ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

Ο υποθυρεοειδισμός (ανενεργός θυρεοειδής) είναι μια πάθηση στην οποία ο θυρεοειδής σας αδένας δεν παράγει αρκετές από ορισμένες πολύ σημαντικές ορμόνες.

Ο υποθυρεοειδισμός δεν μπορεί να προκαλέσει αισθητά συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Με την πάροδο του χρόνου, όμως και εφόσον δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα υγείας, όπως παχυσαρκία, πόνο στις αρθρώσεις, υπογονιμότητα και καρδιακές παθήσεις.

Διατίθενται ακριβείς εξετάσεις θυρεοειδούς για τη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού, ενώ η θεραπεία με συνθετική θυρεοειδή ορμόνη είναι συνήθως απλή, ασφαλής και αποτελεσματική εφόσον έχετε βρει μαζί με τον γιατρό σας την κατάλληλη δόση για εσάς.

Συμπτώματα

Οι ενδείξεις και τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού ποικίλλουν, ανάλογα με τη σοβαρότητα της ανεπάρκειας των ορμονών. Τα προβλήματα τείνουν να αναπτύσσονται αργά, ακόμα και για αρκετά χρόνια.

Στην αρχή, μπορείτε με δυσκολία να παρατηρήσετε συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού, όπως είναι η κόπωση ή η αύξηση βάρους, αφού μπορεί να αποδώσετε αυτά τα συμπτώματα απλώς στο ότι μεγαλώνετε. Όμως, καθώς ο μεταβολισμός σας συνεχίζει να επιβραδύνεται, μπορεί να εμφανίσετε πιο προφανή προβλήματα.

Ενδείξεις και συμπτώματα υποθυρεοειδισμού είναι:

⦁ Κόπωση
⦁ Αυξημένη ευαισθησία στο κρύο
⦁ Δυσκοιλιότητα
⦁ Ξηρό δέρμα
⦁ Αύξηση βάρους
⦁ Πρησμένο πρόσωπο
⦁ Βραχνάδα
⦁ Μυϊκή αδυναμία
⦁ Αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα
⦁ Μυϊκοί πόνοι, ευαισθησία και δυσκαμψία
⦁ Πόνος, δυσκαμψία ή πρήξιμο στις αρθρώσεις σας
⦁ Εντονότερη από το κανονικό ή ακανόνιστη έμμηνος ρύση
⦁ Αραιωμένα μαλλιά
⦁ Χαμηλός καρδιακός ρυθμός
⦁ Κατάθλιψη
⦁ Μειωμένη μνήμη
⦁ Διευρυμένος θυρεοειδής αδένας (βρογχοκήλη)

Υποθυρεοειδισμός σε βρέφη

Αν και ο υποθυρεοειδισμός επηρεάζει συχνότερα τους μεσήλικες και τις ηλικιωμένες γυναίκες, οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει την πάθηση, συμπεριλαμβανομένων των βρεφών. Αρχικά, τα μωρά που γεννιούνται χωρίς θυρεοειδή αδένα ή με αδένα που δε λειτουργεί σωστά ενδέχεται να παρουσιάσουν συμπτώματα. Όταν τα νεογέννητα έχουν προβλήματα με τον υποθυρεοειδισμό, μπορεί να αντιμετωπίσουν:

Κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών (ίκτερος). Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό συμβαίνει όταν το συκώτι ενός μωρού δεν μπορεί να μεταβολίσει μια ουσία που ονομάζεται χολερυθρίνη, η οποία συνήθως σχηματίζεται όταν το σώμα ανακυκλώνει παλιά ή κατεστραμμένα ερυθρά αιμοσφαίρια.
⦁ Μεγάλη, προεξέχουσα γλώσσα
⦁ Δυσκολία στην αναπνοή
⦁ Βραχνό κλάμα
⦁ Ομφαλοκήλη

Καθώς η ασθένεια εξελίσσεται, τα βρέφη είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν προβλήματα με τη διατροφή και την ανάπτυξή τους, ενώ ενδέχεται να εμφανίσουν:

⦁ Δυσκοιλιότητα
⦁ Μυϊκό τόνο
⦁ Υπερβολική υπνηλία

Όταν ο υποθυρεοειδισμός στα βρέφη δεν αντιμετωπίζεται, ακόμη και σε ήπιες περιπτώσεις, τότε μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή σωματική ή διανοητική καθυστέρηση.

Υποθυρεοειδισμός σε παιδιά και εφήβους

Γενικά, τα παιδιά και οι έφηβοι που αναπτύσσουν υποθυρεοειδισμό έχουν τα ίδια συμπτώματα με τους ενήλικες, ωστόσο μπορεί επίσης να εμφανίσουν:

⦁ Δυσκολία στην ανάπτυξη, με αποτέλεσμα το μικρό ανάστημα
⦁ Καθυστέρηση ανάπτυξης των μόνιμων δοντιών
⦁ Καθυστέρηση της εφηβείας
Ασθενής διανοητική ανάπτυξη

Πότε να επισκεφθείτε τον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας εάν αισθάνεστε κουρασμένοι χωρίς λόγο ή εάν έχετε κάποια από τις άλλες ενδείξεις ή τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού, όπως ξηρό δέρμα, χλωμό, πρησμένο πρόσωπο, δυσκοιλιότητα ή βραχνή φωνή.

Εάν λαμβάνετε ορμονική θεραπεία για υποθυρεοειδισμό, προγραμματίστε επισκέψεις παρακολούθησης όσο συχνά συνιστά ο γιατρός σας. Σε πρώτο στάδιο, είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε τη σωστή δόση φαρμάκου, ενώ με την πάροδο του χρόνου, η δόση που χρειάζεστε ενδέχεται να αλλάξει.

Αιτίες

Όταν ο θυρεοειδής σας δεν παράγει αρκετές ορμόνες, η ισορροπία των χημικών αντιδράσεων στο σώμα σας μπορεί να διαταραχθεί. Υπάρχουν πολλές αιτίες, όπως μία αυτοάνοση ασθένεια, θεραπείες υπερθυρεοειδισμού, ακτινοθεραπεία, θυρεοειδής χειρουργική επέμβαση και ορισμένα φάρμακα.

Ο θυρεοειδής σας είναι ένας μικρός αδένας σε σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στη βάση του μπροστινού μέρους του λαιμού σας, ακριβώς κάτω από το μήλο του Αδάμ. Οι ορμόνες που παράγονται από τον θυρεοειδή αδένα έχουν τεράστιο αντίκτυπο στην υγεία σας, επηρεάζοντας όλες τις πτυχές του μεταβολισμού σας, καθώς και τον έλεγχο ζωτικών λειτουργιών, όπως η θερμοκρασία του σώματος και ο καρδιακός ρυθμός.

Ο υποθυρεοειδισμός προκύπτει όταν ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει αρκετές ορμόνες και μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως:

