Κική Αβραμίδου: «Πολίτης που έφυγε βρίζοντας ήρθε ξανά ζητώντας μου συγγνώμη»
Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Το DailyPharmaNews συνεχίζει το μικρό αφιέρωμα (δες εδώ) με συνεντεύξεις φαρμακοποιών που μόνοι τους πίσω από τον πάγκο του φαρμακείου έδωσαν τη μάχη τους ως επιστήμονες με κοινωνική ευαισθησία και μέσα σε ένα πλήθος άλλων υποχρεώσεων που έχουν καθημερινά, βρήκαν χρόνο να χωρέσουν και τη δωρεάν διάθεση των self tests συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά στο άνοιγμα της κοινωνίας και της οικονομίας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Η κ. Κική Αβραμίδου, δέκα χρόνια υπεύθυνη φαρμακοποιός σε κληρονομικό φαρμακείο σε κεντρικό σημείο της Θεσσαλονίκης και μόλις πριν λίγους μήνες, από τον Μάρτιο του 2021 με το δικό της φαρμακείο στην περιοχή της Κάτω Τούμπας, μιλά για την εμπειρία της, τα προβλήματα που αντιμετώπισε και τον τρόπο που τα χειρίστηκε, ενώ δεν δίστασε να πάρει θέση και για όλα εκείνα που δημιούργησαν αντιπαραθέσεις και εντάσεις στον κλάδο.
Αν και η Κάτω Τούμπα, η περιοχή που βρίσκεται το φαρμακείο της κ. Αβραμίδου είναι, όπως η ίδια αναφέρει, μία πολυπληθέστατη γειτονιά της Θεσσαλονίκης με πολλούς δημοσίους υπαλλήλους, πολλούς εκπαιδευτικούς και πολλούς φοιτητές, το φαρμακείο της ωστόσο είναι ένα φαρμακείο συνοικιακό, γεγονός που σημαίνει, ότι «έχω πολύ λιγότερο κόσμο, πολύ λιγότερους περαστικούς άρα και είχα λιγότερη ζήτηση σε self tests σε σύγκριση με άλλα φαρμακεία της πόλης».
Ο αριθμός των self tests που έδωσε έφτασε περίπου τα 2.200 (σ.σ. μέχρι τα τέλη Ιουλίου) από τότε που ξεκίνησε η διάθεσή τους, ένας αριθμός που έτσι κι αλλιώς είναι μεγάλος για έναν άνθρωπο που λειτουργεί φαρμακείο χωρίς βοηθό.
Και εδώ φαίνεται ένα ιδιαίτερο σκεπτικό στον τρόπο προσέγγισης των πραγμάτων που ξεφεύγει από τη στενή λογική προσέγγιση ενός οποιουδήποτε επαγγελματία αλλά ταιριάζει σ’ ένα άνθρωπο που στο πλαίσιο της εργασίας του υπηρετεί την υγεία. «Είμαι από τους φαρμακοποιούς που θεωρώ ότι ναι, είμαστε το πρώτο σκαλί προς τον πολίτη στην φροντίδα υγείας και πρέπει να βάζουμε πλάτη στα δύσκολα. Ήμουν θετική στο να κάνουμε μία παραχώρηση – ας το πούμε έτσι-, μία διευκόλυνση στο κράτος, με το σκεπτικό φυσικά ότι θα τηρηθούν τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας και με την προϋπόθεση επίσης ότι δεν θα γινόταν πιο δύσκολη η καθημερινότητά μας στη δουλειά. Είχα ένα πολύ μεγάλο φόβο μέχρι να διαλευκανθεί το τοπίο για το εάν θα διενεργούμε τα τεστ καθώς το πρώτο διάστημα αυτό δεν είχε διευκρινιστεί. Το φοβόμουν πολύ αυτό και δεν ήθελα να μπω στη διαδικασία να κάνω κάτι τέτοιο. Το είδα επιφυλακτικά αλλά είπα “τι να κάνουμε, θα το προσπαθήσουμε, θα βάλουμε το λιθαράκι μας”».
Από αρχές Μάϊου μάλιστα άρχισε να βλέπει πιο θετικά τα πράγματα, όταν ξεκαθαρίστηκε ότι δεν θα κάνουν οι φαρμακοποιοί τα self tests αλλά απλά θα τα διαθέτουν από τα φαρμακεία τους.
Βέβαια αισθάνθηκε έκπληξη όταν έφτασε στο φαρμακείο της η πρώτη συσκευασία self test όπου έπρεπε να ο φαρμακοποιός να βάλει κομμάτι – κομμάτι στο σακουλάκι για να το δώσει στον πελάτη του στο φαρμακείο.
