Η παχυσαρκία είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας και αποτελεί την πέμπτη αιτία θανάτων παγκοσμίως, με περισσότερους από 3,5 εκατομμύρια θανάτους ετησίως.
Εκτιμάται ότι σήμερα σχεδόν το 60% των ενηλίκων στην Ευρώπη είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Στην Ελλάδα, επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου 7 στους 10 Έλληνες και 5 στις 10 Ελληνίδες έχουν βάρος πάνω από το φυσιολογικό.
Η παχυσαρκία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για σοβαρές παθήσεις, μεταξύ των οποίων καρδιαγγειακές νόσοι, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, 13 διαφορετικές μορφές καρκίνου, χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις, κινητικά προβλήματα.
Ο Ηρακλής Αβραμόπουλος, Ειδικός Παθολόγος και Διευθυντής της Παθολογικής Κλινικής του Νοσ. ΥΓΕΙΑ, εξηγεί γιατί είναι αναγκαίο να αναπροσαρμόσουμε την προσέγγισή μας για τη θεραπεία της παχυσαρκίας, η οποία, όπως επισημαίνει, δεν θα πρέπει να εστιάζει μόνο στην μείωση του σωματικού βάρους.
Οι ενήλικες με παχυσαρκία μπορούν πλέον να χάσουν 15% ή περισσότερο του σωματικού τους βάρους με τις νεότερες θεραπείες, αλλά η μείωση του σωματικού βάρους δεν είναι ο μόνος στόχος που πρέπει να έχουμε κατά τη θεραπεία της παχυσαρκίας.
Με τα νεότερα φάρμακα που οδηγούν σε μεγαλύτερη απώλεια βάρους, πρέπει να αναπροσαρμόσουμε την προσέγγισή μας για τη θεραπεία της παχυσαρκίας.
Πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από την απλή μείωση του βάρους. Πρέπει να επικεντρωθούμε στη θεραπεία της παχυσαρκίας αλλά και στη βελτίωση της συνολικής υγείας.
Νεότερα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας
Ο FDA ενέκρινε δύο ινκρετινικές θεραπείες για τη χρόνια διαχείριση του βάρους: τη σεμαγλουτίδη (Wegovy, Novo Nordisk) τον Ιούνιο του 2021 και την τιρζεπατίδη (Zepbound, Eli Lilly) τον Νοέμβριο. Εκτός από αυτές τις δύο εγκρίσεις, μια σειρά από άλλα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας βρίσκονται επί του παρόντος σε μελέτες φάσης 3:
Το φάρμακο συνδυασμού CagriSema (Novo Nordisk) περιέχει τόσο το ανάλογο αμυλίνης cagrilintide όσο και τον αγωνιστή του GLP-1 σεμαγλουτίδη. Σε μια μελέτη φάσης 1β, οι ενήλικες με παχυσαρκία έχασαν κατά μέσο όρο το 17,1% του σωματικού τους βάρους στις 20 εβδομάδες με cagrilintide/semaglutide.
Η Survodutide (Boehringer Ingelheim/Zealand Pharma), ένας διπλός αγωνιστής GLP-1/γλυκαγόνης, βρίσκεται επί του παρόντος σε μελέτες φάσης 3, αφού η έρευνα φάσης 2 έδειξε ότι οι ενήλικες με παχυσαρκία στους οποίους χορηγήθηκε σουρβοντουτίδη 4,8 mg μία φορά την εβδομάδα έχασαν έως και 18,7% του σωματικού τους βάρους σε 46 εβδομάδες.
Η Retatrutide (Eli Lilly), ένα γλυκοζοεξαρτώμενο ινσουλινοτροπικό πολυπεπτίδιο (GIP)/GLP-1/τριπλός αγωνιστής γλυκαγόνης, βρίσκεται επί του παρόντος σε ανάπτυξη για τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Η Retatrutide πέτυχε απώλεια βάρους έως και 24,2% στις 48 εβδομάδες σε μια μελέτη φάσης 2 μεταξύ ενηλίκων στους οποίους χορηγήθηκε θεραπεία με 12 mg μία φορά την εβδομάδα. Επιπλέον, το 63% των ενηλίκων που έλαβαν την υψηλότερη δόση έχασαν το 20% ή περισσότερο του σωματικού τους βάρους.
