Ο βελονισμός είναι μία θεραπευτική μέθοδος, μη φαρμακευτική, με αναλγητική και θεραπευτική δράση. Η μέθοδος αυτή, αν και θεωρείται μέρος της παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής, τα τελευταία χρόνια, λόγω της αποτελεσματικότητας της για συγκεκριμένες περιπτώσεις, αποτελεί αντικείμενο μελέτης και έρευνας σε πολλά κέντρα του ιατρικού κόσμου της Δύσης ώστε να ερμηνευτεί ο μηχανισμός δράση της.
Ποιες είναι οι κυριότερες δράσεις του βελονισμού και σε ποιες παθήσεις είναι αποτελεσματικός; Στο ερώτημα απαντά η Μαρκέλλα Σεγρέδου, Iατρός Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, Ειδικός Ιατρικού Βελονισμού.
Ο ιατρικός βελονισμός αναφέρεται στην εφαρμογή του βελονισμού, ως αυτόνομη ή συμπληρωματική θεραπεία, σύμφωνα με την δυτική ιατρική σκέψη από ιατρούς, ειδικά εκπαιδευμένους. Η επιλογή των περιστατικών γίνεται σύμφωνα με οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Πώς γίνεται η θεραπεία στην πράξη
Ο σχεδιασμός των θεραπευτικών πρωτοκόλλων είναι αποτέλεσμα συνδυασμού συγκεκριμένων οδηγιών με βάση πολλών ιατρικών εργασιών και της εμπειρίας του θεράποντα ιατρού. Η κάθε θεραπεία εξατομικεύεται αφού σχεδιάζεται σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά και τη βαρύτητα της ασθένειας – διαταραχής.
Κατά τη διαδικασία του βελονισμού, τοποθετούνται πολύ λεπτές βελόνες, μιας χρήσεως, οι οποίες δεν περιέχουν κάποια φαρμακευτική ουσία, σε ειδικές περιοχές του σώματος ανάλογα με την περίπτωση, στις οποίες και παραμένουν για 15 – 20 λεπτά περίπου.
Ένα θεραπευτικό πρωτόκολλο αφορά την επιλογή των σημείων όπου τοποθετούνται οι βελόνες, τον χρόνο παραμονής τους στο σώμα, τον αριθμό των συνεδριών, τη συχνότητα, τη χρήση ηλεκτρικής διέγερσης μέσω του ηλεκτροβελονισμού κ.α.
Συνήθως χρειάζονται από 6 έως 15 συνεδρίες ανάλογα με την κάθε περίπτωση, με συχνότητα 2 φορές / εβδομάδα. Ο βελονισμός έχει αθροιστική δράση για αυτό και τα αποτελέσματα του αξιολογούνται συνήθως μετά την 4η – 6η συνεδρία.
Οι κυριότερες δράσεις του βελονισμού είναι οι ακόλουθες :
-Αγγειοβελτιωτική, ρυθμίζοντας την κυκλοφορία του αίματος και εξασφαλίζοντας και την καλή τροφικότητα των οργάνων.
-Μυοχαλαρωτική , μειώνοντας την τονικότητα των μυικών ινών.
-Αναλγητική, μέσω παραγωγής συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών (ενδορφίνες, εγκεφαλίνες, δυνορφίνες, κατεκολαμίνες).
-Αγχολυτική και αντικαταθλιπτική, μέσω της δράσης του στο μεταιχμιακό σύστημα, στο φλοιό του εγκεφάλου και της γενικότερης ρυθμιστικής του δράσης λόγω της παραγωγής πολλών νευροδιαβιβαστών (ενδορφίνες, σεροτονίνη, GABA κ.α.) που αφορούν νοητικές λειτουργίες.
-Αντιφλεγμονώδη, μέσω της παραγωγής αντιφλεγμονωδών ουσιών.
-Ρυθμιστική του ανοσοποιητικού συστήματος και του ενδοκρινικού συστήματος (ομοιόσταση), μέσω της δράσης του στο νευρο – ενδόκρινο – ανοσολογικό άξονα.