«Εκεί ήταν τα δύσκολα γιατί καταρχάς εάν θυμάστε υπήρχε και πρόβλημα με την πλατφόρμα που ερχόντουσαν λανθασμένες παραλαβές. Είχα κι εγώ τέτοιο ζήτημα. Μετά έκατσα αρκετή ώρα στο φαρμακείο –δεν θα το κρύψω- με τη βοήθεια και συγγενή μου και τα “συναρμολογήσαμε”, βάλαμε όλα τα σωστά υλικά σε κάθε μία συσκευασία, τα ελέγξαμε όλα, ένα προς ένα και μάλιστα επειδή είχα κι ένα συμβάν στην αρχή, μία κυρία είπε ότι δεν υπήρχε μέσα στη συσκευασία που της έδωσα, το αντιδραστήριο ενώ εγώ τα είχα συσκευάσει και ήξερα πολύ καλά ότι υπήρχε το αντιδραστήριο, αναγκάστηκα μετά για να είμαι σίγουρη γι΄ αυτό να βάζω τον κόσμο που τα έπαιρνε να υπογράφει, σε δική μου φόρμα, την οποία δημιούργησα εγώ, ότι παρέλαβαν τα τεστ την τάδε ημερομηνία πλήρη. Τους έβαζα δηλαδή να ελέγξουν ότι το σακουλάκι που τους δίνω είναι πλήρες, άθικτο, το σφράγιζα μπροστά τους και υπέγραφαν. Αυτό καταλαβαίνετε ότι πρόσθεσε κι άλλο χρόνο». Το κακό βέβαια είναι ότι η κ. Αβραμίδου με δική της χρέωση αναγκάστηκε να δώσει ένα άλλο τεστ στην πελάτισσα που παραπονέθηκε ότι έλειπε το αντιδραστήριο και έγινε η αφορμή να οργανωθεί όλο αυτό αλλά τουλάχιστον δεν υπήρξε επανάληψη ανάλογου περιστατικού καθώς φαίνεται ότι η υπογραφή της αυτοσχέδιας φόρμας έφερε αποτέλεσμα.
Στο ερώτημα για το κατά πόσο η δωρεάν διάθεση των self tests τη βοήθησε ως φαρμακοποιό που μόλις είχε ανοίξει ένα νέο φαρμακείο στη γειτονιά η κ. Αβραμίδου απαντά ότι «άνθρωποι μπήκαν, λεφτά δεν άφησαν». Το σκέφτηκε βέβαια ότι όλο αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει θετικά για να της φέρει πελάτες στο φαρμακείο που αλλιώς δεν θα έμπαιναν αλλά εντέλει δεν το ένιωσε, όπως λέει.
Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισε ήταν στην αρχή με τη διαχείριση του χρόνου. «Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή μέχρι να μπει ένας ρυθμός και να δούμε ποιοι θα παίρνουν, πότε, έρχονταν όλοι μαζί στο φαρμακείο και υπήρξε πρόβλημα στη διαχείριση του χρόνου. Θυμάμαι ότι όλο αυτό με είχε αφήσει πίσω και στην κατάθεση των συνταγών μου».
Πάντως παρά τα προβλήματα δεν είχε ιδιαίτερες εντάσεις θεωρώντας τον εαυτό της σε αυτό τυχερή. Υπήρξε βέβαια μία περίπτωση που θυμάται, ενός ανθρώπου που έδειχνε απελπισμένος και έφυγε από το φαρμακείο βρίζοντας θεούς και δαίμονες ο οποίος όμως, όπως η ίδια ανέφερε, «μετά από δύο μέρες ήρθε και μου ζήτησε συγγνώμη». Το θέμα είχε δημιουργηθεί γιατί δεν είχε πληροφορηθεί ότι ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης είχε προχωρήσει σε αναστολή της δωρεάν διάθεσης των self tests και έτσι παρεξήγησε την άρνηση της φαρμακοποιού να μη τον εξυπηρετήσει υπακούοντας στην απόφαση του Συλλόγου. «Μπορεί να φοβήθηκε ότι θα χάσει τη δουλειά του, ότι θα έχει πρόβλημα με τον επόπτη του. Όμως μετά από δύο μέρες ήρθε και μου ζήτησε συγγνώμη λέγοντάς μου ότι όταν πήγε στον επόπτη του τον ρώτησε “καλά δεν άκουσες ότι δεν δίνουν self tests στη Θεσσαλονίκη;”».
