Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Η πνευμονία, ενώ συχνά θεωρείται «νόσος του χειμώνα», στην πραγματικότητα μπορεί να επηρεάσει όλους τους ανθρώπους, κάθε ηλικίας και φύλου, οποιαδήποτε εποχή του χρόνου.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, η παραμονή σε χώρους με συνωστισμό, η αυξημένη έκθεση σε μικρόβια. η συχνή χρήση του κλιματιστικού, η υγρασία, η παραμονή με βρεγμένη ένδυση για πολλή ώρα, η έντονη εφίδρωση και οι κλιματικές μεταβολές αποδυναμώνουν την άμυνα του οργανισμού και ευνοούν την εμφάνιση όχι μόνο της πνευμονίας αλλά και άλλων αναπνευστικών λοιμώξεων.
Τι είναι η πνευμονία και πόσο επικίνδυνη είναι
Η πνευμονία είναι μια συχνή πνευμονική λοίμωξη, στον έναν ή και στους δύο πνεύμονες, που συνήθως προκαλείται από βακτήρια, ιούς και μύκητες.
Οι περισσότεροι άνθρωποι χωρίς άλλα υποκείμενα προβλήματα υγείας αναρρώνουν από την πνευμονία συνήθως μέσα σε μία έως τρεις εβδομάδες. Σε κάποιες πιο σπάνιες περιπτώσεις ωστόσο, η πνευμονία μπορεί να έχει σοβαρότερη εξέλιξη και να γίνει απειλητική για τη ζωή.
Η θεραπεία της πνευμονίας εξαρτάται από την αιτία που την προκάλεσε, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, τη γενικότερη κατάσταση της υγείας και την ηλικία του ασθενή.
Πόσο πιθανό είναι να πάθω πνευμονία το καλοκαίρι;
Οι ειδικοί είναι απόλυτοι: Μπορεί η πνευμονία είναι πιο συχνή κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες, ωστόσο δεν είναι καθόλου απίθανο να νοσήσουμε με πνευμονία και το καλοκαίρι.
«Η πνευμονία είναι μια από τις κύριες αιτίες νοσηλείας τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Πράγματι, μπορεί να είναι σπανιότερη το καλοκαίρι, ωστόσο η έντασή της δε διαφέρει από εκείνη που εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου χρόνου», λέει στο DailyPharmaNews ο Ειδικός Παθολόγος Στυλιανός Παπανδρέου.
Όπως εξηγεί, «ανάλογα με τον τόπο της εκδήλωσης της πνευμονίας, η νόσος διακρίνεται σε πνευμονία της κοινότητας και σε ενδονοσοκομειακή πνευμονία. Η πνευμονία της κοινότητας (δηλαδή αυτή που ο υπεύθυνος μικροοργανισμός δεν προέρχεται από δομές παροχής υπηρεσιών υγείας, όπως τα νοσοκομεία), είτε προκαλείται από ιό είτε από βακτήριο και είναι συχνότερη κατά τους χειμερινούς μήνες. Ωστόσο, κάθε χρόνο καταγράφεται σημαντικός αριθμός περιστατικών, ιδίως βακτηριακής πνευμονίας, και κατά τους θερινούς μήνες.
Τα κυριότερα βακτήρια που προκαλούν πνευμονία είναι ο πνευμονιόκοκκος, ο αιμόφιλος, ο σταφυλόκοκκος, ο στρεπτόκοκκοι ομάδας, άτυπα βακτήρια όπως η λεγεωνέλλα, τα χλαμύδια και το μυκόπλασμα και τα εντεροβακτηριοειδή. Στις ιογενείς πνευμονίες υπεύθυνοι ιοί είναι συνήθως ο ιός της γρίπης, οι κορονοϊοί, οι ιοί παραϊνφλουένζας, οι αδενοϊοί και οι ρινοϊοί».
Ποιοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο νόσησης
Όλοι οι άνθρωποι, κάθε ηλικίας και φύλου, μπορούν να νοσήσουν με πνευμονία, ωστόσο κάποιες ομάδες πολιτών είναι πιο ευάλωτες στη νόσηση.
«Όπως και τον υπόλοιπο χρόνο, έτσι και το καλοκαίρι, οι άνθρωποι που κινδυνεύουν περισσότερο να νοσήσουν από πνευμονία είναι τα άτομα άνω των 65 ετών με συνοδά νοσήματα (π.χ. αναπνευστικά ή καρδιολογικά) και εξασθενημένο ανοσοποιητικό, οι καπνιστές, οι άνθρωποι που δεν έχουν υποβληθεί στον προβλεπόμενο εμβολιασμό, τα βρέφη και τα παιδιά», λέει ο κ.Παπανδρέου.
Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα – Πότε πρέπει να πάμε στο γιατρό
Τα συμπτώματα της πνευμονίας μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά. Όπως εξηγεί ο Ειδικός Παθολόγος, «τυπικά, μία ιογενής λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος χαρακτηρίζεται από ποικίλα συμπτώματα (ρινική συμφόρηση/καταρροή, πόνο στο λαιμό, ξηρό βήχα). Αν συνυπάρχει πυρετός, αυτός έχει οξεία εισβολή και ταχεία κορύφωση τις πρώτες ημέρες. Η συνήθης διάρκεια των συμπτωμάτων είναι 3-5 ημέρες, ενίοτε έως και 7.
Αντίθετα, σε μία πρωτοπαθή πνευμονία, μπορεί τις πρώτες ημέρες το μοναδικό σύμπτωμα να είναι ο πυρετός. Στην πορεία της νόσου, μπορεί να εμφανιστεί βήχας, ο οποίος μπορεί να είναι ήπιος ή έντονος, ξηρός ή παραγωγικός.
Οπωσδήποτε, όμως, συμπτώματα από τη μύτη ή το λαιμό δε συνηγορούν υπέρ πνευμονίας. Αναφέρω τον όρο πρωτοπαθή, διότι οι ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος είναι ένας από τους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση δευτεροπαθούς ιογενούς ή βακτηριακής πνευμονίας.
Η 3η-4η ημέρα νόσου είναι ένα εύλογο χρονικό σημείο για αναζήτηση ιατρικής βοήθειας και σχολαστική κλινική εξέταση. Προσοχή χρειάζεται από πλευράς ιατρών για τις λεγόμενες άτυπες βακτηριακές πνευμονίες, όπου μπορεί να απουσιάζουν τα ακροαστικά ευρήματα, αλλά η ακτινογραφία και οι εργαστηριακές εξετάσεις θα θέσουν τελικά τη διάγνωση».
Συμβουλές πρόληψης της πνευμονίας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού
Τα καλά νέα είναι ότι η πνευμονία, στις περισσότερε περιπτώσεις, μπορεί να προληφθεί.
Όπως τονίζει ο κ. Παπανδρέου, «όλοι μας θα πρέπει να ακολουθούμε, όχι μόνο το χειμώνα αλλά και το καλοκαίρι, τα απαιτούμενα μέτρα πρόληψης και υγιεινής και να αναζητούμε ιατρική βοήθεια με τα ίδια κριτήρια όπως και το χειμώνα».
Πως μπορούμε να … αποφύγουμε την πνευμονία
• Μετά το μπάνιο στη θάλασσα ή σε πισίνα στεγνώστε καλά το μαγιό σας και μην κάθεστε με βρεγμένα ρούχα μπροστά σε κλιματιστικό.
• Βάλτε στη διατροφή σας φρούτα, λαχανικά, ψάρια, ξηρούς καρπούς καθώς περιέχουν πολύτιμες βιταμίνες & αντιοξειδωτικά.
• Φροντίστε να πίνετε τουλάχιστον 6-8 ποτήρια νερού την ημέρα και αποφύγετε τα πολλά αναψυκτικά και το αλκοόλ.
• Αποφύγετε την υπερβολική κούραση και φροντίστε να κοιμάστε καλά.
• Αποφύγετε το κάπνισμα, γιατί αποδυναμώνει τους πνεύμονες.
• Πλύντε συχνά τα χέρια, ειδικά μετά από πολυσύχναστους χώρους.
• Αν εμφανίσετε πυρετό, βήχα με φλέματα, δύσπνοια ή πόνο στο στήθος, θα πρέπει να μιλήσετε άμεσα με γιατρό.
Σωστή χρήση του κλιματιστικού
• Ρυθμίστε τη θερμοκρασία στους 25–27°C.
• Αποφύγετε να κάθεστε μπροστά στην έντονη ροή αέρα.
• Καθαρίστε τακτικά τα φίλτρα αέρα γιατί μαζεύουν μικρόβια και μούχλα.
• Αν έχετε υγρασία στο σπίτι, χρησιμοποιείστε αφυγραντήρα καθώς η υγρασία ευνοεί μικρόβια.
Μην ξεχνάτε τον εμβολιασμό!
Το εμβόλιο για τη γρίπη (κάθε φθινόπωρο) και το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου (σε ευπαθείς ομάδες) μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο πνευμονίας.