Περίπου δώδεκα φαρμακευτικές εταιρείες αναπτύσσουν νέες θεραπείες απώλειας βάρους αλλά με παράλληλη διατήρηση της μυϊκής μάζας, καθώς τα μέχρι σήμερα δημοφιλή φάρμακα της κατηγορίας βοηθούν τους ασθενείς να χάσουν περίπου 15% έως 20% του βάρους τους, αλλά προκαλούν μείωση της μυϊκής μάζας, κάτι που οι γιατροί θεωρούν ανησυχητικό.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Τα υπό ανάπτυξη φάρμακα δοκιμάζονται για να συμπληρώσουν ή να αντικαταστήσουν τα ήδη υπάρχοντα -και εξαιρετικά δημοφιλή- σκευάσματα της Novo Nordisk και της Eli Lilly, τα οποία είναι μεν αποτελεσματικά στην απώλεια βάρους, αλλά έχει υπολογιστεί ότι ένα σημαντικό ποσοστό (έως και το 40%) αυτής της απώλειας βάρους οφείλεται στη μείωση της χωρίς λίπος μυϊκής μάζας, αντί για το υπερβάλον λίπος.
Τα δώδεκα νέα φάρμακα, εταιρειών όπως οι Eli Lilly, Regeneron, Scholar Rock και Veru, στοχεύουν πρωτεΐνες που συνδέονται με τη διατήρηση ή την ανάπτυξη των μυών ενώ εως τώρα η στόχευση ήταν στην πρωτεΐνη GLP-1 για να βοηθήσουν στον έλεγχο της όρεξης.
Το φάρμακο enobosarm της φαρμακευτικής Veru στοχεύει κύτταρα υποδοχέων ανδρογόνων για να προωθήσει την ανάπτυξη των μυών. Ήταν το πρώτο φάρμακο του οποίου τα αποτελέσματα έδειξαν, τον Ιανουάριο του 2025, σε μια δοκιμή 168 ατόμων, ότι βοήθησε τους ηλικιωμένους ασθενείς να χάσουν 71% λιγότερους μυς, όταν χορηγήθηκε μαζί με το Wegovy. Δεδομένα για ανάλογο φάρμακο διατήρησης της μυϊκής μάζας της Lilly, το bimagrumab, αναμένεται να ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα. Η εταιρεία δοκιμάζει το φάρμακο μόνο του, και σε συνδυασμό με το Zepbound.
Πολλοί γιατροί υποστηρίζουν ότι τα φάρμακα που βελτιώνουν τη μυϊκή μάζα θα μπορούσαν να ωφελήσουν τους ηλικιωμένους ή τους ασθενείς με μεγαλύτερο κίνδυνο πτώσεων και καταγμάτων.
Ένα υψηλότερο ποσοστό μυϊκής μάζας μπορεί επίσης να βοηθήσει τους ασθενείς να διατηρήσουν το βάρος τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, λένε οι ειδικοί, ενώ μία κρίσιμη παράμετρος ωφέλειας των φαρμάκων της κατηγορίας είναι να μετατοπιστεί το ενδιαφέρον από το ποσοστό του βάρους που χάνεται στη διάρκεια διατήρησης της απώλειας βάρους, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί.
Στόχος η μυϊκή ανάπτυξη
Περίπου τα μισά από αυτά τα νέα φάρμακα στοχεύουν την πρωτεΐνη μυοστατίνη που σχετίζεται με την ανάπτυξη των μυών, ενώ άλλα στοχεύουν στην ακτιβίνη, μια πρωτεΐνη με πολλαπλές βιολογικές λειτουργίες. Τα φάρμακα αναπτύχθηκαν, για πρώτη φορά, για τη θεραπεία νευρομυϊκών διαταραχών, όπως η νωτιαία μυϊκή ατροφία και η μυϊκή δυστροφία Duchenne, αλλά κανένα δεν έχει εγκριθεί μέχρι στιγμής.
Τα φάρμακα μυοστατίνης πιστεύεται ότι βοηθούν τους μυς να αναπτυχθούν και να μειώσουν το λίπος επειδή καταναλώνουν αποθηκευμένη ενέργεια ακόμα και όταν είναι ανενεργοί.
Ο καθηγητής Se-Jin Lee, ο οποίος ανακάλυψε το μονοπάτι της μυοστατίνης και είναι σύμβουλος της φαρμακευτικής BioHaven, δήλωσε ότι αυτά τα φάρμακα μπορεί να λειτουργήσουν καλύτερα εάν χορηγηθούν με GLP-1, επισημαίνοντας ότι ελπίζει πως ο συνδυασμός θα επιτρέψει τη μείωση της δόσης του GLP-1, οδηγώντας σε λιγότερες γαστρεντερικές παρενέργειες.
Το φάρμακο της BioHaven βοήθησε στην αύξηση της χωρίς λίπος μάζας και της οστικής πυκνότητας σε σύγκριση με ένα εικονικό φάρμακο σε μια πρόσφατη δοκιμή, αλλά απέτυχε να βελτιώσει την κινητική λειτουργία σε ασθενείς με νωτιαία μυϊκή ατροφία. Η εταιρεία σχεδιάζει μια δοκιμή στο μέσο του σταδίου του φαρμάκου για την παχυσαρκία.
Αναλυτές μελετών και φαρμάκων και επενδυτές της αγοράς του φαρμάκου παρακολουθούν στενά το bimagrumab της Lilly και τo trevogrumab της Regeneron τώρα σε μελέτες μεσαίου σταδίου. Το φάρμακο της Regeneron δοκιμάζεται επίσης μόνο του και σε συνδυασμό με το Wegovy.
Η Scholar Rock, στη μελέτη του φαρμάκου της, apitegromab, στοχεύει στη βελτίωση της χωρίς λίπος μάζας σώματος.
Θα εγκρίνει ο FDA τις νέες θεραπείες;
Αυτά τα πειραματικά, υπό ανάπτυξη φάρμακα απέχουν ακόμη από την πιθανή έγκριση, ενώ και το πώς ο FDA θα αξιολογήσει τα εκτιμώμενα οφέλη των φαρμάκων για την έγκρισή τους είναι ένα ερώτημα.
Οι σχετικές οδηγίες του FDA, που δημοσιεύθηκαν τον Ιανουάριο, αναφέρουν ότι η απώλεια της χωρίς λίπος μάζας δεν είναι επιβλαβής, αλλά εξακολουθεί να προτείνει τη μέτρηση της αναλογίας μυών προς λίπος των συμμετεχόντων στη μελέτη, τουλάχιστον δύο φορές. Συνέστησε, μάλιστα, στις εταιρείες που «τρέχουν» μελέτες με φάρμακα για τη διατήρηση της μυϊκής μάζας να συμβουλευτούν έγκαιρα τον Οργανισμό σχετικά με τις μεθόδους που έχουν επιλέξει.
Αναλυτές και εμπειρογνώμονες κλινικών δοκιμών εκφράζουν αμφιβολίες σχετικά με το εάν ο FDA θα εγκρίνει ένα φάρμακο αποκλειστικά λόγω θετικής επίδραση στη μυϊκή μάζα, ενώ επισημαίνουν πως οι νεότερες θεραπείες θα πρέπει να δείξουν παράλληλα οφέλη, όπως λιγότερες παρενέργειες και βελτιωμένη υγεία της καρδιάς. Ωστόσο, το φάρμακο της Veru βοήθησε τους ασθενείς να διατηρήσουν τη δύναμή τους για να ανέβουν μια σκάλα, ένα όφελος που έχει αναγνωρίσει ο FDA για άλλους τύπους φαρμάκων.
