Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα έχουν ένα κοινό πρόβλημα στο σύστημα υγείας τους. Αντιμετωπίζουν πρόβλημα λόγω του περιορισμένου αριθμού των Ιατρών που διαθέτουν για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.
Τα τελευταία χρόνια γίνεται μία συστηματική προσπάθεια στη χώρα μας ώστε όλοι οι πολίτες να έχουν τον προσωπικό ιατρό τους ώστε να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται όσο το δυνατόν πιο έγκαιρα τα όποια προβλήματα υγείας των πολιτών, με έμφαση βεβαίως στις λεγόμενες ομάδες υψηλού κινδύνου.
Για μία χώρα που προσπαθεί να χτίσει ένα εκτεταμένο και αποτελεσματικό σύστημα ΠΦΥ το δίκτυο των περίπου 11 χιλιάδων των φαρμακείων της κοινότητας που είναι απλωμένο σε κάθε άκρο της είναι πανθομολογουμένως ένα πολύ ισχυρό όπλο για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος.
Σε πρόσφατο άρθρο του το PharmacyTimes.com αναφέρεται στο ρόλο των φαρμακοποιών στον έλεγχο ενός από τα πλέον διαδεδομένα προβλήματα υγείας παγκοσμίως, την υπέρταση.
Το άρθρο ξεκινά με μία αυτονόητη για όσους παρακολουθούν από κοντά το χώρο της υγείας. Ότι τα μοντέλα φροντίδας που βασίζονται σε ομάδες βελτιώνουν τη συνέχεια της φροντίδας και την προσβασιμότητα για τους ασθενείς.
Η υπέρταση είναι διαδεδομένη στις Ηνωμένες Πολιτείες και η αυξανόμενη έλλειψη γιατρών πρωτοβάθμιας περίθαλψης (Primary Care Physicians – PCPs) περιπλέκει το ζήτημα, αναφέρει το άρθρο. Η ομαδική φροντίδα (Team-Based Care -TBC) βελτιώνει το να υπάρχει συνέχεια στη φροντίδα των ασθενών και την προσβασιμότητά τους.
Τα μοντέλα TBC χρησιμοποιούν συνεργατικές προσεγγίσεις για τη φροντίδα των ασθενών με τη συμμετοχή διαφόρων επαγγελματιών υγείας. Η συμμετοχή του φαρμακοποιού στην TBC συνιστάται με βάση ισχυρές ενδείξεις αποτελεσματικότητας στη βελτίωση του ελέγχου της υπέρτασης αλλά και της οικονομικής αποτελεσματικότητας της θεραπείας. Ωστόσο, προκλήσεις όπως τα διαφορετικά πεδία πρακτικής και η έλλειψη βιώσιμων μοντέλων πληρωμών περιορίζουν την ευρεία εφαρμογή των TBC σε διαφορετικά περιβάλλοντα, κυρίως λόγω των εμποδίων ως προς την οικονομική βιωσιμότητα.
Ερευνητές από το Michigan Medicine Hypertension Pharmacists’ Program (MMPHP) συνεργάστηκαν με το Τμήμα πρόληψης καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (Center for Disease Control and Prevention – CDC, Division for Heart Disease and Stroke Prevention) για να αξιολογήσουν την ένταξη των φαρμακοποιών στις ομάδες υγειονομικής περίθαλψης. Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύονται στο Journal of the American Pharmacists Association.
Η αναδρομική μελέτη παρατήρησης επικεντρώθηκε στην αξιολόγηση βελτιώσεων στη διαθεσιμότητα υπηρεσιών διαχείρισης της υπέρτασης που σχετίζονται με τη συμμετοχή φαρμακοποιού. Το πρόγραμμα MMHP χρησιμοποιεί ένα μοντέλο TBC το οποίο ανακατανέμει ορισμένες ευθύνες γιατρών πρωτοβάθμιας περίθαλψης στους φαρμακοποιούς για ασθενείς με διαγνωσμένη υπέρταση. Η ανάλυσή τους, εξέτασε τον αντίκτυπο του προγράμματος MMHP στην αύξηση της διαθεσιμότητας υπηρεσιών διαχείρισης της υπέρτασης και εντόπισε εμπόδια στη βιωσιμότητα του προγράμματος. Πραγματοποίησαν ποιοτικές συνεντεύξεις με μέλη της ομάδας υγειονομικής περίθαλψης για να αξιολογήσουν τους παράγοντες που συνέβαλαν στην επιτυχία του προγράμματος.
Τα ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι οι ασθενείς που έλαβαν φροντίδα από φαρμακοποιούς είχαν λιγότερες επισκέψεις σε Ιατρούς πρωτοβάθμιας περίθαλψης και ήταν πιο πιθανό να παραπεμφθούν κατάλληλα σε υπηρεσίες που αφορούν την καρδιολογία, την διατροφή και την κοινωνική εργασία. Οι φαρμακοποιοί αύξησαν την πρόσβαση των ασθενών σε υπηρεσίες διαχείρισης της υπέρτασης για εξωτερικούς ασθενείς, γεγονός που βελτίωσε τη διαθεσιμότητα των ιατρών πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Οι συνεντεύξεις με μέλη της ομάδας υγειονομικής περίθαλψης ενίσχυσαν την ικανότητα του προγράμματος να βελτιώνει τη συνέχεια της περίθαλψης.
Η μελέτη εντόπισε περιορισμένες επιλογές αποζημίωσης για υπηρεσίες φροντίδας ασθενών που παρέχονται από φαρμακοποιό ως το κύριο εμπόδιο στη βιωσιμότητα του προγράμματος, η οποία είναι μια γνωστή πρόκληση, όπως σημειώνει το PharmcyTimes. Αν και το Πρόγραμμα MMHP συνήψε συμφωνίες για αποζημίωση υπηρεσίας βάσει αξίας με ορισμένους πληρωτές, η πληρωμή που ελήφθη για τις υπηρεσίες που έγιναν ήταν ανεπαρκής για την κάλυψη του κόστους του προγράμματος ανά ασθενή.
Η συμμετοχή φαρμακοποιών στο TBC βελτιώνει την αποτελεσματικότητα, την ικανότητα φροντίδας των ασθενών και την ικανοποίηση. Οι ερευνητές συνιστούν τα συστήματα υγείας να εξετάσουν την εφαρμογή ή την επέκταση προγραμμάτων διαχείρισης της υπέρτασης που παρέχονται από τους φαρμακοποιούς, να εξασφαλίσουν την αρχική χρηματοδότηση και να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο οικονομικό μοντέλο για το τρέχον κόστος.
Τώρα που έχει ανοίξει για τα καλά η συζήτηση για το θέμα των υπηρεσιών που μπορούν να προσφέρουν και στη χώρα μας τα φαρμακεία της κοινότητας, τέτοιες μελέτες σίγουρα έχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να τις βλέπουν τόσο οι άμεσα ενδιαφερόμενοι –φαρμακοποιοί και γενικοί ιατροί εν προκειμένω- όσο και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής.