Οι παραπάνω δράσεις του βελονισμού λοιπόν, εξασφαλίζουν ένα σημαντικό αναλγητικό και θεραπευτικό αποτέλεσμα για πολλές ασθένειες και διαταραχές. Χρειάζεται όμως μια προσεκτική λήψη ιστορικού και αξιολόγηση της κάθε περίπτωσης από τον θεράποντα ιατρό για την σωστή επιλογή των περιστατικών που χρήζουν θεραπεία με βελονισμό.
Σε ποιες παθήσεις είναι αποτελεσματικός ο βελονισμός;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μετά από κλινικές και εργαστηριακές έρευνες σε Δυτικά ιατρικά κέντρα όπου έχει αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα του βελονισμού ως αυτόνομη ή συμπληρωματική θεραπεία, έχει ανακοινώσει ποιες παθήσεις – διαταραχές χαρακτηρίζονται ως κύριες ενδείξεις του βελονισμού. Μερικές από αυτές, αναφέρονται στη συνέχεια
-Οξύς και χρόνιος πόνος : Αυχεναλγία, θωρακαλγία, οσφυαλγία, οσφυο-ισχιαλγία, κοκκυγοδυνία, εξωαρθρικά σύνδρομα (επικονδυλίτιδα, θυλακίτιδα, τενοντίτιδα), αρθραλγία, οστεοαρθρίτιδα, μυοπεριτοναϊκός πόνος, οξέα μυοσκελετικά άλγη, μετεγχειρητική αναλγησία, κολικός νεφρού, νευροπαθητικός πόνος, μεθερπητική νευραλγία, ινομυαλγία, άλγος κροταφογναθικής διάρθρωσης, χρόνιος πυελικός πόνος κ.α.
-Αποκατάσταση: διαχείριση συνδρόμων χρόνιου πόνου, παγιδευτικά σύνδρομα, σύνδρομα υπέρχρησης, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια κ.α.
-Νευρολογικά προβλήματα: ημικρανία, κεφαλαλγία τάσεως, νευραλγία τριδύμου, περιφερική πάρεση προσωπικού νεύρου, ημιπληγία, ίλιγγοι κ.α.
-Δερματολογικά προβλήματα: ακμή, ψωρίαση, εκζέματα, νευροδερματίτιδα, κνίδωση
-Γαστρεντερολογικά προβλήματα: γαστρίτιδα, έλκος, οισοφαγικός σπασμός, ναυτία και έμετο, δυσπεψία, επιγαστραλγία, δυσκοιλιότητα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου κ.α.
-Καρδιοαγγειακά προβλήματα: νευροφυτικές αρρυθμίες, ιδιοπαθής υπέρταση κ.α.
-Ουρολογικά προβλήματα: δυσουρία, νυχτερινή ενούρηση, κωλικός νεφρού, σεξουαλικές δυσλειτουργίες, νευρογενή ουροδόχος κύστη κ.α.
-Πνευμονολογικά προβλήματα: βρογχικό άσθμα, σπαστική βρογχίτιδα, υπεραντιδραστικότητα βρόγχων, ΧΑΠ κ.α.
-Γυναικολογικά προβλήματα: διαταραχές κύκλου, αμηνόρροια, δυσμηνόρροια, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, συμπτώματα κλιμακτηρίου, πυελικός πόνος, υπερέμεση κυήσεως, πρόκληση τοκετού, ανώδυνος τοκετός, υπογονιμότητα κ.α
-Αλλεργιολογικά προβλήματα: αλλεργικό άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα, κνίδωση κ.α.
-Ωτορινολαρυγγολογικά προβλήματα: ιγμορίτιδα, εμβοές ωτών, αγγειοκινητική ρινίτιδα, υπακουσία, αιφνίδια κώφωση, ίλιγγοι, ναυτία, ζάλη κ.α.
-Ψυχιατρικά και ψυχοσωματικά προβλήματα: ήπια κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή, διαταραχές ύπνου, κυκλοθυμία, φοβίες, κρίσεις πανικού, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, νευροφυτικές διαταραχές, άγχος κ.α.
-Άλλες καταστάσεις: αναστολή της όρεξης, προβλήματα απεξάρτησης από κάπνισμα/ αλκοόλ, αντιεμετική δράση (μετά από χημειοθεραπεία, μετεγχειρητική, εγκυμοσύνης, ναυτία ταξιδιώτη) κ.α.