Η έλλειψη εντάσεων μάλιστα, όπως λέει, ήταν κάτι που ήρθε χωρίς η ίδια να λάβει κάποια ιδιαίτερα μέτρα. «Δεν έβαλα ωράριο, το μόνο που ζητούσα σε αυτούς που έρχονταν στο φαρμακείο για να πάρουν δωρεάν self tests ήταν να δώσουν προτεραιότητα στους ανθρώπους που έρχονταν να πάρουν τα φάρμακά τους και αυτό το σέβονταν».
Υπήρξαν περιπτώσεις που σχηματίστηκαν μεγάλες ουρές έξω από το φαρμακείο, γεγονός που οπωσδήποτε δημιούργησε κάποιο πρόσθετο άγχος ωστόσο όλο αυτό δεν έφερε ένταση, ή τουλάχιστον η όποια ένταση δεν έφτασε να γίνει αντιληπτή από την κ. Αβραμίδου, «Εγώ έβαζα και βάζω μέχρι δύο άτομα μέσα στο φαρμακείο, οπότε δεν μπορούσε να ακούσω το τι έλεγαν αυτοί που ήταν έξω στην ουρά και περίμεναν μέχρι να εξυπηρετηθούν οι άνθρωποι. Μπορεί και να με έβριζαν, δεν ξέρω».
Η ευγένεια σε κάθε περίπτωση είναι ένα όπλο πάνω στο οποίο ποντάρει η κ. Αβραμίδου. «Είμαι της άποψης ότι πάντα πάμε πρώτα με την ευγένεια» ανέφερε και τελικά φαίνεται πως αυτό λειτούργησε, αφού η εμπειρία της στο φαρμακείο δεν είχε σχέση με αυτά που η ίδια άκουγε από συναδέλφους της. Και επειδή υπήρξε μία επίμονη, από πλευράς DailyPharmaNews, δημοσιογραφική προσπάθεια να εξηγηθεί το πως τελικά, αν και χωρίς βοηθό κατάφερε να τα βγάλει πέρα χωρίς εντάσεις, όπως συνέβη σε πολλές περιπτώσεις, πρόσθεσε στην εξίσωση -με το φόβο μήπως παρεξηγηθεί ότι περιαυτολογεί- και τον «επαγγελματισμό» ως λέξη που πιστεύει ότι μαζί με την ευγένεια τη βοήθησε να τα βγάλει πέρα. «Εγώ εκεί θα το αποδώσω στην ευγένεια και στον επαγγελματισμό με την έννοια ότι έδινα οδηγίες σε όλους με πολύ επεξηγηματικό αλλά και απλό τρόπο βοηθώντας όσους έμπαιναν στη διαδικασία πρώτη φόρα και έδειχναν να έχουν πελαγώσει. Στα παραπάνω βέβαια, τι να πω μπορεί να είναι και το τι “vibes” (σ.σ. «δονήσεις») εκπέμπεις προς τον πελάτη».
Σχετικά με την κουβέντα που άνοιξε για το κατά πόσο η ηγεσία του κλάδου έκανε καλά που δέχτηκε να μπει σε όλη αυτή τη διαδικασία της δωρεάν διάθεσης των self tests, όπως και για την έντονη αντίδραση ορισμένων τοπικών συλλόγων μεταξύ των οποίων για λίγο βρέθηκε και ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, η κ. Αβραμίδου αφού τόνισε ότι οι φαρμακοποιοί έπρεπε έτσι κι αλλιώς να βάλουν πλάτη σε όλη αυτή την προσπάθεια, σημείωσε ότι «ευθύς εξαρχής θα έπρεπε να έχει θεσμοθετηθεί μία αμοιβή διότι παρείχα υπηρεσία, παρείχα χρόνο, παρείχα χώρο από την αποθήκη μου, από το φαρμακείο μου, είχα άγχος για όλο αυτό. Θεωρώ ότι όλο αυτό θα έπρεπε να γίνει πιο οργανωμένα ευθύς εξαρχής, να υπάρχει θεσμοθετημένη αμοιβή και όχι τα 27 λεπτά – τα οποία σημειωτέον ακόμα δεν τα έχουμε δει, δεν μας τα έχουν πληρώσει- αλλά κάτι παραπάνω. Μάλιστα θεωρώ ότι εάν δούμε τη συνολική προσφορά δεν θα πρέπει να σταθούμε μόνο στο τι έχει δώσει το φαρμακείο της γειτονιάς αλλά και στο τι έχει δώσει η εφοδιαστική αλυσίδα, ο κάθε συνεταιρισμός φαρμακοποιών και οι ιδιωτικές φαρμακαποθήκες».
