Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Η σχέση μεταξύ του άγχους και της υγείας της καρδιάς αποτελεί για τους ειδικούς ένα θέμα αυξανόμενου ενδιαφέροντος και ανησυχίας. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική αύξηση των εμφραγμάτων σε νεότερες ηλικίες, καθώς και αύξηση των αιφνιδίων καρδιακών θανάτων, που αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό στα υψηλά επίπεδα χρόνιου άγχους.
Κι ενώ οι παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου όπως η υψηλή χοληστερόλη, η υπέρταση και το κάπνισμα είναι γνωστοί, ο ρόλος του άγχους στις καρδιακές προσβολές συχνά υποτιμάται και δεν αντιμετωπίζεται έγκαιρα, παρά τα διαρκώς αυξανόμενα επιστημονικά στοιχεία.
Επίδραση του χρόνιου άγχους στην καρδιά
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι βιολογικές αλλαγές που προκαλούνται στον οργανισμό σε περίπτωση χρόνιου άγχους οδηγούν σε ψυχικές, ψυχοσωματικές και σωματικές ασθένειες, γνωστές ως χρόνιες μη μεταδοτικές ασθένειες, όπως κατάθλιψη, παχυσαρκία, μεταβολικό σύνδρομο, υπέρταση, δυσλιπιδαιμίες, διαβήτη τύπου 2, αυτοάνοσα και αλλεργικά νοσήματα, υπογονιμότητα και καρκίνο, καταστάσεις που ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος της νοσηρότητας και της θνησιμότητας σήμερα.
Ειδικότερα για τη σχέση χρόνιου άγχους και υγείας της καρδιάς, έχει διαπιστωθεί ότι το άγχος πυροδοτεί την απελευθέρωση ορμονών, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, οι οποίες προετοιμάζουν το σώμα για μια αντίδραση μάχης ή φυγής. Αυτή η απόκριση προκαλεί προσωρινές αυξήσεις στον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση. Η χρόνια ενεργοποίηση αυτού του μηχανισμού οδηγεί σε μακροπρόθεσμη βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία, αυξημένη αρτηριακή ακαμψία και αυξημένο κίνδυνο αθηροσκλήρωσης.
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα υψηλά επίπεδα άγχους συντελούν στην υιοθέτηση ανθυγιεινών συνηθειών όπως η υπερκατανάλωση τροφής, το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ και η καθιστική ζωή, τα οποία αποτελούν βασικούς παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις. Επιπλέον, οι διαταραχές ύπνου που προκαλούνται από το άγχος αυξάνουν περαιτέρω τους καρδιαγγειακούς κινδύνους.
Το Σύνδρομο της Ραγισμένης Καρδιάς
Το χρόνιο άγχος, υπό συγκεκριμένες συνθήκες μπορεί να λειτουργήσει ως άμεσο έναυσμα για καρδιακές προσβολές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η μυοκαρδιοπάθεια από stress, γνωστή και ως Σύνδρομο της Ραγισμένης Καρδιάς ή Takotsubo Cardiomyopathy, που είναι η αιφνίδια έκπτωση λειτουργικότητας της καρδιάς και που προσβάλλει κυρίως γυναίκες ηλικίας 50 έως 80 ετών.
Αν και τα αίτια του συγκεκριμένου συνδρόμου δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητά, πιστεύεται ότι σχετίζεται με την τοξική επίδραση που μπορεί να έχει στην καρδιά η υπερέκκριση ορμονών άγχους όπως η αδρεναλίνη, σε συνδυασμό με την μείωση επιπέδων των προστατευτικών οιστρογόνων στις γυναίκες από μια ηλικία και μετά.
Πώς να αντιμετωπίσετε το άγχος
Ορισμένες απλές καθημερινές αλλαγές στην ζωή σας θα σας βοηθήσουν να περιορίσετε τα επίπεδα άγχους και να προστατεύσετε της υγεία της καρδιάς σας. Αυτές οι αλλαγές είναι:
• Προσδιορίστε την αιτία του άγχους σας και αντιμετωπίστε την. Εάν δεν τα καταφέρνετε μόνοι σας αναζητήστε τη βοήθεια ειδικού, ο οποίος μπορεί να σας δώσει την κατάλληλη καθοδήγηση για την αποτελεσματική διαχείριση του στρες.
• Οργανώστε αποτελεσματικά τον χρόνο σας και ιεραρχείστε τις προτεραιότητές σας.
• Ασκηθείτε σε τακτική βάση, καθώς έχει αποδειχθεί ότι η σωματική δραστηριότητα λειτουργήσει ως αγχολυτικό καθώς απελευθερώνοντας ενδορφίνες, με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η διάθεση και να μειώνεται η ένταση.
• Υιοθετείστε μια υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως, η οποία μπορεί να υποστηρίξει τη συνολική υγεία και να βοηθήσει στη διαχείριση του στρες.
• Υιοθετείστε πρακτικές όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός, η ενσυνειδητότητα, οι οποίες έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν το άγχος και προάγουν την χαλάρωση του σώματος και του μυαλού.
• Καθιερώστε μια τακτική ρουτίνα ύπνου. Ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση του στρες, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων άγχους.
• Επιδιώξτε την κοινωνικοποίηση, καθώς η επαφή με τους φίλους, την οικογένεια ή κάποια ομάδα υποστήριξης μπορεί να προσφέρει συναισθηματική υποστήριξη και να μετριάσει το στρες.
Η συσχέτιση μεταξύ του χρόνιου στρες και των καρδιακών προβλημάτων αναδεικνύει τη σημασία της κατανόησης και της διαχείρισης του στρες τόσο για την υγεία της καρδιάς όσο και για τη συνολική ευεξία. Η σωστή διαχείρισης του άγχους δεν είναι απλώς ευεργετική για την καρδιά, αλλά είναι και αναγκαία για μια πιο υγιή και ισορροπημένη ζωή.
