Η διατροφή που έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του ήπατος, σύμφωνα με μελέτη του MIT που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η λιπαρή διατροφή αναδιαμορφώνει τα ηπατικά κύτταρα και τα καθιστά πιο επιρρεπή στο να μετατραπούν σε καρκινικά. Ως απόκριση σε μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά, τα ώριμα ηπατοκύτταρα του ήπατος επανέρχονται σε μια ανώριμη κατάσταση, παρόμοια με τα βλαστοκύτταρα. Αυτό τα βοηθά να επιβιώσουν στις στρεσογόνες συνθήκες που δημιουργεί η λιπαρή διατροφή, μακροπρόθεσμα όμως είναι πιο πιθανό να εξελιχθούν σε καρκινικά. Ταυτόχρονα, αυτά τα κύτταρα αρχίζουν να απενεργοποιούν ορισμένα από τα γονίδια που είναι κρίσιμα για την κανονική λειτουργία των ηπατοκυττάρων.
Μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή και συσσώρευση λίπους στο ήπαρ. Η νόσος αυτή, η οποία μπορεί επίσης να προκληθεί από μια ευρεία ποικιλία μακροχρόνιων μεταβολικών στρεσογόνων παραγόντων, όπως η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί να εξελιχθεί σε κίρρωση, ηπατική ανεπάρκεια και τελικά καρκίνο.
«Εάν τα κύτταρα αναγκαστούν να αντιμετωπίσουν επανειλημμένα έναν στρεσογόνο παράγοντα, όπως μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, θα κάνουν ό,τι τα βοηθήσει να επιβιώσουν, αλλά με κίνδυνο αυξημένης ευαισθησίας στην καρκινογένεση», σημειώνει ο ‘Αλεξ Σαλέκ, διευθυντής του Institute for Medical Engineering and Sciences (IMES) του MIT.
Ορισμένες από τις αλλαγές συνέβησαν άμεσα, ενώ άλλες πιο σταδιακά σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Σχεδόν όλα τα ποντίκια της μελέτης που ακολουθούσαν διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά κατέληξαν να αναπτύξουν καρκίνο του ήπατος μέχρι το τέλος της μελέτης.
Αφού οι ερευνητές εντόπισαν αυτές τις αλλαγές σε ποντίκια, προσπάθησαν να ανακαλύψουν εάν κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβαίνει σε ανθρώπους με ηπατική νόσο. Για να το κάνουν αυτό, ανέλυσαν δεδομένα από δείγματα ηπατικού ιστού που ελήφθησαν από ασθενείς σε διαφορετικά στάδια της νόσου. Η μελέτη αποκάλυψε παρόμοιο μοτίβο με αυτό που είχαν παρατηρήσει οι ερευνητές σε ποντίκια: η έκφραση των γονιδίων που απαιτούνται για την κανονική ηπατική λειτουργία μειώθηκε με την πάροδο του χρόνου, ενώ τα γονίδια που σχετίζονται με ανώριμες καταστάσεις αυξήθηκαν. Εκτιμούν πάντως ότι στους ανθρώπους η διαδικασία πιθανότατα εκτείνεται σε μεγαλύτερο από τα ποντίκια χρονικό διάστημα, πιθανώς περίπου 20 χρόνια και αυτό διαφέρει μεταξύ των ατόμων ανάλογα με τη διατροφή τους και άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως η κατανάλωση αλκοόλ ή οι ιογενείς λοιμώξεις.
Τέλος, οι ερευνητές εντόπισαν αρκετούς παράγοντες που φαίνεται να ελέγχουν αυτή την επαναφορά σε ανώριμη κατάσταση, οι οποίοι, όπως πιστεύουν, θα μπορούσαν να αποτελέσουν καλούς στόχους για φάρμακα με σκοπό την πρόληψη της ανάπτυξης όγκων σε ασθενείς υψηλού κινδύνου.
Οι ερευνητές σχεδιάζουν πλέον να διερευνήσουν εάν κάποια από τις αλλαγές που συμβαίνουν ως απόκριση σε μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορεί να αντιστραφεί με την επιστροφή σε μια κανονική διατροφή ή με τη λήψη φαρμάκων απώλειας βάρους.
ΑΠΕ-ΜΠΕ