Αυτοάνοσο νόσημα. Η πιο κοινή αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι μια αυτοάνοση διαταραχή γνωστή ως θυρεοειδίτιδα του Hashimoto. Οι αυτοάνοσες διαταραχές εμφανίζονται όταν το ανοσοποιητικό σας σύστημα παράγει αντισώματα που προσβάλλουν τους ιστούς σας. Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά είναι πιθανό να πρόκειται για έναν συνδυασμό παραγόντων, όπως γονίδια και περιβαλλοντικά αίτια. Ωστόσο, αυτά τα αντισώματα επηρεάζουν την ικανότητα του θυρεοειδούς να παράγει ορμόνες.
Υπερβολική απόκριση στη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού. Τα άτομα που παράγουν πάρα πολύ θυρεοειδή ορμόνη (υπερθυρεοειδισμός) συχνά αντιμετωπίζονται με ραδιενεργό ιώδιο ή αντιθυρεοειδικά φάρμακα. Ο στόχος αυτών των θεραπειών είναι να επανέλθει η φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς. Ωστόσο μερικές φορές, η αγωγή κατά του υπερθυρεοειδισμού μπορεί να καταλήξει να μειώσει υπερβολικά την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών, με αποτέλεσμα να προκληθεί μόνιμος υποθυρεοειδισμός.
Χειρουργική επέμβαση του θυρεοειδούς. Η αφαίρεση όλου ή μεγάλου μέρους του θυρεοειδούς αδένα σας μπορεί να μειώσει ή να σταματήσει την παραγωγή ορμονών. Σε αυτήν την περίπτωση, θα πρέπει να λαμβάνετε ορμόνες του θυρεοειδούς για το υπόλοιπο της ζωής σας.
Ακτινοθεραπεία. Η ακτινοβολία που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία καρκίνων στο κεφάλι ή στο λαιμό μπορεί να επηρεάσει τον θυρεοειδή αδένα σας και να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό.
Φάρμακα. Ορισμένα φάρμακα μπορεί να συμβάλουν στον υποθυρεοειδισμό. Ένα τέτοιο φάρμακο είναι το λίθιο, το οποίο χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ορισμένων ψυχιατρικών διαταραχών. Εάν παίρνετε φάρμακα, ρωτήστε το γιατρό σας σχετικά με την επίδρασή τους στον θυρεοειδή σας αδένα.

Λιγότερο συχνά, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκύψει από τα εξής:

Συγγενής (εκ γενετής) ασθένεια. Μερικά μωρά γεννιούνται με μη λειτουργικό θυρεοειδή αδένα ή χωρίς θυρεοειδή αδένα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό που συμβαίνει είναι πως ο θυρεοειδής αδένας δεν αναπτύχθηκε κανονικά για άγνωστους λόγους, ενώ μερικά παιδιά νοσούν από μια κληρονομικής μορφής διαταραχή.
Διαταραχή της υπόφυσης. Μια σχετικά σπάνια αιτία υποθυρεοειδισμού είναι η αποτυχία της υπόφυσης να παράγει αρκετή ορμόνη διέγερσης θυρεοειδούς (TSH), συνήθως λόγω καλοήθους όγκου στην υπόφυση.
Εγκυμοσύνη. Ορισμένες γυναίκες αναπτύσσουν υποθυρεοειδισμό κατά τη διάρκεια ή μετά την εγκυμοσύνη, συχνά επειδή παράγουν αντισώματα στο δικό τους θυρεοειδή αδένα. Αν δε θεραπευτεί, ο υποθυρεοειδισμός αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής, πρόωρου τοκετού και προεκλαμψίας, πάθηση που προκαλεί σημαντική αύξηση της αρτηριακής πίεσης μιας γυναίκας κατά τους τελευταίους τρεις μήνες της εγκυμοσύνης. Τέλος, μπορεί να επηρεάσει σοβαρά το αναπτυσσόμενο έμβρυο.
Ανεπάρκεια ιωδίου. Το ιχνοστοιχείο ιώδιο, που βρίσκεται κυρίως σε θαλασσινά, φύκια, και φυτά που καλλιεργούνται σε έδαφος πλούσιο σε ιώδιο και ιωδιούχο άλας, είναι απαραίτητο για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Σε μικρή ποσότητα μπορεί να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό, ενώ σε μεγαλύτερη ποσότητα μπορεί να επιδεινώσει τον υποθυρεοειδισμό σε άτομα που έχουν ήδη την πάθηση.

Παράγοντες κινδύνου

Αν και οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει υποθυρεοειδισμό, διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο εάν:

⦁ Είστε γυναίκα
⦁ Είστε άνω των 60 ετών
⦁ Έχετε οικογενειακό ιστορικό νόσου του θυρεοειδούς
⦁ Έχετε αυτοάνοση νόσο, όπως διαβήτη τύπου 1 ή κοιλιοκάκη
⦁ Έχετε υποβληθεί σε θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο ή αντιθυρεοειδικά φάρμακα
⦁ Έχετε λάβει ακτινοβολία στο λαιμό ή στο άνω στήθος
⦁ Είχατε χειρουργική επέμβαση θυρεοειδούς (μερική θυρεοειδεκτομή)
⦁ Είστε έγκυος ή έχετε γεννήσει ένα μωρό τους τελευταίους έξι μήνες

Επιπλοκές

Ο υποθυρεοειδισμός που μένει χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε πολλά προβλήματα υγείας όπως:

Βρογχοκήλη. Η συνεχής διέγερση του θυρεοειδούς σας για την απελευθέρωση περισσότερων ορμονών μπορεί να προκαλέσει αύξηση του αδένα, μια κατάσταση γνωστή ως βρογχοκήλη. Μια μεγάλη βρογχοκήλη μπορεί να επηρεάσει την εμφάνισή σας, όπως επίσης την κατάποση ή την αναπνοή σας.
Καρδιακά προβλήματα. Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί επίσης να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και καρδιακής ανεπάρκειας, κυρίως επειδή υψηλά επίπεδα χοληστερόλης μπορεί να εμφανιστούν σε άτομα με ανενεργό θυρεοειδή.
Ζητήματα ψυχικής υγείας. Η κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί νωρίς στον υποθυρεοειδισμό, ενώ ενδέχεται να γίνει πιο σοβαρή με την πάροδο του χρόνου.
Περιφερική νευροπάθεια. Ο μακροχρόνιος ανεξέλεγκτος υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα περιφερικά σας νεύρα. Πρόκειται για τα νεύρα που μεταφέρουν πληροφορίες από τον εγκέφαλό και τον νωτιαίο μυελό στο υπόλοιπο σώμα, όπως τα χέρια και τα πόδια σας. Η περιφερική νευροπάθεια μπορεί να προκαλέσει πόνο, μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στις περιοχές που νοσούν.
Μυξοίδημα. Αυτή η σπάνια πάθηση είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιου, μη διαγνωσμένου υποθυρεοειδισμού. Ενδείξεις και συμπτώματά περιλαμβάνουν έντονη δυσανεξία στο κρύο και υπνηλία που ακολουθείται από βαθύ λήθαργο και απώλεια αισθήσεων. Κώμα από μυξοίδημα μπορεί να προκληθεί από ηρεμιστικά ή λοίμωξη. Εάν έχετε ενδείξεις ή συμπτώματα μυξοιδήματος, χρειάζεστε ιατρική περίθαλψη έκτακτης ανάγκης.
Υπογονιμότητα. Τα χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικής ορμόνης ενδέχεται να επηρεάσουν την ωορρηξία, η οποία μειώνει τη γονιμότητα. Επιπλέον, ορισμένες από τις αιτίες του υποθυρεοειδισμού, όπως κάποια αυτοάνοση διαταραχή, μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη γονιμότητα.
Προβλήματα κατά τον τοκετό. Τα μωρά που γεννιούνται από γυναίκες με θυρεοειδή που δεν έχει αντιμετωπιστεί έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν γενετικές ανωμαλίες σε σύγκριση με μωρά που γεννιούνται από υγιείς μητέρες. Αυτά τα παιδιά είναι επίσης πιο επιρρεπή σε σοβαρά διανοητικά και αναπτυξιακά προβλήματα.

Τέλος, τα βρέφη με υποθυρεοειδισμό που δεν έχουν υποβληθεί σε θεραπεία διατρέχουν κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων τόσο με τη σωματική όσο και με την ψυχική ανάπτυξη. Ωστόσο, εάν η πάθηση διαγνωστεί μέσα στους πρώτους μήνες της ζωής, οι πιθανότητες φυσιολογικής ανάπτυξης είναι εξαιρετικά υψηλές.