Σύμφωνα με τους ειδικούς, περίπου το 12% των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης κατά την αεροπορική πτήση αποδίδεται σε αναπνευστικές νόσους, με κυριότερη την Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τα αεροπορικά ταξίδια για ασθενείς με ΧΑΠ και πώς μπορούν να ελαχιστοποιηθούν ή να αποφευχθούν; Απαντά η Ευσταθία Κοτσιφού, Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος.
Οι ασθενείς με ΧΑΠ πριν από ένα αεροπορικό ταξίδι είναι αναγκαίο να γνωρίζουν την κατάλληλη προετοιμασία που απαιτείται, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος για ανεπιθύμητες καταστάσεις.
Τα αεροπορικά ταξίδια μπορεί να θέσουν τους ασθενείς με ΧΑΠ σε κίνδυνο για μια σειρά από αρνητικές καταστάσεις. Συγκεκριμένα:
-Ο υψηλότερος κίνδυνος είναι η σημαντική υποξαιμία, με πιθανότητα η μερική πίεση του αρτηριακού οξυγόνου (PaO2) να πέσει κάτω από τα κρίσιμα όρια.
-Επιπλέον, ασθενείς με χρόνια υποξαιμία που απαιτούν συνεχές συμπληρωματικό οξυγόνο μπορεί να αναπτύξουν μεγαλύτερη ανάγκη οξυγόνου.
-Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την υποξαιμία επηρεάζουν συνήθως τα άτομα που έχουν περιορισμένο καρδιοπνευμονικό αποθεματικό.
-Η οξεία υποξαιμία, μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές αρρυθμίες και ισχαιμία τους ευάλωτους ασθενείς.
-Προβλήματα κατά την άνοδο του αεροσκάφους, ειδικά σε ασθενείς με φυσαλιδώδες εμφύσημα ή ιστορικό πνευμοθώρακα.
-Aυξήσεις στην πίεση της πνευμονικής αρτηρίας, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επιβάρυνση της δεξιάς κοιλίας και δυσλειτουργία αυτής.
-Οι ασθενείς με εμφύσημα βρίσκονται επίσης σε ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης πνευμοθώρακα κατά τη διάρκεια της διαδρομής του αέρα λόγω αλλαγών της πίεσης, αν και αυτό δεν συμβαίνει συχνά.
-Όπως και σε ασθενείς χωρίς ΧΑΠ, η μεγαλύτερη αεροπορική διαδρομή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για εν τω βάθη φλεβική θρόμβωση και πνευμονική εμβολή.
-Οι ασθενείς με ΧΑΠ μπορεί επίσης να παρουσιάσουν υπεραερισμό, θωρακικό πόνο, αίσθημα παλμών, ζάλη και μυρμήγκιασμα στα άκρα. Οποιαδήποτε σωματική δραστηριότητα όπως το περπάτημα στο τουαλέτα μπορεί να αυξήσει περαιτέρω τα συμπτώματα.
Προετοιμασία για την πτήση και μέτρα πρόληψης
- Η φυσική εξέταση πριν από μια προγραμματισμένη πτήση συνιστάται για όλους τους ασθενείς με ΧΑΠ.
- Οι συχνότερα χρησιμοποιούμενες δοκιμές σε εκτιμήσεις πριν από την πτήση σε ασθενείς με αναπνευστική νόσο είναι ο κορεσμός οξυγόνου (96%), η δοκιμασία αναπνευστικής λειτουργίας (95%), η υποξική πρόκληση (επίσης γνωστή ως δοκιμή προσομοίωσης υποξικού υψόμετρου [HAST ], 45%) και η δοκιμασία βάδισης (10%).
- Ανάλογα με την τιμή της παλμική οξυμετρίας και άλλων παραγόντων κινδύνου που μπορεί να έχουν οι ασθενείς, πρόσθετες εξετάσεις είναι χρήσιμες για τη διαστρωμάτωση κινδύνου και την ανάγκη για συμπληρωματικό οξυγόνο στο αεροσκάφος. Μια ακτινογραφία θώρακα προτείνεται επίσης για ασθενείς με φυσαλιδώδη νόσο ή ιστορικό πνευμοθώρακα.
- Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να εκπαιδεύουν όλους τους ασθενείς με ΧΑΠ για τους κινδύνους που σχετίζονται με την πτήση τους και την ανάγκη να ζητήσουν ιατρική συμβουλή πριν πετάξουν.
- Τα φάρμακα θα πρέπει να επανεξετάζονται και να αναπροσαρμόζονται ανάλογα με τις ανάγκες ώστε να εξασφαλίζεται επαρκής κάλυψη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και οι ασθενείς θα πρέπει να τηρούν αυτές αυτές τις οδηγίες κατά την πτήση.
- Επιπλέον, οι ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνουν απευθείας πτήσεις όταν είναι δυνατόν, να μένουν ενυδατωμένοι, να κάθονται κοντά στο τουαλέτα και να αποφεύγουν τα ηρεμιστικά και το αλκοόλ κατά την πτήση.
- Συνιστάται η αναβολή του ταξιδιού για 6 εβδομάδες σε ασθενείς που έχουν πρόσφατα επιδεινωθεί.