Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Εάν σας έχει τύχει να επισκεφθείτε έναν γιατρό για κάποιο πρόβλημα υγείας σας και νιώσατε ότι υποβαθμίζει τα συμπτώματά ή ότι απλά δεν σας πιστεύει, τότε πιθανότατα να έχετε βιώσει ιατρικό gaslighting.
Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει την ψυχολογική βλάβη και το κενό της υγειονομικής περίθαλψης που μπορεί να προκύψει όταν οι γιατροί αγνοούν, υποβαθμίζουν ή αγνοούν τα συμπτώματα γυναικών με χρόνιες γυναικολογικές παθήσεις, ένα φαινόμενο που οι επιστήμονες αποκαλούν «ακύρωση συμπτωμάτων» και οι ασθενείς συχνά αποκαλούν «ιατρικό gaslighting».
Το ιατρικό gaslighting αναφέρεται στην περίπτωση κατά την οποία ένας γιατρός απορρίπτει ή αγνοεί τις ανησυχίες και τα συμπτώματα του ασθενή, αφήνοντάς τον χωρίς σαφές σχέδιο θεραπείας και διάγνωση, λόγω άγνοιας, έμμεσης προκατάληψης ή/και αδιαφορία του γιατρού προς τις προτιμήσεις του ασθενούς (ιατρικός πατερναλισμός). Το ιατρικό gaslighting μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε, ωστόσο συμβαίνει συχνότερα σε γυναίκες, έγχρωμους ανθρώπους και μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Η στάση πολλών γιατρών να αγνοούν ή να ακυρώνουν τις ανησυχίες των ασθενών μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι που ζουν με πόνο να αμφισβητούν τις προσωπικές τους εμπειρίες, να καθυστερούν την απαραίτητη ιατρική φροντίδα και τελικά να υποφέρουν περισσότερο, αποκαλύπτει μια νέα έρευνα.
«Το ιατρικό gaslighting αμφισβητεί την ίδια την πραγματικότητα και την αξιοπιστία της εμπειρίας ενός ασθενούς με τον εαυτό του, αφήνοντάς τον να αισθάνεται σύγχυση, απελπισία, απογοήτευση και αυτοαμφισβήτηση», λέει η Δρ. Devora Shapiro, PhD, καθηγήτρια Iατρικής Hθικής στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει επικεντρώσει την έρευνά της στο ιατρικό gaslighting.
Η έρευνα αποκάλυψε υψηλά ποσοστά ιατρικού gaslighting
Για τους ασθενείς με χρόνιες γυναικολογικές παθήσεις, σε πολλές περιπτώσεις ο πόνος μπορεί να είναι συνεχής, καθιστώντας καθημερινές δραστηριότητες όπως το κάθισμα, την ποδηλασία ή ακόμη και τη χρήση εσωρούχων εξαιρετικά άβολες. Για πολλούς από αυτούς τους ασθενείς, η σεξουαλική επαφή και οι τακτικές γυναικολογικές εξετάσεις είναι αφόρητες.
Η ενδομητρίωση και ο χρόνιος πόνος στην περιοχή του αιδοίου ( αιδοιοδυνία ), είναι συχνές γυναικολογικές παθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν έντονο πόνο. Σύμφωνα με τους ειδικούς, επηρεάζουν περίπου 2 στις 10 γυναίκες, ωστόσο, πολλές από αυτές, όταν αναζητούν φροντίδα για αυτό το είδος πόνου σε περιβάλλοντα υγειονομικής περίθαλψης αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό και αμφιβολία.
Ερευνητές από τα Κέντρα για τις Αιδοιοκολπικές Διαταραχές (Centers for Vulvovaginal Disorders) στην Ουάσινγκτον σχεδίασαν ένα εργαλείο με επίκεντρο τον ασθενή, το οποίο χρησιμοποίησαν για να πραγματοποιήσουν έρευνα σε 447 ασθενείς που έλαβαν ενδονοσοκομειακή θεραπεία για ενδομητρίωση και αιδοιοκολπικές διαταραχές, από τον Αύγουστο του 2023 έως τον Φεβρουάριο του 2024.
Η μελέτη είχε ως στόχο να περιγράψει τις εμπειρίες των ασθενών που αναζητούν φροντίδα σε κέντρο παραπομπής για ενδομητρίωση και αιδοιοκολπικές διαταραχές και να αναλύσει τόσο τις ποσοτικές όσο και τις ποιοτικές απαντήσεις τους.
Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι σε ένα σημαντικό ποσοστό οι συμμετέχοντες αντιμετώπισαν συμπεριφορές κλινικών ιατρών που ήταν απαξιωτικές, ακυρωτικές και τους οδηγούσαν να αμφισβητήσουν την εμπειρία τους ή να εξετάσουν το ενδεχόμενο διακοπής της ιατρικής φροντίδας.
Ειδικότερα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, το 43,5% των ασθενών ανέφεραν ότι οι γιατροί ήταν υποστηρικτικοί, το 26,6% των ασθενών είπαν ότι οι γιατροί τους υποτίμησαν και το 20,5% ότι οι γιατροί δεν τους πίστεψαν. Περίπου 1 στους 4 ασθενείς (41,6%) έλαβε ως συμβουλή ότι «απλώς, χρειαζόταν να χαλαρώσει περισσότερο».
Επιπλέον, πολλές γυναίκες με αιδοιοκολπικές διαταραχές (52,8%) σκέφτηκαν να διακόψουν εντελώς τη φροντίδα επειδή οι ανησυχίες τους δεν αντιμετωπίστηκαν, το 20,6% των ασθενών παραπέμφθηκαν για ψυχιατρική γνωμάτευση χωρίς να λάβουν ιατρική περίθαλψη, το 16,8% των ασθενών ένιωσαν ανασφάλεια κατά τη διάρκεια της εξέτασης και το 39,4% των ασθενών δήλωσαν ότι τους έκαναν να νιώσουν παράλογοι.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα επιβεβαιώνουν την επικράτηση του ιατρικού gaslighting, το οποίο όπως διαπιστώθηκε επιφέρει σημαντική δυσφορία στους ασθενείς και μπορεί να καθυστερήσει σημαντικά την κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία. Η μελέτη αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για εκπαίδευση που να υποστηρίζει αφενός μια πιο ενημερωμένη βιοψυχοκοινωνική προσέγγιση στις γυναικολογικές παθήσεις, ιδιαίτερα στις αιδοιοκολπικές διαταραχές, και αφετέρου τη συνεχή ανάπτυξη επικυρωμένων εργαλείων για την ποσοτικοποίηση των εμπειριών των ασθενών, καταλήγουν οι ερευνητές
Τέλος, οι ερευνητές σημειώνουν ότι τα ευρήματά τους ενδέχεται να υποεκτιμούν την πραγματική έκταση του προβλήματος, καθώς οι ασθενείς που εγκατέλειψαν πλήρως τη φροντίδα δεν εκπροσωπούνταν στην έρευνα
Πηγή: JAMA Network Open