Γράφει η Τίνα Φειδία, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, Επιστ. Συνεργάτης A’ Ψυχιατρικής Κλινικής Παν. Αθηνών -Αιγινήτειο Νοσοκομείο
Η ψωρίαση είναι μια χρόνια και υποτροπιάζουσα αυτοάνοση φλεγμονώδη δερματική ασθένεια, η οποία προσβάλλει πάνω από 125 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Η νόσος χαρακτηρίζεται κλινικά από ερυθηματολεπιδώδεις πλάκες ,διαφόρων μεγεθών, που καλύπτονται από αργυρόχροα λέπια. Οι σωματικές αυτές δερματικές βλάβες είναι ορατές και εντοπίζονται συνήθως στους αγκώνες, στα γόνατα, στην οσφύ και στο τριχωτό της κεφαλής, αλλά μπορεί να εκδηλωθούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Η ορατότητα των βλαβών συχνά πυροδοτεί το αίσθημα στίγματος στους ασθενείς επηρεάζοντας τη γενικότερη ποιότητα ζωής, αλλά και τη σεξουαλική ζωή πιο συγκεκριμένα.
Τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες, η υποκειμενική αρνητική αξιολόγηση της εικόνας του δέρματος μειώνει την αυτοπεποίθηση οδηγώντας σε αύξηση της αμηχανίας και της ανησυχίας για την εξωτερικής τους εμφάνιση, κάνοντας τους να νιώθουν συχνά αποκρουστικοί. Ωστόσο, στις γυναίκες η ανησυχία, σχετικά με το πόσο ελκυστική θεωρείται η δερματική τους εικόνα, είναι συχνότερη, πιθανώς λόγω των κοινωνικών πιέσεων για μία «αψεγάδιαστη επιδερμίδα». Έτσι, είναι πιο ευάλωτες στη συγκρότηση μίας πιο εύθραυστης και αρνητικής εικόνας σώματος οδηγούμενες σε συνακόλουθες δυσκολίες ή δυσλειτουργίες στη σεξουαλική τους ζωή. Σε γενικές γραμμές φαίνεται πως η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η ευαλωτότητα που προκύπτει από την υποκειμενική αρνητική αξιολόγηση της εικόνας του δέρματος, μπορεί να οδηγήσει σε ντροπή στις διαπροσωπικές επαφές, σε αποφυγή των σεξουαλικών επαφών ή σε μειωμένη ποιότητα σεξουαλικής ζωής γενικότερα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η σεξουαλική υγεία δεν περιλαμβάνει μόνο την απουσία ασθένειας ή δυσλειτουργίας, αλλά αναφέρεται στη δυνατότητα να έχουμε ευχάριστες και ασφαλείς σεξουαλικές εμπειρίες βιώνοντας σωματική, συναισθηματική και ψυχική ευημερία στη σεξουαλική μας ζωή. Οι έρευνες δείχνουν ότι πάνω από το 40% των ατόμων με ψωρίαση αναφέρουν ότι η σεξουαλική τους ζωή επηρεάζεται κυρίως λόγω της ορατότητας των δερματικών βλαβών. Η σεξουαλική ζωή των ατόμων αυτών μπορεί να επηρεαστεί με διάφορους τρόπους, για παράδειγμα ενδέχεται να μειωθεί η ρομαντική διάθεση, να αυξηθεί το άγχος για την εικόνα σώματος ή η ντροπή. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθούν ακόμα και σεξουαλικές δυσλειτουργίες, οι οποίες είναι πιθανότερες σε όσους αντιμετωπίζουν και αγχώδη ή καταθλιπτικά συμπτώματα. Πιο συγκεκριμένα, οι άντρες με ψωρίαση έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν στυτική δυσλειτουργία και οι γυναίκες μειωμένη λίμπιντο, γεγονός που με τη σειρά του κάνει τα άτομα αφενός να δυσλειτουργούν και αφετέρου να αντλούν μειωμένη ευχαρίστηση από τη ποιότητα της σεξουαλικής τους ζωής.
Μιλώντας με ζευγάρια τις περισσότερες φορές παρατηρώ ότι οι σύντροφοι των ατόμων με ψωρίαση δεν περιγράφουν αρνητικές σκέψεις ή συναισθήματα σχετικά με τις δερματικές βλάβες των συντρόφων τους. Αντ’ αυτού μπορεί να νιώσουν ότι ο/η σύντροφος τους τείνει να τους αποφεύγει ή ότι έχει μειωθεί η μεταξύ τους οικειότητα. Στην πραγματικότητα, φαίνεται πως επειδή τα ίδια τα άτομα με ψωρίαση δυσφορούν ή νιώθουν αμηχανία με τα δερματικά τους σημάδια απομακρύνονται σταδιακά σεξουαλικά από τον/την σύντροφο τους, πιθανόν σε μία προσπάθεια να αποφύγουν τις υποκείμενες δυσάρεστες συναισθηματικές επιπτώσεις μιας σεξουαλικής επαφής.
Μερικές πρακτικές συστάσεις
- Προσπαθήστε να νιώσετε άνετα και να συζητήσετε με τον γιατρό σας σχετικά με το πως νιώθετε με την εικόνα σώματος σας και τη σεξουαλική σας ζωή
- Συζητήστε άνετα με τον σύντροφο σας. Προσπαθήστε να θυμάστε ότι τα αρνητικά συναισθήματα ή σκέψεις σχετικά με την εμφάνιση του σώματος και κατ’ επέκταση τη σεξουαλική ζωή είναι συνήθως υποκειμενικά.
- Αναζητήστε έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Η παροχή εξατομικευμένης βοήθειας από έναν ειδικό θα σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε και σταδιακά να επιλύσετε τα τυχόν δυσλειτουργικά μοτίβα που σχετίζονται με τις ψυχοσυναισθηματικές επιπτώσεις της ψωρίασης.
- Όλα είναι θέμα προσοχής. Παρατηρήστε εάν την ώρα της σεξουαλικής πράξης η προσοχή σας είναι εστιασμένη στο πως φαίνονται τα σημάδια της ψωρίασης και δοκιμάστε να μεταφέρεται την προσοχή σας στις αισθήσεις σας.
e–mail: tina.feidia@hotmail.com