Δεδομένα φάσης 3 για υψηλότερη δόση 50 mg από του στόματος σεμαγλουτίδης (Novo Nordisk) παρουσιάστηκαν νωρίτερα το 2023. Στη μελέτη OASIS 1, οι ενήλικες στους οποίους χορηγήθηκε σεμαγλουτίδη από το στόμα έχασαν κατά μέσο όρο 15,1% του σωματικού τους βάρους στις 68 εβδομάδες.
Το Orforglipron (Eli Lilly) είναι ένα άλλο πιθανό από του στόματος φάρμακο που βρίσκεται σε μελέτες φάσης 3. Σε μια μελέτη φάσης 2, αυτό το φάρμακο μείωσε το σωματικό βάρος κατά 14,7% στις 36 εβδομάδες, με σχεδόν τους μισούς συμμετέχοντες να χάσουν το 15% ή περισσότερο του σωματικού τους βάρους.
Δύο άλλα από του στόματος φάρμακα βρίσκονται επί του παρόντος στη φάση 2 ανάπτυξης. Το Danuglipron (Pfizer), ένας από του στόματος αγωνιστής του GLP-1, παραμένει στη φάση 2 αφού προέκυψαν ανησυχίες σχετικά με την ανεκτικότητα με δοσολογία δύο φορές την ημέρα. Εξετάζεται το ενδεχόμενο αλλαγής της δόσης σε μία φορά την ημέρα για αυτό το φάρμακο.
Επιπλέον, ένας μηνιαίος ανταγωνιστής υποδοχέα GIP/αγωνιστής υποδοχέα GLP-1, η καφραγλουτίδη maridebart (πρώην AMG 133, Amgen), έχει προχωρήσει σε μελέτες φάσης 2.
Βελτιστοποίηση της υγείας στη θεραπεία της παχυσαρκίας
Η θεραπεία της παχυσαρκίας όμως περιλαμβάνει περισσότερα από τη μείωση του σωματικού βάρους ενός ατόμου.
Πρέπει να θυμόμαστε πάντα να στοχεύουμε τη νευρομεταβολική παθοφυσιολογία της παχυσαρκίας. Πρέπει να την κατανοήσουμε καλύτερα. Πρέπει να εξετάσουμε την ετερογένεια της παχυσαρκίας. Πώς στοχεύουμε αυτούς τους διαφορετικούς μηχανισμούς;
Οι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την επιλογή θεραπείας για την παχυσαρκία περιλαμβάνουν τη σοβαρότητα της παχυσαρκίας ενός ατόμου, τις παθήσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία, το γενικό προφίλ υγείας και το μεταβολικό του προφίλ και τους στόχους θεραπείας. Οι συνδυαστικές θεραπείες θα πρέπει επίσης να εξατομικεύονται.
Για τη βελτιστοποίηση της υγείας, θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι τα άτομα με παχυσαρκία τρώνε θρεπτικά τρόφιμα, δίνοντας προτεραιότητα στην πρωτεΐνη στη διατροφή τους, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής δραστηριότητας στο καθημερινό τους πρόγραμμα όσο το δυνατόν περισσότερο, μειώνοντας το άγχος και βελτιώνοντας την ποιότητα του ύπνου.
Δυστυχώς δεν υπάρχει φάρμακο που μπορεί να μας βοηθήσει να τρώμε πιο υγιεινά ή να ασκούμαστε περισσότερο. Ίσως μια μέρα θα ανακαλυφθεί, αλλά όχι ακόμα.
Είναι επίσης σημαντικό να ληφθεί υπόψη ο ρυθμός και η ποιότητα της μείωσης βάρους και η πιθανότητα οστικής απώλειας, ανεπάρκειας βιταμινών και απώλειας μυών που μπορεί να προκύψουν από την υπερβολικά γρήγορη αύξηση της δόσης των φαρμάκων.
Ξεκινήστε χαμηλά και πηγαίνετε αργά. Δεν είναι υποχρεωτικό η τιτλοποίηση των φαρμάκων να γίνεται κάθε μήνα, αλλά με βάση τον τρόπο με τον οποίο ανέχονται τη φαρμακευτική αγωγή και τον ρυθμό μείωσης βάρους που βιώνουν.
Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η προκατάληψη και το στίγμα του βάρους επηρεάζουν τα άτομα με παχυσαρκία, ακόμη και όταν αναζητούν θεραπεία. Θα πρέπει επίσης να υποστηρίξουμε τα άτομα με παχυσαρκία για να βεβαιωθούν ότι έχουν πρόσβαση σε φάρμακα και μπορούν να αντέξουν οικονομικά τις θεραπείες.
