Η κατάθλιψη σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας συχνά εκδηλώνεται με ανοϊκά χαρακτηριστικά, χωρίς όμως να είναι άνοια, μια κατάσταση που είναι γνωστή ως «ψευδοάνοια». Με ποιον τρόπο επομένως μπορούμε να οδηγηθούμε σε βέβαιη διάγνωση;
Μας απαντά η Ιουστίνη Ανδρεάδη, Ψυχίατρος – Ειδική Ψυχοθεραπεύτρια
Ψευδοάνοια είναι η κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο εμφανίζει συμπτώματα που ομοιάζουν με αυτά της άνοιας –αλλά δεν είναι άνοια -και οφείλονται είτε σε κατάθλιψη, είτε σε αγχώδη διαταραχή, είτε σε ένα έντονο παροδικό στρες.
Μετά το 60ό έτος της ηλικίας του, ο άνθρωπος συχνά νιώθει αδυναμία συγκέντρωσης, παρουσιάζει εξασθένηση της μνήμης, δεν κοιμάται πολύ. «Ξεχνάω ονόματα γιατρέ», «Χρειάζομαι οπωσδήποτε λίστα αγοράς στο σούπερ μάρκετ, διαφορετικά ξεχνώ πλέον και τα βασικά» είναι μερικές από τις ανησυχίες που εκφράζουν συχνά αρκετά άτομα συνήθως μεγαλύτερης ηλικίας που με επισκέπτονται στο ιατρείο μου.
Οι ηλικιωμένοι, παρακινούμενοι και από το περιβάλλον τους, οδηγούνται σε (αυτό)διάγνωση πως έχουνAlzheimer ή άλλης μορφής άνοια και, όχι σπάνια, απλά το αποδέχονται, χωρίς να το αποκλείσουν ιατρικά. Πίσω από όλα αυτά τα συμπτώματα όμως μπορεί να κρύβεται μια αγχώδης διαταραχή ή ακόμη και κατάθλιψη.
Το άγχος, η πρόωρη αφύπνιση, η μειωμένη όρεξη, που είναι βασικά καταθλιπτικά συμπτώματα, μπορεί να συνοδεύονται από αδυναμία συγκέντρωσης, έκπτωση μνήμης, ευερεθιστικότητα. Στην περίπτωση αυτή μιλάμε για «Ψευδοάνοια» και στη συνέχεια παρεμβαίνουμε για την αντιμετώπισή της και ενίοτε την ίαση της συνυπάρχουσας συναισθηματικής διαταραχής, με αποτέλεσμα να αποκαθίστανται πλήρως τα γνωσιακά συμπτώματα.
Η διαφορική διάγνωση θεωρείται μεγίστης σημασίας. Είναι σημαντικό πριν μπει η ταμπέλα «Άνοια» να γίνει εργαστηριακός και κλινικός έλεγχος ( θυροειδής, αξονική εγκεφάλου, ΗΕΓ επίπεδα, συνυπαρχόντων νόσων π.χ. διαβήτη, υπέρτασης ) και στη συνέχεια διάγνωση συναισθηματικής διαταραχής.
Τα 5 χαρακτηριστικά σημάδια που βοηθούν στην οριστική διάγνωση
Σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Χάρβαντ, παρά τα κοινά χαρακτηριστικά που εμφανίζουν η κατάθλιψη και η άνοια σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, υπάρχουν 5 βασικές διαφορές που μας βοηθούν να τις “ξεχωρίσουμε”:
- Όταν ένα άτομο υποφέρει από κατάθλιψη η νοητική εξασθένιση τείνει να εξελίσσεται πιο γρήγορα σε σύγκριση με εκείνους που πάσχουν από τη νόσο Alzheimer ή άλλου τύπου άνοια.
- Σε αντίθεση με τα άτομα που πάσχουν από την νόσο Alzheimer, τα άτομα με κατάθλιψη συνήθως δεν έχουν συμπτώματα αποπροσανατολισμού.
- Τα άτομα με κατάθλιψη δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν, ενώ όσοι πάσχουν από νόσο Άλτσχαιμερ έχουν προβλήματα με τη βραχυπρόθεσμη μνήμη.
- Η γραφή, η ομιλία και οι κινητικές δεξιότητες συνήθως δεν επηρεάζονται από την κατάθλιψη.
- Τα άτομα με κατάθλιψη είναι πιο πιθανό να παρατηρήσουν και να σχολιάσουν τα προβλήματα μνήμης τους, ενώ τα άτομα με Alzheimer μπορεί να φαίνονται αδιάφορα για τέτοιες αλλαγές.
