Η. Κυριόπουλος: Αναμένεται αύξηση του κόστους στα 10 δισεκ. δολάρια το 2060
Η παχυσαρκία δεν έχει συνέπειες μόνο στην αύξηση της συχνότητας συγκεκριμένων χρονιών νοσημάτων και στο επίπεδο υγείας του πληθυσμού. Εκτιμήσεις του World Obesity Federation για το άμεσο και έμμεσο κόστος της, αναδεικνύουν μια μεγάλη προβλεπόμενη αύξηση παγκοσμίως από 2.2% σε 3.3% του ΑΕΠ μέχρι το 2060, προερχόμενη κυρίως από χώρες υψηλού και μεσαίου εισοδήματος και δευτερευόντως από χώρες χαμηλού εισοδήματος. Είναι αξιοσημείωτο ότι περίπου το ένα τρίτο είναι άμεσο κόστος για ιατρική φροντίδα, με το υπόλοιπο να προέρχεται από την πρώιμη θνησιμότητα και την απώλεια παραγωγικότητας εξαιτίας της παχυσαρκίας. Όσον αφορά την Ελλάδα, οι συγκεκριμένοι υπολογισμοί αναφέρουν ότι το συνολικό κόστος της παχυσαρκίας θα αυξηθεί από 4.26 δις σε περισσότερα από 10 δισεκ. δολάρια το 2060.
Οι δραματικές επισημάνσεις ανήκουν στον Επίκουρο Καθηγητή Οικονομικών της Υγείας στο Τμήμα Πολιτικής Υγείας του «London School of Economics and Political Science», Ηλία Κυριόπουλο, ο οποίος σκιαγράφησε το πρόβλημα σε αριθμούς, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο συνέδριο «Αντιμετώπιση της Επιδημίας της Παχυσαρκίας – Συνέδριο 2024», που διοργανώθηκε πρόσφατα στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων από τη Συμμαχία για την Καταπολέμηση της Παχυσαρκίας (Action4Obesity), υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας, της Περιφέρειας Αττικής, του Δήμου Αθηναίων και του ΙΣΑ.
Αύξηση των δαπανών υγείας περίπου 9% μέχρι το 2050
Σύμφωνα με προβλέψεις του ΟΟΣΑ, είπε ο καθηγητής, μέχρι το 2050, περίπου 9% της δαπάνης υγείας (κατά μέσο όρο) θα προέρχεται από τα νοσήματα που συνδέονται με τον υψηλό δείκτη μάζας-σώματος. Ωστόσο, όπως επισήμανε ο κ. Κυριόπουλος, οι οικονομικές συνέπειες της παχυσαρκίας ξεπερνούν τα όρια του κόστους παροχής φροντίδας υγείας. «Άλλωστε, πλήθος μελετών αναδεικνύουν την επίδραση της παχυσαρκίας και των συνοδών νοσημάτων στο μέγεθος και τη διάρθρωση του πληθυσμού, τη συμμετοχή και τις επιδόσεις στην αγορά εργασίας, την παραγωγικότητα της εργασίας και τη συσσώρευση ανθρωπίνου κεφαλαίου. Παράλληλα, αναδεικνύουν τη σύνθετη και αμφίδρομη σχέση μεταξύ (παιδικής) παχυσαρκίας και κοινωνικοοικονομικών παραγόντων και εκβάσεων σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας στο προσδόκιμο επιβίωσης, το σύστημα υγείας και την αγορά εργασίας, αθροίζονται σε μια σε μέση ετήσια μείωση του ΑΕΠ κατά 3% στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2020-2050, με τις εκτιμήσεις για άλλες χώρες να κυμαίνονται από 1.6% μέχρι 5.3% των αντίστοιχων ΑΕΠ».
Τριπλασιάστηκε η συχνότητα της παχυσαρκίας στις γυναίκες
Αν και οι παραπάνω εκτιμήσεις βασίζονται σε μια σειρά υποθέσεων, είπε ο επίκουρος καθηγητής Οικονομικών της Υγείας του LSE, τόσο αυτές, όσο και άλλες μελέτες αναδεικνύουν ότι η παχυσαρκία αναμφίβολα δημιουργεί (και θα δημιουργεί ακόμα περισσότερο) σημαντική πίεση στις δαπάνες υγείας, την αγορά εργασίας και το ανθρώπινο κεφάλαιο. Αλλά και οι ίδιες οι αιτίες της είναι σύνθετες και προέρχονται όχι μόνο από συμπεριφορικούς, κοινωνικοοικονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, αλλά και από τις ταχύτατες αλλαγές στην τεχνολογία παραγωγής, την αγορά εργασίας και εν γένει τον τρόπο ζωής. «Κατά αυτή την έννοια, η αποτελεσματική δημόσια πολιτική καλείται να ενσωματώσει διατομεακές προσεγγίσεις που υπερβαίνουν τα στενά όρια των παραδοσιακών εργαλείων πολιτικής για ένα σύνθετο, αλλά και συνεχώς μεταβαλλόμενο πρόβλημα δημόσιας υγείας». Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο καθηγητής δίνοντας το μέγεθος του προβλήματος, ανέφερε ότι περίπου 880 εκατομμύρια ενήλικες και 159 εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι ηλικίας 5-19 ετών ζουν με παχυσαρκία, ενώ 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι είναι υπέρβαροι ή ζουν με παχυσαρκία. «Οι συγκεκριμένοι αριθμοί είναι αποτέλεσμα της μεγάλης αύξησης του επιπολασμού της παχυσαρκίας κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Σύμφωνα με στοιχεία του World Obesity Federation, η συχνότητα της παχυσαρκίας μεταβλήθηκε από 6.6% σε 18.5% στις γυναίκες, ενώ αυξήθηκε παραπάνω από τέσσερις φορές για τους άνδρες (από 3% σε 14%) κατά την περίοδο 1975-2022». Όταν αυτά τα δυσμενή στοιχεία έρχονται στο φως της δημοσιότητας, ενώ τρέχουν καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την παχυσαρκία, εσχάτως και στη χώρα μας, σημαίνει ότι κάτι δεν γίνεται καλά με αυτές τις καμπάνιες, τη στιγμή που έστω και προοπτικά στους αριθμούς που παρουσιάζονται επίσημα σε συνέδρια και διεθνή φόρα δεν φαίνεται φως στο τούνελ.