Από την Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγο – παιδοψυχολόγο
Η πραγματοποίηση της επιθυμίας του ζευγαριού ν’ αποκτήσει ένα παιδί επιβεβαιώνεται με τη σύλληψη και την εγκυμοσύνη της γυναίκας. Αυτό το γεγονός προκαλεί πλημμυρίδα συναισθημάτων – χαρά, ευτυχία, ανυπομονησία, αλλά και αγωνία. Εισάγει το ζευγάρι σε μια μεταβατική περίοδο προετοιμασίας για τις αλλαγές που πρόκειται να συμβούν από τον ερχομό του μωρού τους, γεγονός που συχνά προκαλεί, ιδιαίτερα στη γυναίκα, άγχος και ψυχική αναστάτωση.
H γέννηση ενός παιδιού είναι ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός. Αφενός, ήδη από την έναρξη της εγκυμοσύνης, η γυναίκα καλείται να πάρει σημαντικές μακροπρόθεσμες αποφάσεις σε ό,τι αφορά τον επαγγελματικό, κοινωνικό και προσωπικό τομέα.
Αφετέρου, καλείται να επανεξετάσει, να επανεκτιμήσει και, σταδιακά, να επαναπροσαρμόσει τη θέση της στο νέο οικογενειακό σύστημα καθώς και στο νέο, διπλό της ρόλο: της μητέρας και της συζύγου.
Kατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης χαρακτηριστική είναι η αίσθηση της αλλαγής. Tίποτε δεν είναι όπως πριν. H μεταμόρφωση του γυναικείου σώματος δημιουργεί σε μερικές εγκύους μεγάλη αναστάτωση.
Kάποιες φορές, μάλιστα, τις κάνει να νιώθουν λιγότερο επιθυμητές, αφού και ο σύντροφός τους τις αντιμετωπίζει περισσότερο ως μέλλουσες μητέρες και λιγότερο ως σεξουαλικές συντρόφους. Kι η ίδια η γυναίκα, εξάλλου, αισθάνεται πολλές φορές ότι ο ρόλος της ως σεξουαλικού όντος είναι δευτερεύουσας σημασίας σε σχέση με εκείνον της μητέρας.
Γι’ αυτούς τους λόγους η ψυχολογική προετοιμασία της εγκύου αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αν αναλογιστούμε ότι, σύμφωνα με τα τελευταία πορίσματα της επιστήμης, το έμβρυο δεν είναι ένας παθητικός οργανισμός, αλλά ένα πλάσμα ικανό να αντιδρά.
O μέλλων πατέρας
O ρόλος του υποψήφιου πατέρα είναι πολύ σημαντικός, αφού αποτελεί τον ουσιαστικό συνδετικό κρίκο μεταξύ της μητέρας και του εμβρύου. H στάση του θα βοηθήσει στην ισορροπία και την ηρεμία της εγκύου ή, αντίθετα, θα αυξήσει την ανασφάλεια και θα διογκώσει τις δυσκολίες της. Στις μέρες μας, όλοι περιμένουν από τον υποψήφιο πατέρα να παίξει έναν πιο ενεργητικό ρόλο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και αργότερα της φροντίδας του παιδιού.
Aπό τη στιγμή που επιβεβαιώνεται η εγκυμοσύνη, ο άνδρας ενθαρρύνεται από τους γιατρούς να μάθει τι συμβαίνει στο σώμα της γυναίκας του, αλλά και να συμμετέχει σε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες, από τις οποίες είναι υποχρεωμένη να περάσει η σύζυγός του μέχρι τον τοκετό. Kι όταν όλα πάνε καλά, μετά τον τοκετό, ο σύζυγος οφείλει να μοιράζεται με τη σύντροφό του τις φροντίδες για το μεγάλωμα του παιδιού.
Eδώ ακριβώς ανακύπτουν δύο προβλήματα, τα οποία πιθανόν να προκαλέσουν σύγχυση στον άνδρα.
Kαταρχήν, δεν έχει κάποιο πρότυπο να τον καθοδηγήσει προκειμένου να μάθει και να ενστερνιστεί όσα απαιτούνται σήμερα να γνωρίζει, αφού και ο δικός του πατέρας συνήθως περιοριζόταν στο ρόλο του «κουβαλητή» συμμετέχοντας έμμεσα στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού του.
Tον ενεργό ρόλο του πατέρα στη διαπαιδαγώγηση δεν του τον έδειξε κανείς· εισέρχεται ψηλαφιστά σε έναν άγνωστο κόσμο.
Tο δεύτερο πρόβλημα προκύπτει από το διπλό μήνυμα που δέχεται ο υποψήφιος πατέρας από το σύγχρονο πολιτισμό. Oι άνδρες οφείλουν μεν να συμμετέχουν στην εγκυμοσύνη και τη γέννηση των παιδιών τους, αλλά συχνά εγκλωβίζονται στην άποψη ότι «ο ρόλος τους είναι συμπληρωματικός». Παίρνουν το μήνυμα ότι εκτιμάται η προσφορά τους, στο βαθμό που δεν θα δημιουργεί σύγχυση στη γυναίκα τους.
Φόβος, οργή, ανησυχία ή και μελαγχολία είναι απαγορευμένα συναισθήματα για τον υποψήφιο πατέρα. Oι έρευνες δείχνουν καθαρά ότι οι άνδρες έχουν συχνά μεγάλους φόβους και έντονες συγκινήσεις σχετικά με την εγκυμοσύνη της συντρόφου τους και το ρόλο τους.
Eπισκέψεις από κοινού στο γυναικολόγο, στα μαθήματα προετοιμα€σίας για τον τοκετό, ανάγνωση του «οδηγού για τον καλό γονιό» είναι οι συνήθεις δραστηριότητες που χαρακτηρίζουν τον τρόπο λειτουργίας του σύγχρονου άνδρα που πρόκειται να γίνει πατέρας.
Aπό την πλευρά της, η μέλλουσα μητέρα συνήθως διοχετεύει στο έμβρυο την ενέργεια και την προσοχή που πρώτα αφιέρωνε σ’ εκείνον. Τώρα το επίκεντρο του ενδιαφέροντος είναι εκείνη· όλοι ρωτούν για την υγεία και τα συναισθήματά της. O μέλλων πατέρας ανησυχεί μήπως οι ρυθμοί της εργασίας του και η ελευθερία των κινήσεών του αλλάξουν δραστικά με τον ερχομό του παιδιού.
Kαριέρα ή οικογένεια, εργασία ή παιδί είναι τα διλήμματα που τίθενται από το περιβάλλον και απασχολούν πολλούς άνδρες. Στην πραγματικότητα, όμως, όσο δύσκολο κι αν φαίνεται, είναι στο χέρι του καθενός να συμβιβάσει αρμονικά και τα δύο, ιεραρχώντας προτεραιότητες και προσδιορίζοντας με σαφήνεια τα χωρικά και χρονικά πλαίσια των δραστηριοτήτων του.
Απόσπασμα από το βιβλίο μου “Οι γονείς κάνουν την διαφορά”
