ΥΠΕΡΤΑΣΗ

Η υπέρταση είναι από τα πιο συχνά προβλήματα υγείας παγκοσμίως, όχι μόνο σε ηλικιωμένους, αλλά πλέον και σε μικρότερες ηλικίες.

Η υπέρταση ή αλλιώς υψηλή αρτηριακή πίεση είναι η αυξημένη πίεση του αίματος στο εσωτερικό του τοιχώματος των μεγάλων αρτηριών του σώματος. Η υψηλή αρτηριακή πίεση υποχρεώνει την καρδιά εργαστεί σκληρότερα και, με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία σε όλο το σώμα.

Πρόκειται για μία σοβαρή χρόνια πάθηση η οποία ευθύνεται για περισσότερο από  50% του συνόλου των θανάτων από αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιοπάθειες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η αρτηριακή πίεση χαρακτηρίζεται από δύο αριθμούς:

• Τη συστολική πίεση, η οποία αποτελεί τη δύναμη της εξώθησης του αίματος, μέσω των αρτηριών, προς όλο το σώμα, όταν η καρδιά συσπάται.

• Τη διαστολική πίεση, που είναι η πίεση του αίματος στα τοιχώματα των αγγείων όταν η καρδιά χαλαρώνει για να ξαναγεμίσει με αίμα.

Η ιδανική αρτηριακή πίεση σε υγιείς ενήλικες είναι κάτω από 120 για την συστολική και κάτω από 80 για τη διαστολική. Οποιαδήποτε τιμή αρτηριακής πίεσης άνω του 140 για τη συστολική και άνω του 90 για τη διαστολική θεωρείται υπέρταση.

Η μη ελεγχόμενη υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές στην υγεία όπως, καρδιακή προσβολή, καρδιακή ανεπάρκεια, ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής, εγκεφαλικό, προβλήματα στα νεφρά, μεταβολικό σύνδρομο, προβλήματα στα μάτια, προβλήματα μνήμης, άνοια, κ.ά.

Αίτια

Περίπου το 95% των υπερτασικών εμφανίζουν τη λεγόμενη ιδιοπαθή υπέρταση. Αυτός ο τύπος υπέρταση υπέρτασης αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου χωρίς αναγνωρίσιμη αιτία.

Σε λίγες περιπτώσεις (5%) η υπέρταση οφείλεται σε κάποιο συγκεκριμένο νόσημα (δευτεροπαθής υπέρταση), όπως, όγκοι επινεφριδίων, συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες, νεφρικές παθήσεις, αποφρακτική άπνοια ύπνου, κ.ά.

Διάφοροι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεση μεταξύ των οποίων:

• Η ηλικία: Η υπέρταση είναι πιο συχνή σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.

• Το οικογενειακό ιστορικό.

• Η παχυσαρκία.

• Η έλλειψη άσκησης και η καθιστική ζωή.

• Το κάπνισμα.

• Η υψηλή πρόσληψη νατρίου.

• Η κατανάλωση αλκοόλ.

• Το χρόνιο άγχος.

• Η εγκυμοσύνη.

Συμπτώματα

Τα περισσότερα άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση συνήθως δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, ακόμη και όταν οι μετρήσεις φτάνουν σε ανησυχητικά επίπεδα. Ωστόσο, κάποιοι μπορεί να εμφανίσουν τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Κεφαλαλγία.

• Δύσπνοια.

• Ρινορραγίες.

• Ζάλη.

• Έξαψη δέρματος.

• Αιματηρά ούρα.

Διάγνωση

Η διάγνωση της υπέρτασης θα βασιστεί στη μέτρηση της αρτηριακής υπέρτασης δύο φορές ημερησίως για μία συνεχόμενη εβδομάδα και στην 24ωρης καταγραφή της αρτηριακής πίεσης με ειδική συσκευή που ονομάζεται Holter πιέσεως.

Το ηλεκτροκαρδιογράφημα, η ακτινογραφία θώρακος και το τρίπλεξ καρδιάς  είναι εξετάσεις που πρέπει να διενεργούνται σε όλους τους υπερτασικούς ασθενείς για την ανίχνευση ενδεχομένων καρδιαγγειακών επιπλοκών.

Επίσης, πολύ σημαντικός στην διάγνωση και στην διερεύνηση της αρτηριακής υπέρτασης είναι και ο πλήρης αιματολογικός έλεγχος για την ανίχνευση ενδεχόμενων δευτεροπαθών αιτιών της υπέρτασης .

Θεραπεία

Εάν διαγνωσθεί υπέρταση, στις περισσότερες περιπτώσεις συστήνεται συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή ώστε να ρυθμιστούν τα όρια της πίεσης εντός των φυσιολογικών ορίων.

Άτομα με καλά ρυθμισμένη πίεση πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά από τον γιατρό τους, συνήθως κάθε 6 μήνες. Σε άτομα που έχουν και άλλα προβλήματα υγείας (υψηλή χοληστερόλη, σακχαρώδη διαβήτη, κάπνισμα, προχωρημένη αρτηριοσκλήρυνση, καρδιοπάθεια, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική βλάβη, δύσκολα ρυθμιζόμενη υπέρταση, κ.λπ.) η παρακολούθηση από τον γιατρό πρέπει να γίνεται κάθε 2 ή 3 μήνες.

Μετά τον εντοπισμό υψηλής αρτηριακής πίεσης είναι σημαντικό επίσης να ληφθούν ορισμένα μέτρα πρόληψης όπως:

• Απώλεια περιττού βάρους.

• Σωματική άσκηση.

• Υγιεινή διατροφή και περιορισμό του αλατιού.

• Διακοπή του καπνίσματος.

• Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ.

• Αντιμετώπιση του στρες.

Η συνέπεια στην φαρμακευτική αγωγή, η τακτική παρακολούθηση και ο υγιεινός τρόπος ζωής είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση και την πρόληψη της υπέρτασης.