Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δημοσίευσε την πρώτη κατευθυντήρια (σε παγκόσμιο επίπεδο) οδηγία σχετικά με τη ρύπανση από την παραγωγή αντιβιοτικών. Η νέα οδηγία για τη διαχείριση λυμάτων και στερεών αποβλήτων για την παραγωγή αντιβιοτικών ρίχνει φως σε αυτή τη σημαντική αλλά παραμελημένη πρόκληση ενόψει της Συνόδου Υψηλού Επιπέδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών (UNGA) για τη μικροβιακή αντοχή (AMR) που θα πραγματοποιηθεί στις 26 Σεπτεμβρίου 2024.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Τι είναι η AMR
Η AMR εμφανίζεται όταν τα βακτήρια, οι ιοί, οι μύκητες και τα παράσιτα δεν ανταποκρίνονται πλέον στα φάρμακα, καθιστώντας τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε νόσους και αυξάνοντας τον κίνδυνο εξάπλωσης λοιμώξεων που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν και θανάτων. Η AMR οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κακή χρήση και την υπερβολική χρήση αντιμικροβιακών, ωστόσο, την ίδια στιγμή, πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά αντιμικροβιακά φάρμακα.
Η εμφάνιση και η εξάπλωση της AMR (Antimicrobial Resistance) που προκαλείται από τη ρύπανση από την παραγωγή αντιβιοτικών θα μπορούσε να υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα των ίδιων των αντιβιοτικών φαρμάκων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων που παράγονται στις εγκαταστάσεις παραγωγής που ευθύνονται για τη ρύπανση.
Υψηλά επίπεδα ρύπανσης από την παραγωγή αντιβιοτικών
Παρά το γεγονός ότι τα υψηλά επίπεδα ρύπανσης από την παραγωγή αντιβιοτικών είναι ευρέως τεκμηριωμένα, το ζήτημα δεν ρυθμίζεται σε μεγάλο βαθμό και τα κριτήρια διασφάλισης ποιότητας συνήθως δεν αντιμετωπίζουν τις περιβαλλοντικές εκπομπές. Επιπλέον, υπάρχει έλλειψη πληροφοριών που παρέχονται στους καταναλωτές σχετικά με τον τρόπο απόρριψης των αντιβιοτικών όταν δεν χρησιμοποιούνται, για παράδειγμα, όταν λήγουν ή όταν τελειώσει ένα μάθημα, αλλά υπάρχει ακόμα αντιβιοτικό.
«Τα φαρμακευτικά απόβλητα από την παραγωγή αντιβιοτικών μπορούν να διευκολύνουν την εμφάνιση νέων ανθεκτικών στα φάρμακα βακτηρίων, τα οποία μπορούν να εξαπλωθούν παγκοσμίως και να απειλήσουν την υγεία μας. Ο έλεγχος της ρύπανσης από την παραγωγή αντιβιοτικών συμβάλλει στο να διατηρούνται αποτελεσματικά αυτά τα σωτήρια φάρμακα (αντιβιοτικά) για όλους», δήλωσε ο Δρ. Yukiko Nakatani, Βοηθός Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ για την AMR.
Έλλειψη προσβάσιμων πληροφοριών για την περιβαλλοντική ζημιά από την παρασκευή αντιβιοτικών φαρμάκων
«Η καθοδήγηση παρέχει μια ανεξάρτητη και αμερόληπτη επιστημονική βάση για τις ρυθμιστικές αρχές, τους προμηθευτές, τους επιθεωρητές και τη βιομηχανία για να συμπεριλάβουν τον ισχυρό έλεγχο της ρύπανσης από αντιβιοτικά στα πρότυπά τους», δήλωσε η Dr. Maria Neira, Διευθύντρια του Τμήματος Περιβάλλοντος, Κλιματικής Αλλαγής και Υγείας του ΠΟΥ. «Η ισχυρή εστίαση στη διαφάνεια θα οδηγήσει τους αγοραστές, τους επενδυτές και το ευρύ κοινό να λαμβάνουν αποφάσεις που ευθύνονται για τις προσπάθειες των κατασκευαστών να ελέγξουν τη ρύπανση από αντιβιοτικά».
Πολλοί διεθνείς φορείς έχουν ζητήσει την έκδοση της συγκεκριμένης οδηγίας, συμπεριλαμβανομένου του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΠΟΥ, των υπουργών υγείας της G7 και του UNEP.
«Ο ρόλος του περιβάλλοντος στην ανάπτυξη, μετάδοση και εξάπλωση της μικροβιακής αντοχής χρειάζεται προσεκτική εξέταση, καθώς τα στοιχεία αυξάνονται. Υπάρχει ευρέως διαδεδομένη συμφωνία ότι η δράση για το περιβάλλον πρέπει να αναδειχτεί ως λύση. Αυτό περιλαμβάνει την πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης από δημοτικά συστήματα, εγκαταστάσεις παραγωγής, εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης και συστήματα αγροδιατροφής», δήλωσε η Jacqueline Alvarez, Επικεφαλής του Τμήματος Βιομηχανίας και Οικονομίας στο Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP).
Η κατευθυντήρια οδηγία αναπτύχθηκε σε στενή συνεργασία με μια διαφορετική ομάδα διεθνών εμπειρογνωμόνων που εκπροσωπούν τον ακαδημαϊκό κόσμο, τις ρυθμιστικές αρχές, τους επιθεωρητές, τους διεθνείς οργανισμούς όπως το UNEP και άλλους φορείς. Το προσχέδιο υποβλήθηκε, επίσης, σε δημόσια διαβούλευση, λαμβάνοντας πολύτιμη συμβολή από τη βιομηχανία και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς. Η βιομηχανία έχει επίσης ανταποκριθεί σε αυτήν την πρόκληση, αν και μια εθελοντική πρωτοβουλία της βιομηχανίας, η οποία μπορεί να ενημερωθεί σε ορισμένους τομείς για να ευθυγραμμιστεί με τη νέα καθοδήγηση.
Η οδηγία παρέχει στόχους που βασίζονται στην ανθρώπινη υγεία για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης και εξάπλωσης της AMR, καθώς και στόχους για την αντιμετώπιση των κινδύνων για την υδρόβια ζωή που προκαλούνται από όλα τα αντιβιοτικά που προορίζονται για ανθρώπινη, ζωική ή φυτική χρήση. Καλύπτει όλα τα στάδια από την παραγωγή ενεργών φαρμακευτικών συστατικών (Active Pharmaceutical Ingredients – API) και τη σύνθεση σε τελικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένης της πρωτογενούς συσκευασίας.
Η AMR εμφανίζεται όταν τα βακτήρια, οι ιοί, οι μύκητες και τα παράσιτα δεν ανταποκρίνονται πλέον στα φάρμακα, καθιστώντας τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε νόσους και αυξάνοντας τον κίνδυνο εξάπλωσης λοιμώξεων που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν και θανάτων. Η AMR οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κακή χρήση και την υπερβολική χρήση αντιμικροβιακών, ωστόσο, την ίδια στιγμή, πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά αντιμικροβιακά φάρμακα.