Η ίδια πάντως δεν τρέφει προσδοκίες ότι η πολιτεία θα αναγνωρίσει όπως πρέπει αυτήν την προσφορά των φαρμακοποιών στις συνομιλίες που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη μεταξύ Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου και Υπουργείου Υγείας για την επίλυση θεσμικών προβλημάτων του κλάδου. Και αυτό, «όχι επειδή ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος μπορεί να μην έχει διαπραγματευτική δύναμη αλλά γιατί πάντα οι πολιτικοί δείχνουν αναξιόπιστοι και δυστυχώς η παρούσα ηγεσία του υπουργείου Υγείας (σ.σ. όταν έγινε η συνέντευξη Υπουργός Υγείας ήταν ο Βασίλης Κικίλιας και Αναπληρωτής Υπουργός ο Βασίλης Κοντοζαμάνης) μας έχει ρίξει πολύ απέξω και αυτό φάνηκε και στο κομμάτι του εμβολιασμού των φαρμακοποιών που δεν μας εντάξανε στην πρώτη ομάδα των υγειονομικών που έπρεπε να εμβολιαστούν».
Εάν ωστόσο υπάρξει ενδιαφέρον να επιλυθούν προβλήματα, για την ίδια θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στο θέμα του rebate και τις κρατήσεις που έχουν τα φαρμακεία κάθε μήνα όπως και «να μπει μία τελεία στο θέμα των ΜΥΣΥΦΑ. «Πρέπει να το λύσουμε και μία και καλή να πούμε ότι δεν πρόκειται να φύγουν από τα φαρμακεία και να μπουν σε άλλα κανάλια διανομής γιατί αυτό το πράγμα το έχουμε συνέχεια στο μυαλό μας, μας το πετούν ως δόλωμα και εμείς συνέχεια “τσιμπάμε”. Μόλις μας λένε για σούπερ μάρκετ γινόμαστε έξαλλοι και τα κάνουμε όλα “μαντάρα”».
Σε σχέση με αυτό που συνέβη με το θέμα των self tets στην Αχαΐα η ίδια νιώθει πληγωμένη. «Πέρα του ότι μας “πήραν” μία ύλη καθαρά ιατροτεχνολογική, τι δουλειά έχουν τα self tests να βρίσκονται δίπλα στο παριζάκι; Τι νόημα έχει να δίνονται από έναν άνθρωπο που δεν ξέρει καν να δώσει οδηγίες ακόμη κι εάν αυτό ήρθε σε μία φάση που ήδη ο κόσμος είχε μάθει και ίσως δεν χρειαζόταν πια την οδηγία του επαγγελματία υγείας. Το έχω όμως συζητήσει αυτό και με κάποιους πελάτες μου και πολλοί από αυτούς μου είπαν ότι πραγματικά δεν θα αισθάνονταν καθόλου άνετα να δώσουν στοιχεία προσωπικά τους όπως ο ΑΜΚΑ τους σε έναν υπάλληλο σούπερ μάρκετ. Επίσης δεν ξέρω πως λειτούργησαν υπάλληλοι ως ενδεδειγμένοι χρήστες της σχετικής πλατφόρμας. Έκαναν το ίδιο και τα σούπερ μάρκετ εκεί στην Αχαΐα με αυτό που κάνει ο φαρμακοποιός»; Προφανώς η κ. Αβραμίδου ρίχνει μεγάλη ευθύνη στην πολιτεία.
Από εκεί και πέρα για το πως είδε τον τρόπο αντίδρασης του τοπικού Συλλόγου στο θέμα των self tests η απάντηση που έδωσε είναι ότι «ο κάθε Φαρμακευτικός Σύλλογος ξέρει τα προβλήματα της πόλης του. Αν ο αντίστοιχος πρόεδρος αφουγκράστηκε τα προβλήματα των συναδέλφων και έκρινε ότι “αρκετά βοηθήσαμε” καλώς έκανε από τη στιγμή όμως που δεν παρενέβη τη συμφωνία. Εάν θυμάμαι καλά ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Αχαΐας σταμάτησε αφότου εξέπνευσε η χρονική συμφωνία που είχαμε κάνει με το υπουργείο Υγείας. Απλώς δεν έδωσε την παράταση που δόθηκε σιωπηρά από άλλα σημεία της χώρας».