Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσική βιολογική διαδικασία που σηματοδοτεί το τέλος της αναπαραγωγικής ηλικίας της γυναίκας. Οι ορμονικές διακυμάνσεις κατά την εμμηνόπαυση δεν προκαλούν μόνο εξάψεις, εναλλαγές της διάθεσης και διαταραχές ύπνου αλλά έχουν και σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία των ματιών.
Μία από τις πιο συχνές οφθαλμικές παθήσεις που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση είναι η ξηροφθαλμία. Οι διακυμάνσεις των οιστρογόνων, μιας βασικής ορμόνης που μειώνεται κατά την εμμηνόπαυση, φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή και την ποιότητα των δακρύων.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα οιστρογόνα βοηθούν στη διατήρηση της ευαίσθητης ισορροπίας της δακρυϊκής μεμβράνης, η οποία είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της λίπανσης και της προστασίας των ματιών.
Όταν τα επίπεδα οιστρογόνων μειώνονται, η δακρυϊκή μεμβράνη μπορεί να γίνει ασταθής και να οδηγήσει σε μια σειρά συμπτωμάτων όπως:
• Αίσθηση καψίματος, κνησμού ή ξένου σώματος στα μάτια.
• Ερυθρότητα και ερεθισμό.
• Θολή όραση, ειδικά όταν κουράζεστε ή ανοιγοκλείνετε τα βλέφαρα.
• Ευαισθησία στο φως.
• Αίσθηση κόπωσης στα μάτια.
• Δακρύρροια λόγω αστάθειας της δακρυϊκής μεμβράνης.
• Δυσκολία στη χρήση φακών επαφής.
Τα αναγκαία μέτρα πρόληψης
Η ξηροφθαλμία μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής μιας γυναίκας, καθιστώντας τις καθημερινές δραστηριότητες, όπως το διάβασμα, τη χρήση υπολογιστή ή ακόμα και την οδήγηση, άβολες και δυσάρεστες.
Επιπλέον, η χρόνια ξηροφθαλμία, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο οφθαλμικών λοιμώξεων και να οδηγήσει σε βλάβη του κερατοειδούς.
Τα αναγκαία μέτρα πρόληψης περιλαμβάνουν:
• Τακτικό οφθαλμολογικό έλεγχο: Ο συχνός οφθαλμολογικός έλεγχος στην εμμηνόπαυση συμβάλλει στην έγκαιρη ανίχνευση της ξηροφθαλμίας αλλά και άλλων οφθαλμικών παθήσεων που ενδεχομένως επιδεινώνονται από τις ορμονικές αλλαγές. Είναι σημαντικό να συζητάτε με τον οφθαλμίατρό σας για οποιοδήποτε νέο ή επιδεινούμενο σύμπτωμα των ματιών σας προβληματίζει.
• Καθημερινή χρήση οφθαλμικών σταγόνων: Η χρήση οφθαλμικών σταγόνων βοηθά στην ενυδάτωση και την λίπανση των ματιών, ανακουφίζει άμεσα από τα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας και συμβάλλει στην αποκατάσταση της υγείας της οφθαλμικής επιφάνειας.
• Τακτικά διαλείμματα στη χρήση οθόνης: Εάν περνάτε πολλές ώρες μπροστά σε υπολογιστή, smartphone ή οθόνη τηλεόρασης, είναι σημαντικό να κάνετε τακτικά διαλείμματα για να ξεκουράζετε τα μάτια σας. Χρησιμοποιήστε τον κανόνα 20-20-20: κάθε 20 λεπτά, κοιτάξτε κάτι που βρίσκεται περίπου 6 μέτρα (20 πόδια) μακριά για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα.
• Υγιεινές συνήθειες: Καθαρίζετε την περιοχή των βλεφάρων πάντα με απαλά προϊόντα καθαρισμού, αποφύγετε το τρίψιμο των ματιών, αποφύγετε τα ξηρά περιβάλλοντα καθώς ο ξηρός αέρας μπορεί να επιδεινώσει την ξηροφθαλμία, χρησιμοποιείστε υγραντήρα στο σπίτι ή στο γραφείο, ασκηθείτε τακτικά και φοράτε πάντα γυαλιά ηλίου για προστασία από τον ήλιο και τον αέρα όταν βγαίνετε από το σπίτι.
• Υγιεινή διατροφή και ενυδάτωση: Η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και βιταμίνη Α έχει αντιφλεγμονώδη δράση. Η επαρκής ενυδάτωση (6-8 ποτήρια νερού ημερησίως) συμβάλλει σημαντικά στην πρόληψη και την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Αποφύγετε το αλκοόλ καθώς προκαλεί αφυδάτωση και επιδεινώνει την ξηροφθαλμία.
• Κάπνισμα: Σταματήστε το κάπνισμα και αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα. Όπως έχει διαπιστωθεί, ο καπνός του τσιγάρου αυξάνει τον ερεθισμό των ματιών και επιδεινώνει τα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας. Επιπλέον, το κάπνισμα συνδέεται και με άλλες οφθαλμικές παθήσεις, όπως ο καταρράκτης και η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδα