Ο σχεδιασµός των καλοκαιρινών διακοπών για τα άτοµα µε άνοια είναι µια αρκετά απαιτητική συνθήκη. Η µετακίνηση από τη γνώριµη, µόνιµη κατοικία προς άγνωστους ή λιγότερο οικείους παραθεριστικούς προορισµούς, σε συνδυασµό µε την επικράτηση υψηλών θερµοκρασιών και την πολυκοσµία στα τουριστικά µέρη, είναι πιθανόν να προκαλέσουν σύγχυση και αναστάτωση στην καθηµερινότητα τόσο του ίδιου του ατόµου µε άνοια, όσο και του φροντιστή του.
Σύμφωνα με τις συστάσεις της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών, εάν πρόκειται να φύγετε για διακοπές με κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο με άνοια, είναι αναγκαίο να θυμάστε:
-Σηµαντικό ρόλο σε οποιαδήποτε εξόρµηση κατέχει η αναλυτική ενηµέρωση του ατόµου µε άνοια για την καλύτερη διαχείριση του ταξιδιού. Σε πρώτη φάση, ο φροντιστής ή οι φροντιστές θα πρέπει να δώσουν σαφείς πληροφορίες για τον προορισµό και τον τρόπο – µέσο ταξιδιού στο άτοµο µε άνοια.
-Στη διάρκεια της µετάβασης, θα είναι αρκετά βοηθητικό, ο φροντιστής να έχει εξοπλιστεί µε προσωπικά αντικείµενα του ατόµου µε άνοια, στοιχεία που τον/την επαναφέρουν στην καθηµερινότητά του, ώστε το ταξίδι – και στη συνέχεια η διαµονή του – να συνδεθεί µε περισσότερα οικεία χαρακτηριστικά.
-Σε περίπτωση που η οικογένεια επιλέξει να ταξιδέψει µε πλοίο ή µε αεροπλάνο, συνίσταται η, εκ των προτέρων, ενηµέρωση της εταιρείας για διάφορες προσαρµογές, που ενδεχοµένως χρειαστούν, ώστε να βοηθηθεί το άτοµο µε άνοια: από την φύση των θέσεων, την οµαλή επιβίβαση, έως την ασφαλή και άνετη συνθήκη στη διάρκεια του ταξιδιού.
-Συνιστάται, επίσης, το ταξίδι να µην προγραµµατιστεί σε ώρες αιχµής, προκειµένου να περιοριστεί ο κίνδυνος συνωστισµού, αλλά και ο χρόνος αναµονής.
-Το ταξίδι µε µικρές αποσκευές ή η ξεχωριστή αποστολή των αποσκευών διευκολύνουν ιδιαίτερα, τόσο τον φροντιστή όσο και το άτοµο µε άνοια.
-Για το ταξίδι µε αυτοκίνητο προτείνεται η αργή οδήγηση µε αρκετές στάσεις – ίσως ακόµα και η πρόβλεψη στάσεων για σύντοµες περιόδους ύπνου.
-Αν το ταξίδι είναι πολύωρο, δηλαδή αν ξεπερνάει τις πέντε ώρες, είναι αρκετά βοηθητικό να είναι δύο οι φροντιστές που θα συνοδεύουν το άτοµο µε άνοια.
-Όποιος κι αν είναι ο προορισµός ή το µέσο, ο φροντιστής καλό θα είναι να είναι εφοδιασµένος µε όλα τα αναγκαία φάρµακα του ατόµου µε άνοια, προνοώντας για την πιθανότητα των φαρµακευτικών ελλείψεων στην επαρχία, αλλά και για το ενδεχόµενο παράτασης της διαµονής.
