Η ψύχωση είναι ένας ψυχιατρικός όρος που περιγράφει προβλήματα στη σκέψη και την αντίληψη. Ο όρος «ψύχωση» χρησιμοποιείται για να εστιάσει σε καταστάσεις όπου χάνεται η επαφή με την πραγματικότητα και το άτομο διακατέχεται από ψευδαισθήσεις, παραληρήματα, ακραία διαστρέβλωση της πραγματικότητας, αποδιοργανωμένη σκέψη και συναισθηματική δυσλειτουργία.
Η ψύχωση έχει σχέση με διαταραχές του φάσματος της σχιζοφρένειας και παρόλο που συνυπάρχει και με άλλα συμπτώματα, αποτελεί το πλέον καθοριστικό κριτήριο για τη διάγνωση της σχιζοφρένειας.
Άλλες διαταραχές οι οποίες παρουσιάζουν συμπτώματα ψύχωσης είναι η διπολική διαταραχή, η καταθλιπτική διαταραχή, η επιλόχειος κατάθλιψη, η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή, η ψυχωτική διαταραχή που σχετίζεται με τη χρήση ουσιών ή αλκοόλ, ή άνοια, όγκοι εγκεφάλου, νευρολογοεξαρτώμενες ασθένειες όπως η νόσος Parkinson, κ.ά.
Εκτιμάται ότι, περίπου 1,5 έως 3,5 % των ανθρώπων πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια για μια ψυχωτική διαταραχή στο γενικό πληθυσμό.
Αίτια
Τα αίτια της ψύχωσης δεν είναι απόλυτα κατανοητά. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες οι οποίοι πιθανόν εντείνουν τις πιθανότητες εμφάνισής της όπως η γενετική προδιάθεση, οι μεταβολές σε ορισμένες χημικές εγκεφαλικές ουσίες, η χρήση ναρκωτικών ουσιών, οι διαταραχές ύπνου, περιγεννητικοί παράγοντες, ορμονικές αλλαγές, όπως στην περίπτωση της επιλόχειας ψύχωσης.
Συμπτώματα
Η ψύχωση είναι μια διαταραχή η οποία συνήθως εξελίσσεται αργά. Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται είναι:
• Ψευδαισθήσεις, αυταπάτες, παραληρήματα.
• Ακραία διαστρέβλωση της πραγματικότητας.
• Συναισθηματικές εκρήξεις.
•Καχυποψία, αίσθηση ότι όλοι συνωμοτούν εναντίον του/της.
• Διαταραχές στην προσοχή και τη μνήμη.
• Μειωμένη λειτουργικότητα.
• Εσωστρέφεια.
• Αποδιοργανωμένη σκέψη.
• Αμφιθυμία.
• Διαταραχές στην κρίση.
• Αδιαφορία για προηγούμενα ενδιαφέροντα
• Σιωπή, απομόνωση, απάθεια.
• Έντονο άγχος.
• Διαταραχές ύπνου.
• Συνεχής κινητικότητα ή πλήρης ακινησία.
• Τάσεις αυτοκτονίας.
Διάγνωση
Η διάγνωση των ψυχωσικών διαταραχών γίνεται συνήθως μέσω μιας σειράς αξιολογήσεων και εξετάσεων που περιλαμβάνουν:
• Την λήψη πλήρους ιατρικού και ψυχιατρικού ιστορικού.
• Συνέντευξη και ψυχολογικές δοκιμασίες για την αξιολόγηση των συμπτωμάτων και της νοητικής κατάστασης.
• Εργαστηριακές εξετάσεις για να αποκλειστούν άλλα πιθανά ιατρικά προβλήματα.
Θεραπεία
Η έγκαιρη παρέμβαση στην ψύχωση είναι απαραίτητη για την επίτευξη αποτελεσματικών μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων.
Η θεραπεία της ψύχωσης είναι αυστηρά εξατομικευμένη. Περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με αντιψυχωσικά φάρμακα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία ομιλίας και ατομική ή ομαδική υποστηρικτική ψυχοθεραπεία.
Σε κάποιες ανθεκτικές θεραπευτικά περιπτώσεις ψύχωσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ECT).
