Οι τραυματισμοί στο νερό, με κυριότερο τον πνιγμό, αποτελούν σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας τόσο παγκοσμίως όσο και στην Ελλάδα.
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) του Υπουργείου Υγείας (ΥΥ) και η Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΣΕΦΑΑ-ΕΚΠΑ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας για την προστασία της δημόσιας υγείας από τραυματισμούς στο νερό μέσω δράσεων διδασκαλίας και αθλητισμού.
Οι τραυματισμοί στο νερό, με κυριότερο τον πνιγμό, αποτελούν σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας τόσο παγκοσμίως όσο και στην Ελλάδα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συστήνει ως μεθόδους πρόληψης την διδασκαλία της κολύμβησης και της ασφάλειας στο νερό καθώς και την εκπαίδευση στη διάσωση και την ανάνηψη. Ο αθλητισμός αποτελεί σημαντικό μέσο προαγωγής της υγείας, ευεξίας και της δημόσιας υγείας. Η ναυαγοσωστική, ειδικότερα, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών εντός των λουτρικών χώρων συμβάλλοντας έτσι στην προστασία της δημόσιας υγείας
Στο πλαίσιο αυτό, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η σύναψη μνημονίου συνεργασίας ΕΟΔΥ-ΣΕΦΑΑ-ΕΚΠΑ για την πρόληψη των πνιγμών. Οι δράσεις θα περιλαμβάνουν την ακαδημαϊκή προετοιμασία των φοιτητών ΣΕΦΑΑ-ΕΚΠΑ μέσω μαθημάτων εφαρμοσμένης και αθλητικής ναυαγοσωστικής, συμμετοχή σε ναυαγοσωστικούς αγώνες και την πραγματοποίηση ημερίδων, δημοσιεύσεων, συνεδρίων για την ενημέρωση του πληθυσμού.
Ο Κοσμήτορας της ΣΕΦΑΑ-ΕΚΠΑ, Καθ. Κωνσταντίνος Καρτερολιώτης δήλωσε: «Δεν νοείται γυμναστής και καθηγητής φυσικής αγωγής χωρίς γνώσεις ναυαγοσωστικής και πρώτης βοήθειας. Τα τελευταία 8 χρόνια, η Σχολή μας καινοτομεί και διακρίνεται στην Ελλάδα και το εξωτερικό στην παροχή αυτής της γνώσης μέσω διδασκαλίας και αθλητισμού. Η συμμαχία μας με τον ΕΟΔΥ σηματοδοτεί την συνέχεια και ενίσχυση αυτής της προσπάθειας σε στέρεα βάση. Θα συμβάλει σημαντικά στην διάδοση της γνώσης αρχικά στους φοιτητές ΣΕΦΑΑ-ΕΚΠΑ και στη συνέχεια στον μαθητικό και ευρύτερο πληθυσμό».
Ο Πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Καθ. Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, δήλωσε: «Με μεγάλη χαρά συμπορευόμαστε με την ΣΕΦΑΑ-ΕΚΠΑ του αρχαιότερου πανεπιστημιακού ιδρύματος της χώρας μας στο θέμα της προστασίας της ανθρώπινης ζωής. Οι γεωπολιτικές συνθήκες ωθούν ομάδες πληθυσμού στην μετανάστευση δια θαλάσσης ενώ η αναψυχή σε λουτρικές εγκαταστάσεις γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής για τους κατοίκους και τους τουρίστες στη Νότια Ευρώπη, καθώς οι αυξανόμενες θερμοκρασίες καθιστούν ελκυστική την αναζήτηση δροσιάς σε τέτοιου είδους εγκαταστάσεις. Κατά συνέπεια, η υψηλότερη έκθεση στο νερό αυξάνει τις πιθανότητες πνιγμών. Η ενίσχυση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης των μελλοντικών γυμναστών και προπονητών με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία στη ναυαγοσωστική σε συνδυασμό με τα προγράμματα ενημέρωσης του κοινού από το επιστημονικό προσωπικό του ΕΟΔΥ, θα δημιουργήσουν ένα ισχυρό τείχος προστασίας απέναντι στους τραυματισμούς στο νερό, προσφέροντας σημαντικά οφέλη για τον πληθυσμό και τη δημόσια υγεία της χώρας μας».
Πνιγμός: Ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας παγκοσμίως
O πνιγμός αποτελεί σοβαρό πρόβλημα υγείας παγκοσμίως. Παγκοσμίως, ο πνιγμός αποτελεί την 3η κύρια αιτία ακούσιου τραυματισμού και αντιπροσωπεύει το 7% όλων των θανάτων που σχετίζονται με τραυματισμούς. Καταγεγραμμένα, ένας άνθρωπος χάνει τη ζωή του από πνιγμό κάθε 90 δευτερόλεπτα στον πλανήτη.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι κάθε έτος παγκοσμίως σημειώνονται περίπου 236.000 θάνατοι από πνιγμό, αλλά πιθανώς ο αριθμός αυτός να υποτιμά το πραγματικό πρόβλημα δημόσιας υγείας που σχετίζεται με τον πνιγμό.
