιστατικών με ακαθόριστο ή μη συμπληρωμένο τρόπο μόλυνσης (37,4%). Επίσης το 2024, καταγράφηκαν στην Ελλάδα δύο περιστατικά κάθετης μετάδοσης, ηλικίας 15 και 22 ετών, τα οποία είχαν μολυνθεί κατά τη γέννησή τους σε χώρα του εξωτερικού.
Ποιοι συνταγογραφούν την PrEP, πως εξασφαλίζεται η ανωνυμία του λήπτη
Σύμφωνα με εγκύκλιο του υπουργείου υγείας, η συνταγογράφηση της PrEP γίνεται αποκλειστικά από ιατρό με ειδικότητα Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής, Εσωτερικής Παθολογίας, Δερματολογίας/Αφροδισιολογίας, ή Μαιευτικής Γυναικολογίας, μέσω του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης (ΣΗΣ). Αξίζει να τονιστεί ότι εξασφαλίζεται η ανωνυμία του λήπτη, καθώς ο ιατρός καταχωρίζει τον ΑΜΚΑ του δικαιούχου σε ειδική καρτέλα στο ΣΗΣ, ο οποίος αυτομάτως ψευδωνυμοποιείται από το σύστημα, μέσω της δημιουργίας ενός Κωδικού Αριθμού Δικαιούχου. Εν συνεχεία, ο ιατρός συνταγογραφεί ηλεκτρονικά την PrEP, βάσει των ψευδωνυμοποιημένων στοιχείων, χωρίς τη χρήση άλλων προσδιοριστικών της ταυτότητας του ατόμου στοιχείων.
Ομοίως, στη συνταγή θα εμφανίζονται αποκλειστικά τα ψευδωνυμοποιημένα στοιχεία του δικαιούχου (Κωδικός Αριθμός Δικαιούχου). Δικαίωμα εκτέλεσης των εν λόγω συνταγών στο ΣΗΣ θα έχουν οι φαρμακοποιοί των φαρμακείων δημόσιων νοσηλευτικών ιδρυμάτων που εκτελούν συνταγές αντιρετροϊκών φαρμάκων ασθενών.
Συνεπώς, η διαδικασία χορήγησης της προληπτικής αντιρετροϊκής αγωγής ξεκινά επί του παρόντος από τα 24 Νοσοκομειακά Φαρμακεία του ΕΣΥ, τα οποία ήδη εξυπηρετούν ασθενείς υπό αντιρετροϊκή αγωγή και είναι τα εξής:
Σε ποια νοσοκομειακά φαρμακεία θα διατίθεται η αγωγή
1. 251 ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ
2. Γ. Ν. Α. ΛΑΪΚΟ
3. Γ. Ν. ΡΟΔΟΥ «ΑΝΔΡΕΑΣ Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ»
4. Γ.Ν. ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΖΑΝΕΙΟ
5. Γ.Ν. ΧΙΟΥ «ΣΚΥΛΙΤΣΕΙΟ»
6. Γ.Ν.A. ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΙΟ-ΜΠΕΝΑΚΕΙΟ Ε.Ε.Σ.
7. Γ.Ν.Α. «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»
8. ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ Κ.Α.Τ.-Ε.Κ.Α.
9. Γ.Ν.Α. «Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ»
10. Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ
11. ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟ – ΠΑΝΑΝΕΙΟ
12. Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»
13. ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΝΙΚΑΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΑ «ΑΓ.ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ»-Γ.Ν.
ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ «Η ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ»
14. ΓΕΝΙΚΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΗΦΙΣΙΑΣ «ΟΙ ΑΓΙΟΙ
ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ»
15. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΥΓΓΡΟΣ»
16. Γ.Ν. «ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ»
17. Π.Γ.Ν. ΠΑΤΡΩΝ «ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΒΟΗΘΕΙΑ»
18. Γ.Ν. ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΘΩΡΑΚΟΣ ΑΘΗΝΩΝ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»
19. Γ.Ν.Α. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ
20. Π.Γ.Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ
21. Π.Γ.Ν. ΑΤΤΙΚΟΝ
22. Π.Γ.Ν.Θ. «ΑΧΕΠΑ»
23. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
24. ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ-ΑΜΑΛΙΑ
ΦΛΕΜΙΓΚ»
Η χορήγηση της αγωγής θα βοηθήσει σημαντικά στην αναχαίτιση των νέων μεταδόσεων HIV, θα συμβάλει σε μια κουλτούρα ενημέρωσης, πρόληψης και εξέτασης, αλλά και στην καταπολέμηση του στίγματος που βιώνουν οι άνθρωποι που ζουν με HIV, αναφέρει ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδος «Θετική Φωνή» που χαιρετίζει την έναρξη της δωρεάν διάθεσης της προφυλακτικής αγωγής για τον HIV .Αξίζει να αναφερθεί ότι η δωρεάν προφυλακτική αγωγή έναντι του ιού του του ΕΙΤΖ θεσπίστηκε στην Ελλάδα με το ΦΕΚ Β6664/24.11.2023 ,με μία τουλάχιστον δεκαετία καθυστέρηση, σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Ωστόσο η διάθεση της ξεκινά τελικά σήμερα.