Συνέντευξη στη Ρούλα Σκουρογιάννη
Μπορεί να γίνεται πολύ συχνά λόγος για την «κακή» χοληστερόλη και τη σύνδεσή της με την εκδήλωση καρδιαγγειακών παθήσεων, λιγότερο γνωστός, ωστόσο, είναι ο ρόλος που παίζουν οι λιποπρωτεΐνες (a) ή Lp (a) στην εκδήλωση των προαναφερόμενων παθήσεων.
Τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης(α) [Lp(a)] καθορίζονται γενετικά και αποτελούν παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων και ανάπτυξη στένωσης της αορτικής βαλβίδας.
Αυτός ο τύπος λιποπρωτεΐνης αποτελείται από ένα σωματίδιο τύπου LDL με μια δεύτερη πρωτεΐνη, που ονομάζεται απολιποπρωτεΐνη (a) ή apo (a), τυλιγμένη γύρω της.
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα που γεννιούνται με αυξημένη Lp (a) μπορεί να έχουν διπλάσια έως τετραπλάσια πιθανότητα, δηλαδή πολύ αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακού επεισοδίου και άλλων σοβαρών συμβαμάτων, σε σύγκριση με τα άτομα με χαμηλά επίπεδα Lp (a).
Ήδη εδώ και 10 χρόνια, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης συνιστά τον έλεγχο για αυξημένη λιποπρωτεΐνη-α ως προτεραιότητα για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
Παρά τον κίνδυνο από την αυξημένη Lp (a), η επίγνωση της ως παράγοντα κινδύνου είναι σχετικά περιορισμένη μεταξύ των γιατρών, και ειδικά όσων δεν ειδικεύονται στις καρδιακές παθήσεις, ενώ πρέπει να αναφέρουμε ότι και οι επιλογές θεραπείας ήταν μέχρι πρόσφατα πολύ περιορισμένες.
Για ό,τι νεότερο υπάρχει στη θεραπευτική αντιμετώπιση της Lp(α), μίλησε στο dailypharmanews, ο γνωστός Καρδιολόγος, Δρ. Ιωάννης Χουρσαλάς, ο οποίος αναφέρθηκε και σε νέα ενέσιμη και εξαιρετικά αποτελεσματική θεραπεία για τη μείωση της Lp(α) έως και 80%, το ολιγονουκλεοτίδιο apo(α)-LRx, ενώ μας εξήγησε, επίσης, τα σοβαρά προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει στην καρδιά η Covid-19 αλλά και η προστασία που μας προσφέρει η επάρκεια βιταμίνης D, καθώς ελαττώνει πολύ την πιθανότητα μόλυνσης από τον ιό Sars-Cov-2.
Κύριε Χουρσαλά, τι νεότερο υπάρχει στη θεραπευτική αντιμετώπιση της Lp(α);
Τα νεότερα ενέσιμα φάρμακα για τη χοληστερίνη, οι αναστολείς PCSK-9 ελαττώνουν την Lp(α) έως και 35%.
Νέο ενέσιμο φάρμακο αποκλειστικά για τη λιποπρωτε?νη α, το ολιγονουκλεοτίδιο apo(a) – LRx, την ελαττώνει δοσοεξαρτώμενα έως και 80% και περισσότερο από 100 nmol/L σε απόλυτα νούμερα. Έως τώρα τέτοια ελάττωση των επιπέδων λιποπρωτε?νης α μπορούσε να επιτευχθεί μόνο στη λιποπρωτεϊνική αφαίρεση στις μονάδες LDL αφαίρεσης. Η διαδικασία είναι ανάλογη της αιμοκάθαρσης, χωρίς, όμως, να τοποθετείται φίστουλα, με χρήση φίλτρων κατακράτησης που περιέχουν ειδικά σφαιρίδια πολυακρυλαμίδης.
Ο ιός SARS–COV-2 μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην καρδιά ακόμα και σε άτομα που δεν έχουν διαγνωσμένα καρδιολογικά προβλήματα. Τα προβλήματα αυτά μπορεί είναι μόνιμα ή να διαρκούν όσο διαρκεί και η νόσος ή κάποιο διάστημα μετά την ανάρρωση;
Η νόσος Covid-19 προσβάλλει τόσο τους πνεύμονες όσο και την καρδιά μέσω ανοσολογικής αντίδρασης. Οι μελέτες έχουν δείξει προσβολή του μυοκαρδίου σε ποσοστό 30 – 78%.
Συχνά, αφορά νέους σε ηλικία ασθενείς χωρίς προϋπάρχον καρδιολογικό πρόβλημα. O ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρή μυοκαρδίτιδα που να οδηγήσει απευθείας στο θάνατο από οξεία καρδιακή ανεπάρκεια. Αλλά και υποκλινική –χωρίς συμπτώματα– μυοκαρδίτιδα μπορεί να οδηγήσει στο μέλλον σε σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια και σοβαρές κοιλιακές αρρυθμίες. Εξάλλου σε μεγάλο ποσοστό ασθενών με αρρυθμίες και απουσία εμφανούς δομικής καρδιοπάθειας, υπήρχε στο παρελθόν αντίστοιχη κρυφή υποκλινική προσβολή του μυοκαρδίου από κάποιον άλλο ιό, όπως ιοί της γρίπης, ιοί Coxsackie, Echo και άλλοι ιοί της κατηγορίας των ερπητοϊών. Οι ασθενείς που έχουν αναρρώσει από Covid – 19 θα πρέπει να εξετασθούν τους επόμενους μήνες καρδιολογικά προκειμένου να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μυοκαρδιακής βλάβης και επικίνδυνων αρρυθμιών.