Στην Ελλάδα, κάθε χρόνο, περίπου 350 άτομα χάνουν τη ζωή τους στο υδάτινο περιβάλλον συμμετέχοντας σε δραστηριότητες αναψυχής. Η πλειοψηφία των ανθρώπων που χάνουν τη ζωή τους στις θάλασσες μας είναι άτομα άνω των 60 ετών (80%). Περίπου το 62% των θανάτων στη θάλασσα λαμβάνει χώρα σε παραλίες χωρίς ναυαγοσώστη. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει τη μεγάλη σημασία της επαρκούς ναυαγοσωστικής κάλυψης των παραλιών, προκειμένου να μειωθούν οι πνιγμοί καθώς επίσης και τη σημασία της τήρησης των κανόνων ασφαλείας.
Ο πνιγμός συχνά είναι αθόρυβος και μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά σε οποιονδήποτε ανά πάσα στιγμή που υπάρχει πρόσβαση στο νερό.
Παγκοσμίως οι κυριότερες αιτίες πνιγμού είναι:
· Άγνοια κολύμβησης: Πολλά άτομα και κυρίως παιδιά δεν γνωρίζουν κολύμβηση. Η συμμετοχή σε οργανωμένα μαθήματα κολύμβησης μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο πνιγμού σε όλους και κυρίως στα παιδιά 1-4 ετών.
· Έλλειψη περίφραξης: Εμπόδια, όπως η περίφραξη της πισίνας, εμποδίζουν τα μικρά παιδιά από το να μπουν σε αυτή χωρίς επιτήρηση.
· Έλλειψη στενής εποπτείας / επιτήρησης: Ο πνιγμός μπορεί να συμβεί γρήγορα και αθόρυβα οπουδήποτε υπάρχει νερό (μπανιέρες, πισίνες, κουβάδες), ακόμη και όταν υπάρχει παρουσία ναυαγοσώστη.
· Αποτυχία ορθής χρήσης σωσιβίων και προστατευτικού εξοπλισμού σε θαλάσσιες δραστηριότητες.
· Κατανάλωση αλκοόλ: Το αλκοόλ επηρεάζει την ορθή κρίση, την ισορροπία και το συντονισμό των κινήσεων. Αυτός ο κίνδυνος επιδεινώνεται από την έκθεση στον ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες.
· Ιστορικό επιληψίας: Άνθρωποι με ιστορικό επιληψίας μπορεί να είναι πιο ευάλωτοι κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων στο νερό.
ΕΟΔΥ: Μέτρα πρόληψης πνιγμών και τραυματισμών
Ο ΕΟΔΥ, στο πλαίσιο της προάσπισης της Δημόσιας Υγείας, ενημερώνει τους πολίτες ως προς τους βασικούς κανόνες ασφαλείας μέσα και γύρω από το νερό:
· Κολύμβηση κατά προτίμηση σε πρωινές ή απογευματινές ώρες σε λουτρικές εγκαταστάσεις με ναυαγοσωστική φύλαξη.
· Κολύμβηση παράλληλα με την ακτή. Πνιγμοί συμβαίνουν κατά 90% στα πρώτα 10μ, κατά 55% στα 3μ, και σπάνια μετά τα 50μ από την ακτή.
· Κολύμβηση 3 ώρες μετά το φαγητό και ποτέ έχοντας καταναλώσει αλκοόλ.
· Κολύμβηση σε λουτρικό χώρο που είναι οριοθετημένος από σημαδούρες.
· Αποφυγή βουτιών με το κεφάλι σε άγνωστα νερά.
· Αποφυγή επικίνδυνων παιχνιδιών (κράτημα της αναπνοής κτλ)
· Τήρηση όλων των κανόνων ασφαλείας κατά τη χρήση θαλάσσιου εξοπλισμού και τη συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες στο νερό.
· Η υπερεκτίμηση των δυνάμεων μπορεί να αποβεί μοιραία.
· Συστηματική επιτήρηση παιδιών από γονείς/κηδεμόνες. Ο πνιγμός είναι σιωπηλός.
· Αν το παιδί ήταν στο νερό και παρατηρηθεί δυσκολία στην αναπνοή, πόνος στο στήθος, ασυνήθιστη συμπεριφορά, νωθρότητα, έντονη υπνηλία, επίμονος βήχας, ευερεθιστότητα, τότε θα πρέπει να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια και αξιολόγηση.
· Προστασία από τον ήλιο (κατανάλωση νερού και χυμών, χρήση αντηλιακού, καπέλου, ένδυση με μακρυμάνικα ανοιχτόχρωμα ρούχα και παραμονή σε σκιερά και δροσερά μέρη).
Πηγή: ΕΟΔΥ
