Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Μήπως έχετε περισσότερη ενέργεια τις βραδινές ώρες και μένετε ξύπνιοι μέχρι πολύ αργά το βράδυ; Εάν ναι, τότε ανήκετε στους λεγόμενους «βραδινούς τύπους», οι οποίοι σύμφωνα με μια νέα μελέτη αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εκδηλώσουν κατάθλιψη.
Ο ύπνος παίζει βασικό ρόλο στη γνωστική λειτουργία, τη μνήμη, τη συναισθηματική ισορροπία και τη συνολική ψυχική ευεξία. Προηγούμενες μελέτες έχουν συσχετίσει την κακή ποιότητα ύπνου ή τον ανεπαρκή ύπνο έχουν με πολλά προβλήματα υγείας, όπως αυξημένο κίνδυνο νευροεκφυλιστικών ασθενειών, γνωστική έκπτωση, καταθλιπτική συμπτωματολογία, νευρωτισμό, αρνητικές προκαταλήψεις στη συναισθηματική επεξεργασία και μειωμένη ρύθμιση των συναισθημάτων.
Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, ένα μεγάλο ποσοστό του ενήλικου πληθυσμού παγκοσμίως δεν κοιμάται καλά. Το πρόβλημα αυτό είναι ακόμη πιο έντονο στους νεαρούς ενήλικες. Έρευνες σε θέματα ύπνου και ψυχικής υγείας έχουν διαπιστώσει ότι, περίπου το 75% των ατόμων κάτω των 30 χρόνων υποφέρουν από διαταραχές ύπνου λόγω κατάθλιψης, νευρικότητας και άγχους.
Ένα ζήτημα που απασχολεί έντονα τους ερευνητές, είναι εάν και σε ποιο βαθμό επηρεάζει την ψυχική μας υγεία, όχι μόνο το πόσο κοιμόμαστε αλλά και η ώρα που πηγαίνουμε για ύπνο.
Οι συνήθειες ύπνου υπαγορεύονται από το χρονότυπο, που καθορίζει ποια ώρα της ημέρας ένα άτομο είναι πιο ενεργό με βάση τα πρότυπα ύπνου του. Οι χρονότυποι ερμηνεύουν επίσης την φυσική τάση του ανθρώπινου σώματος να κοιμάται μια συγκεκριμένη ώρα. Αυτό εξηγεί γιατί κάποιοι άνθρωποι πηγαίνουν νωρίς για ύπνο και κάποιοι άλλοι όχι.
Πρότυπα ύπνου και κατάθλιψη
Ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Surrey, στο Ηνωμένο Βασίλειο, θέλησε να διερευνήσει σε ποιο βαθμό τα πρότυπα ύπνου επηρεάζουν την ψυχική υγεία και προκαλούν κατάθλιψη σε νεαρούς ενήλικες.
Οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα από 546 φοιτητές, οι οποίοι κλήθηκαν να απαντήσουν σε ένα διαδικτυακό ερωτηματολόγιο, σχετικά με τα πρότυπα ύπνου τους, την επίγνωση, την τάση να κάνουν αρνητικές σκέψεις, τη χρήση αλκοόλ και τα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι, τα άτομα με βραδινό χρονότυπο διατρέχουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο για κατάθλιψη. Η συσχέτιση αυτή θα μπορούσε να εξηγηθεί από τις διαφορές στην επίγνωση, την ποιότητα του ύπνου και την κατανάλωση αλκοόλ.
Όπως διαπιστώθηκε, κατά μέσο όρο, τα άτομα με βραδινό χρονοτύπο είχαν χαμηλότερη ποιότητα ύπνου, υψηλότερη κατανάλωση αλκοόλ και ενεργούσαν με λιγότερη προσοχή από τα άτομα με πρωινούς χρονοτύπους.
«Πολλοί νεαροί ενήλικες τείνουν να μένουν ξύπνιοι μέχρι αργά και τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν πώς θα μπορούσαν να εφαρμοστούν παρεμβάσεις για τη μείωση του κινδύνου κατάθλιψης», λέει ο Δρ. Simon Evans, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Ωστόσο, η μελέτη είχε περιορισμούς. Με δεδομένο ότι είναι βασισμένη σε αυτοαναφερόμενα δεδομένα φοιτητών, τα ευρήματα δεν μπορούν να προσφέρουν μια άμεση σχέση αιτίου-αποτελέσματος. Επιπλέον, τα ευρήματα μπορεί να μην ισχύουν απαραίτητα για άτομα που δεν ανήκουν στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.
Οι ερευνητές προτείνουν τη βελτίωση της υγιεινής του ύπνου, τη μείωση της πρόσληψης αλκοόλ και την εξάσκηση της προσοχής για τη μείωση των κινδύνων κατάθλιψης, ειδικά μεταξύ των νεαρών ενηλίκων.
Πηγή: PLOS One