Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Μέχρι σήμερα ο προληπτικός έλεγχος με μαστογραφία θεωρείται το ισχυρό όπλο για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Την ίδια στιγμή όμως, ελάχιστες είναι οι μελέτες σχετικά με τα οφέλη της προληπτικής μαστογραφίας σε γυναίκες ηλικίας 70 ετών και άνω.
Επιπλέον, οι περισσότερες κατευθυντήριες γραμμές των διεθνών οργανισμών συνιστούν τον έλεγχο έως την ηλικία των 74 ετών, με τις συστάσεις για τις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας να παραμένουν ασαφείς, με αποτέλεσμα τόσο οι ασθενείς όσο και οι γιατροί να μην είναι σίγουροι για το αν έχει πραγματικά όφελος η διενέργεια μαστογραφίας σε αυτές τις ηλικίες.
Απάντηση στο κρίσιμο αυτό ερώτημα επιχείρησε να δώσει μια πρόσφατη μελέτη Αμερικανών ερευνητών. Τα ευρήματα ήταν αναπάντεχα καθώς έδειξαν ότι, οι γυναίκες άνω των 80 ετών που κάνουν τακτικά μαστογραφίες έχουν περισσότερες πιθανότητες για έγκαιρη διάγνωση της νόσου, χρειάζονται λιγότερο επιθετική θεραπεία και ζουν περισσότερο.
Η μαστογραφία σώζει ζωές ακόμη και μετά τα 80
Ερευνητική ομάδα από το κορυφαίο Κέντρο Καρκίνου UCLA Health Jonsson θέλησε να διερευνήσει ποια μπορεί να είναι τα πιθανά οφέλη της προληπτικής μαστογραφίας εάν εφαρμοστεί σε γυναίκες ηλικίας άνω των 80 ετών.
Έχοντας στη διάθεσή τους περιορισμένα δεδομένα σχετικά με τα οφέλη της μαστογραφίας για γυναίκες άνω των 80 ετών, οι ερευνητές επιχείρησαν να συγκρίνουν τα αποτελέσματα μεταξύ των γυναικών που συνέχισαν τον τακτικό έλεγχο και εκείνων που δεν το έκαναν.
Η μελέτη βασίστηκε σε ιατρικά αρχεία 174 γυναικών ηλικίας 80 ετών και άνω που διαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού μεταξύ 2013 και 2020. Οι περισσότεροι καρκίνοι ήταν σταδίου 1 και 2 και θετικοί σε υποδοχείς οιστρογόνων και HER2-αρνητικοί, μοριακοί υποτύποι που είναι γνωστό ότι ανταποκρίνονται καλύτερα σε λιγότερο επιθετικές θεραπείες.
Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: Στην πρώτη ομάδα εντάχθηκαν 98 γυναίκες που είχαν υποβληθεί σε μαστογραφία εντός δύο ετών πριν από τη διάγνωσή τους ενώ στη δεύτερη ομάδα εντάχθηκαν 76 γυναίκες που δεν είχαν υποβληθεί σε μαστογραφία για αρκετά χρόνια πριν τη διάγνωση της νόσου.
Μετά από μια μέση παρακολούθηση 55 μηνών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, οι γυναίκες που υποβλήθηκαν σε προληπτικό έλεγχο είχαν 55% χαμηλότερο κίνδυνο υποτροπής του καρκίνου και 74% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν υποβλήθηκαν σε προληπτικό έλεγχο.
Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι οι γυναίκες που υποβλήθηκαν σε προληπτικό έλεγχο πιο πιθανό να διαγνωστούν σε πρώιμο στάδιο και συχνά χρειάζονταν λιγότερο επιθετική θεραπεία, όπως η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία.
Η σημασία των ευρημάτων
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Annals of Surgical Oncology, αποτελεί μία από τις πιο ολοκληρωμένες αναλύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, καθώς διερευνά σε βάθος τις απτές επιπτώσεις του συνεχιζόμενου προληπτικού ελέγχου για καρκίνο του μαστού σε γυναίκες άνω των ογδόντα ετών.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματά υπογραμμίζουν τη σημασία της ενθάρρυνσης του προληπτικού ελέγχου για καρκίνο του μαστού σε όλες τις γυναίκες, ακόμη και σε εκείνες που έχουν περάσει την ηλικία των 80 ετών, εκτός εάν αντιμετωπίζουν πιο επείγοντα προβλήματα υγείας.
«Η μελέτη αναδεικνύει την ιδέα ότι η ηλικία από μόνη της δεν θα πρέπει να καθορίζει τη διακοπή του προληπτικού ελέγχου και υπογραμμίζει τη σημασία της εξατομικευμένης λήψης αποφάσεων στη γηριατρική ογκολογία. Όταν ο καρκίνος διαγιγνώσκεται κατά τον προληπτικό έλεγχο, συχνά βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο. Η έγκαιρη διάγνωση στις γυναίκες άνω των 80 ετών μπορεί να μειώσει την ανάγκη για επεμβατικές θεραπείες, όπως η βιοψία φρουρού λεμφαδένα, η χημειοθεραπεία ή η ακτινοθεραπεία», εξηγεί η επικεφαλής συγγραφέας, Δρ. Nimmi Kapoor.
Παρά τα θετικά ευρήματα, η μελέτη είχε περιορισμούς καθώς βασίστηκε σε ιατρικά αρχεία και περιέλαβε μόνο γυναίκες που είχαν ήδη καρκίνο του μαστού. Οι ερευνητές επισημαίνουν την ανάγκη για μεγαλύτερες κλινικές μελέτες, που θα επιτρέψουν την αξιολόγηση ενός ολοκληρωμένου προφίλ κινδύνου-οφέλους πριν από την οριστική διατύπωση ευρέων συστάσεων.