Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι τα άτομα που τρώνε πάνω από τρεις μερίδες τηγανητές πατάτες την εβδομάδα έχουν 20% μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2.
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) αποτελεί μια από τις πιο κοινές μεταβολικές διαταραχές παγκοσμίως. Αυτός ο τύπος διαβήτη χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή έκκριση ινσουλίνης από τα β-κύτταρα του παγκρέατος και από αδυναμία των ευαίσθητων στην ινσουλίνη ιστών να ανταποκριθούν επαρκώς στην ινσουλίνη, οδηγώντας σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι πατάτες είναι η τρίτη πιο διαδεδομένη καλλιέργεια τροφίμων, μετά το ρύζι και το σιτάρι. Τα τελευταία χρόνια, η συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης πατάτας και του κινδύνου διαβήτη τύπου 2 έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης για πολλούς ερευνητές, ωστόσο ελάχιστες μελέτες έχουν εκτιμήσει πώς η υποκατάσταση της πατάτας με άλλες διατροφικές επιλογές θα μπορούσε να τροποποιήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.
Ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και άλλα ακαδημαϊκά ιδρύματα θέλησε να εξετάσει εάν οι πατάτες, ως βασική τροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο και υψηλό γλυκαιμικό δείκτη και φορτίο, μπορούν να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
Πως επηρεάζει ο τρόπος μαγειρέματος της πατάτας τον κίνδυνο διαβήτη
Η έρευνα παρακολούθησε περισσότερους από 205.000 συμμετέχοντες, χωρίς διάγνωση διαβήτη, για σχεδόν 40 χρόνια. Κατά την ολοκλήρωση της μελέτης εντοπίστηκαν 22.000 διαγνώσεις διαβήτη τύπου 2.
Τα ευρήματα αποκάλυψαν πως οι πατάτες, ιδιαίτερα όταν τηγανίζονται, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κατά 20%. Αντίθετα, ο κίνδυνος για διαβήτη μειώνεται στο 1% όταν οι πατάτες τρώγονται βραστές, ψητές, σε μορφή πουρέ.
Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, οι πατάτες, και ιδιαίτερα οι τηγανητές, αν και είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά όπως φυτικές ίνες, βιταμίνη C και Β6, κάλιο και μαγνήσιο, έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη. Αυτό σημαίνει ότι η κατανάλωση πατάτας σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να ανεβάσει γρήγορα τα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης στο αίμα και στη συνέχεια να τα ρίξει απότομα.
Οι απότομες αυτές αυξομειώσεις του σακχάρου με την πάροδο του χρόνου μπορεί αρχικά να οδηγήσουν σε δυσλειτουργία ή εξάντληση των βήτα κυττάρων και στη συνέχεια να συμβάλουν στην αντίσταση στην ινσουλίνη – συνοδευόμενη από αυξημένα επίπεδα ελεύθερων λιπαρών οξέων – αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, ειδικά όταν οι πατάτες τηγανίζονται.
Οι τροφές που μειώνουν τον κίνδυνο για εκδήλωση διαβήτη
Τα ευρήματα αποκάλυψαν επίσης ότι δεν παίζει ρόλο μόνο ο τρόπος που μαγειρεύουμε τις πατάτες αλλά και τι τρώμε αντί για αυτές. Όπως διαπιστώθηκε, αν αντικαταστήσουμε τις πατάτες με δημητριακά ολικής άλεσης, λαχανικά ή όσπρια, ο κίνδυνος για διαβήτη μειώνεται σημαντικά. Αντίθετα, αν τις αντικαταστήσουμε με λευκό ρύζι ο κίνδυνος αυξάνεται καθώς το λευκό ρύζι έχει υψηλό γλυκαιμικό δείκτη και έχει συνδεθεί από προηγούμενες μελέτες με μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα της μελέτης υπογραμμίζουν ότι η συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης πατάτας και του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα τρόφιμα που χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο.
Όπως σημειώνει η Δρ Kawther Hashem, Λέκτορας Δημόσιας Διατροφής στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου, «αυτή η έρευνα ενισχύει το απλό μήνυμα: μπορούμε να απολαμβάνουμε τις πατάτες, όμως δεν πρέπει να βασιζόμαστε σε αυτές ως βασική διατροφική επιλογή. Και, όπου είναι δυνατόν, να τις αντικαθιστούμε με δημητριακά ολικής άλεσης όπως το καστανό ρύζι, το πλιγούρι, τα ζυμαρικά ολικής άλεσης ή ακόμα και τη γλυκοπατάτα με τη φλούδα της, που είναι πιο υγιεινά».
Τα ευρήματα της μελέτης ευθυγραμμίζονται με τις τρέχουσες παγκόσμιες διατροφικές συστάσεις που προωθούν την ένταξη δημητριακών ολικής αλέσεως ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2.
Πηγή: British Medical Journal