«Ο νέος Νόμος για την ΠΦΥ προσφέρει την ευκαιρία οργανωμένης ένταξής της στο σύστημα υγείας, θα πρέπει ωστόσο να λάβουμε υπόψη το περιβάλλον εντός του οποίου θα εφαρμοσθεί. Σήμερα, το 50% των νοσοκομειακών κλινών «απασχολούνται» από άτομα άνω των 70 ετών, ενώ εκτιμάται πως το 2050 το ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού άνω των 60 ετών θα υπερβαίνει το 40%. Η Ελλάδα είναι η 5η σε ταχύτητα δημογραφικής γήρανσης χώρα παγκοσμίως, ενώ επιπλέον έχει τον 3ο χαμηλότερο δείκτη γεννήσεων στην Ε.Ε». Οι επισημάνσεις ανήκουν στον Προϊστάμενο Γενικής Διεύθυνσης του Ο.ΔΙ.Π.Υ. και Πρόεδρο της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών Ελευθέριο Θηραίο, ο οποίος κατά την ομιλία του στο Πανελλήνιο Συνέδριο για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας 2024 , ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η επιτυχής εφαρμογή του Νόμου και η ολοκλήρωση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, θα εξαρτηθούν από το αν θα καταστεί δυνατόν να δημιουργηθούν ολοκληρωμένα δίκτυα ΠΦΥ. «Από τη δέσμη υπηρεσιών που αυτά θα παρέχουν, την επένδυση που θα γίνει στην εκπαίδευση και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, την ανάπτυξη ολοκληρωμένων ψηφιακών υπηρεσιών υγείας, καθώς και την ανάπτυξη υπηρεσιών μακροχρόνιας φροντίδας, οι οποίες αποτελούν και το μεγάλο έλλειμμα του συστήματος υγείας».
Πάνω από το 1/3 των εισαγωγών έκτακτης ανάγκης θα μπορούσαν να αντιμετωπίζονται σε υπηρεσίες ΠΦΥ
Το σύστημα υγείας στην Ελλάδα, εξήγησε ο κ. Θηραίος είναι έντονα συγκεντρωμένο γύρω από έναν υπερμεγέθη νοσοκομειακό τομέα, υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ των παρεχόμενων υπηρεσιών του και των αναγκών υγείας του πληθυσμού και ο βαθμός συντονισμού μεταξύ των φορέων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας είναι χαμηλός. «Ένα μεγάλο ποσοστό χρονίως πασχόντων καταλαμβάνει μεγάλο ποσοστό των κλινών οξείας νοσηλείας στα δημόσια νοσοκομεία και πάνω από το 1/3 των εισαγωγών έκτακτης ανάγκης σε ένα γενικό νοσοκομείο θα μπορούσαν να αντιμετωπίζονται από υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Επιπλέον, έως σήμερα δεν υπάρχει συστηματικό πλάνο αξιολόγησης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, ούτε ένα οργανωμένο σύστημα προσανατολισμού/καθοδήγησης των ληπτών υπηρεσιών υγείας, ενώ σημαντικό πρόβλημα αποτελούν επίσης οι μεγάλοι χρόνοι αναμονής».
Είναι επίσης σημαντικό, τόνισε ο Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης του Ο.ΔΙ.Π.Υ. να αναπτυχθεί ένα σύστημα αξιολόγησης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών ΠΦΥ και να διασυνδεθούν οι αρχές της ΠΦΥ με τις διαστάσεις της ποιότητας, ενώ η αξιολόγηση θα πρέπει ασφαλώς να περιλαμβάνει όλα τα επίπεδα και όλους τους εμπλεκόμενους στο σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας. «Κύριοι άξονες αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών στις διαστάσεις της ποιότητας, είναι η παροχή φροντίδας υγείας (προσβασιμότητα – συνέχεια και συντονισμός της φροντίδας – ολοκληρωμένη παροχή υπηρεσιών), η ασφάλεια των ασθενών, το ανθρώπινο δυναμικό (στελέχωση – επαγγελματική ανάπτυξη – επαγγελματικό ηθικό), η διαχείριση του συστήματος (ανάπτυξη πολιτικής για τις συνθήκες παροχής φροντίδας υγείας – ανταποκρισιμότητα) και η χρηματοδότηση και τα κίνητρα.
Προβληματισμοί για τα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας
Τρόπους για την καλύτερη εφαρμογή του νέου νόμου ανέλυσε στην ίδια συνεδρία και η Καθηγήτρια Γενικής Ιατρικής και Διευθύντρια του Εργαστηρίου για την Έρευνα στη Γενική Ιατρική και την ΠΦΥ, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Αθηνά Τατσιώνη. «Πυλώνες για την επιτυχή εφαρμογή του Νόμου, είναι η διεύρυνση των κατηγοριών ιατρών που μπορούν να εξυπηρετήσουν τον ρόλο του προσωπικού ιατρού, η παροχή κινήτρων και η αξιολόγηση των προσωπικών ιατρών.
Για να είναι βιώσιμο και εξελισσόμενο το νέο σύστημα ΠΦΥ που διαμορφώνεται, απαιτείται η θέσπιση διαδικασιών ελέγχου με κύκλους ποιότητας -με σκοπό να πραγματοποιούνται όταν χρειάζεται αλλαγές-, η δημιουργία μίας ομάδας πιστοποίησης των παρόχων ΠΦΥ, καθώς και η υποστήριξη και παρακολούθηση της αλλαγής σε επίπεδο κοινωνίας και η ενεργός συμμετοχή των πολιτών.
Όσον αφορά το δεύτερο τμήμα του Νόμου που αναφέρεται στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας, η καθηγήτρια μίλησε για προβληματισμούς που υπάρχουν για την επιτυχή υλοποίηση τους. «Και οι προβληματισμοί αφορούν στη δημιουργία ακαδημαϊκής κουλτούρας στα κέντρα υγείας, στη συμμετοχή ακαδημαϊκών μελών με γνώση του πεδίου ΠΦΥ, στη δημιουργία συνεργασιών με την υπόλοιπη ακαδημαϊκή κοινότητα, τις επιστημονικές εταιρείες, τις ομάδες εμπειρογνωμόνων, τους τοπικούς φορείς, την κοινότητα, κ.λπ., στη δημιουργία κατευθυντήριων οδηγιών και του πλαισίου για εξ αποστάσεως υπηρεσίες και, τέλος, στη σύνδεση της έρευνας με την εκπαίδευση και την κλινική πράξη. Σημαντικός αρωγός για την υπερπήδηση των εμποδίων, είναι το συνεχές feedback από όλους τους εμπλεκόμενους. Η προσπάθεια για ένα οργανωμένο και ολοκληρωμένο σύστημα ΠΦΥ έχει ξεκινήσει, και πλέον θα πρέπει να δούμε πώς ο Νόμος θα έχει ευρεία εφαρμογή, να ορίσουμε μετρήσιμους στόχους και να αναζητήσουμε τρόπους ώστε να διασφαλισθεί η ανθεκτικότητά του στον χρόνο».
