Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Η κατανάλωση αλκοόλ δεν επηρεάζει μόνο την υγεία του ήπατος και της καρδιάς αλλά μπορεί να οδηγήσει και σε μόνιμες δομικές και λειτουργικές βλάβες του εγκεφάλου.
Μία από τις πιο σοβαρές συνέπειες του αλκοόλ στον εγκέφαλο είναι το σύνδρομο Korsakoff (Κόρσακοφ), μια σοβαρή, χρόνια και συχνά μη αναστρέψιμη διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Το σύνδρομο Korsakoff στις περισσότερες περιπτώσεις συνδέεται με την εγκεφαλοπάθεια Wernicke, μια επείγουσα νευρολογική διαταραχή του εγκεφάλου, που αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, εξελίσσεται σε μόνιμη άνοια.
Βασική αιτία του συνδρόμου Korsakoff είναι η χρόνια κατάχρηση αλκοόλ που οδηγεί σε ανεπάρκεια θειαμίνης (βιταμίνης Β1), η οποία είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία των νευρικών κυττάρων. Το αλκοόλ παρεμβαίνει στην απορρόφηση της θειαμίνης από το γαστρεντερικό σωλήνα, καθώς και στην ικανότητα του ήπατος να αποθηκεύει θειαμίνη. Αυτή η ανεπάρκεια προκαλεί βλάβες σε πολλές περιοχές του εγκεφάλου, προκαλώντας αμνησία, σύγχυση και γνωστική εξασθένηση.
Παρά το γεγονός ότι η έλλειψη θειαμίνης που χαρακτηρίζει το σύνδρομο Korsakoff είναι εύκολο να διαγνωστεί και να προληφθεί, παραμένει συχνά αδιάγνωστη, οδηγώντας χιλιάδες ασθενείς σε μη αναστρέψιμη βλάβη του εγκεφάλου.
Τα άτομα που πλήττονται περισσότερο είναι κυρίως άνδρες, με μέση ηλικία τα 60 έτη και με ιστορικό μακροχρόνιας κατάχρησης αλκοόλ (>10 έτη). Η θνητότητα αγγίζει το 30%, ενώ η γνωστική αποκατάσταση παραμένει περιορισμένη.
Σύμφωνα με το διεθνή οργανισμό Alzheimer’s Society, περίπου 1 στους 8 ασθενείς με πρώιμη άνοια πάσχει από γνωστική εξασθένηση που σχετίζεται με το αλκοόλ και το σύνδρομο Korsakoff .
Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα
Τα άτομα που αναπτύσσουν σύνδρομο Korsakoff, μπορεί να εμφανίσουν σημάδια εγκεφαλικής βλάβης, όπως:
• Γνωστική εξασθένηση.
• Σοβαρή απώλεια μνήμης και αδυναμία δημιουργίας νέων αναμνήσεων.
• Δημιουργία ψευδών αναμνήσεων (ψευδής μνήμη).
• Απώλεια της αίσθησης του χώρου και του χρόνου.
• Δυσκολία στην εκμάθηση νέων πραγμάτων.
• Σύγχυση και αποπροσανατολισμός.
• Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων.
• Διαταραχές συμπεριφοράς και αλλαγές στην προσωπικότητα.
• Οφθαλμοκινητικές διαταραχές.
• Ανοσογνωσία (ο ασθενής δεν έχει επίγνωση της κατάστασής του).
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Τόσο η εγκεφαλοπάθεια Wernicke όσο και το σύνδρομο Korsakoff είναι διαταραχές που μπορούν να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν. Η έγκαιρη διάγνωση και η έγκαιρη χορήγηση θειαμίνης μπορούν να αποτρέψουν την εξέλιξη της εγκεφαλοπάθειας Wernicke στο χρόνιο και συχνά μη αναστρέψιμο σύνδρομο Korsakoff.
Επιπλέον, η αποχή από το αλκοόλ και η διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της αποτελεσματικής μακροχρόνιας θεραπείας.
Όσοι πάσχουν από σύνδρομο Korsakoff έχουν μειωμένη ανοχή στο αλκοόλ και ενδέχεται να διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για περαιτέρω προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το αλκοόλ, είναι επομένως απαραίτητη η χρόνια ιατρική παρακολούθησή των ασθενών.