-Φυσικά, δεν πρέπει να αγνοούµε το γεγονός πως οι διακοπές είναι µια περίοδος ξεκούρασης και ανάπαυλας, τόσο για τους φροντιστές, όσο και για τα άτοµα µε άνοια. Τα θέρετρα µε εύκολη πρόσβαση ή τα κατάλληλα προσαρµοσµένα πατρικά σπίτια πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να λειτουργούν ως ένας άνετος χώρος φιλοξενίας, που συµβαδίζει µε τις ανάγκες του ατόµου µε άνοια. Αυτή η παράµετρος είναι προϋπόθεση για µια πιο ξέγνοιαστη συνύπαρξη µεταξύ του ατόµου µε άνοια και του φροντιστή του.
Συμβουλές για τον φροντιστή
Ας µην ξεχνάµε, πως η αλλαγή περιβάλλοντος είναι εξίσου σηµαντική και για το άτοµο που φροντίζει, καθώς κι εκείνος θα πρέπει να προσαρµοστεί στην νέα καθηµερινότητα.
Ο φροντιστής, λοιπόν, έχει τη διπλή “υποχρέωση” να σκεφτεί και τον εαυτό του: να παραχωρήσει την πολυτέλεια λίγου χρόνου προσαρµογής στη νέα κατάσταση, αποφεύγοντας το άγχος και την ανησυχία εν όψει των νέων δεδοµένων.
Έρευνες διεθνώς έχουν δείξει ότι οι στρεσογόνες καταστάσεις µπορούν να βελτιωθούν µέσα από απλές στρατηγικές οργάνωσης των διακοπών, όπως, για παράδειγµα, η διατήρηση ηµερολογίου, ή η επαφή µε τη φύση.
Καθώς η εξοχή είναι το ιδανικό περιβάλλον για τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης αµφότερων ατόµων µε άνοια και φροντιστών, είναι εξαιρετικά ωφέλιµοι οι περίπατοι στη φύση, στη θάλασσα και φυσικά το κολύµπι – πάντα κατά τις κατάλληλες ώρες της ηµέρας.
Οι φροντιστές, επίσης, µπορούν να χαρούν την δροσιά της παραλίας, µέσα από απλές ασκήσεις νοητικής ενδυνάµωσης για τους αγαπηµένους τους: µαζεύοντας µαζί πέτρες από τη θάλασσα, κοχύλια, λουλούδια της άµµου, ή φτιάχνοντας µικρές κατασκευές την ακροθαλασσιά.
Σηµαντικό εργαλείο βοήθειας για τον άνθρωπο που έχει αναλάβει το συστηµατικό έργο φροντίδας του αγαπηµένου του προσώπου είναι (στη φάση των διακοπών) να επιµεριστεί την ευθύνη µε άλλα συγγενικά πρόσωπα, δηµιουργώντας αφενός ένα πιο ευχάριστο περιβάλλον για το το άτοµο µε άνοια, αλλά και µια αναγκαία εξοικείωση των υπολοίπων µελών του οικείου περιβάλλοντος µε το κοµµάτι φροντίδας του ατόµου µε άνοια.
Η ενεργή θέση και άλλων µελών της οικογένειας στη φροντίδα µπορεί να προσφέρει πολύτιµες στιγµές ανακούφισης στον κύριο φροντιστή και συνάµα να λειτουργήσει ενωτικά για όλη την οικογένεια. Όλοι µαζί µπορούν να βρεθούν κάτω από µια κοινή συνθήκη αναπόλησης παλαιότερων ευτυχισµένων βιωµάτων και χαρούµενων αναµνήσεων, που θα αποβούν εξαιρετικά ευεργετικές για όλους και θα καλλιεργήσουν ένα γενικότερο θετικό κλίµα.
Η αλλαγή περιβάλλοντος είναι εξάλλου µια από τις ελάχιστες ευκαιρίες σύνδεσης µεταξύ των δύο (ή περισσότερων) ανθρώπων, που συµβιώνουν κάτω από µια εξαιρετικά δύσκολη συνθήκη, όπως είναι η άνοια, αυτή τη φορά όµως χωρίς την πίεση της καθηµερινότητας.