Μελέτες δείχνουν ότι η βιταμίνη D δρα προστατευτικά και έναντι της covid-19. Πώς γίνεται αυτό;
Η επάρκεια βιταμίνης D ελαττώνει πολύ την πιθανότητα μόλυνσης από τον ιό Sars-Cov-2, αλλά και τις επιπλοκές σε περίπτωση εκδήλωσης Covid-19, συμπεριλαμβανομένης και της υπέρμετρης αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος και τελικά του κινδύνου θανάτου από τη νόσο.
Υψηλά επίπεδα βιταμίνης D συνδέονται με χαμηλότερα επίπεδα του δείκτη φλεγμονής CRP και υψηλότερα επίπεδα λεμφοκυττάρων που βοηθούν στην καταπολέμηση της λοίμωξης.
Η βιταμίνη D προάγει την παραγωγή αντιμικροβιακών πεπτιδίων στο αναπνευστικό επιθήλιο, καθιστώντας λιγότερο πιθανή τη μόλυνση από Sars-Cov-2 και την ανάπτυξη συμπτωμάτων.
Σε περίπτωση εκδήλωσης νόσου μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονώδους απόκρισης με ευεργετικό αποτέλεσμα στην έκβαση των ασθενών, καθώς η υπέρμετρη φλεγμονώδης αντίδραση μπορεί να οδηγήσει σε συστηματικές εκδηλώσεις που αυξάνουν τη βαρύτητα και τις επιπλοκές της νόσου.
Συνιστώνται τα επίπεδα 25 υδροξυβιταμίνης D 40 – 60 ng / mL.
Στην περίοδο της πανδημίας που διανύουμε και εξαιτίας της ανάγκης άμεσης θωράκισης, συνιστάται η χορήγηση ικανών δόσεων βιταμίνης D, ακόμα και αν δεν έχει προηγηθεί η μέτρηση των επιπέδων της.
Έχετε τοποθετηθεί για την ανάγκη άμεσης έναρξης της θεραπείας σε ασθενείς με λοίμωξη Covid-19. Αυτό σημαίνει:
α) ότι μετά τα πρώτα 24ωρα, ο ιός μπορεί να προκαλέσει μεγάλη βλάβη στον οργανισμό;
β) ότι θα πρέπει να ελεγχόμαστε για κάθε περίπτωση ίωσης ώστε να μην υπάρχει καθυστέρηση;
Τονίζω, συνεχώς από το Μάρτιο, την ανάγκη έγκαιρης έναρξης θεραπείας. Όταν ο ιός προσβάλλει τα όργανα του σώματος, αντιικά και άλλα φάρμακα δε βελτιώνουν την πρόγνωση και τότε έχουν θέση μόνο ανοσοτροποποιητικές θεραπείες.
Η άμεση έναρξη θεραπείας στην περίπτωση του προέδρου Trump επέφερε το γρήγορο και εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Από τα υπάρχοντα φάρμακα, τα καλύτερα αποτελέσματα έχει δώσει το γνωστό κορτικοειδές δεξαμεθαζόνη, ελαττώνοντας θνητότητα και επιπλοκές περισσότερο από 30%. Πολύ καλό όπλο θα αποτελέσουν τα μονοκλωνικά αντισώματα, όταν είναι διαθέσιμα.
Σε κάθε περίπτωση, ο ασθενής πρέπει να απευθύνεται άμεσα στο γιατρό που εμπιστεύεται. Εκτός από τα μοριακά τεστ με PCR, υπάρχουν και γρήγορα τεστ με πολύ υψηλή ευαισθησία και ειδικότητα. Υπάρχει στην ελληνική αγορά κορεατικό τεστ με ευαισθησία 92%, ενώ το γρήγορο τεστ της κορυφαίας εταιρείας ιατρικών εργαστηρίων Abbott με ευαισθησία 99% αναμένεται τις επόμενες ημέρες εκτός από τις ΗΠΑ και στην Ευρώπη.
Εκτός από τα προληπτικά μέτρα που ήδη γνωρίζουμε, τι άλλο θα μπορούσαμε να κάνουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο λοίμωξης από το νέο κορωνοϊό;
Η τήρηση αποστάσεων αποτελεί το σημαντικότερο από τα γνωστά μέτρα. Πολύ σημαντικό μέτρο που δεν τονίζεται επαρκώς είναι ο καλός αερισμός των χώρων. Εκτός από την επάρκεια βιταμίνης D, πολύ σημαντική πρόληψη προσφέρει η λήψη ικανών ποσοτήτων ψευδαργύρου, σεληνίου και βιταμίνης C.
Δρ. Ιωάννης Χουρσαλάς MD, MBA, PhD
Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ
