Οι συγκλονιστικές ιστορίες δύο γυναικών από την Ελλάδα και τη Γερμανία και ο αγώνας τους για ίσα δικαιώματα στη ζωή και την εργασία.
Η Διεθνής Ημέρα Τρανς Ορατότητας (International Transgender Day of Visibility) τιμάται κάθε χρόνο στις 31 Μαρτίου σε όλον τον κόσμο και είναι αφιερωμένη στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τις πολλαπλές διακρίσεις, τους αποκλεισμούς και την περιθωριοποίηση που αντιμετωπίζουν τα τρανς και φυλοδιαφορετικά πρόσωπα. Στόχος, η μετάδοση της ιδέας ότι οι ζωές των τρανς ατόμων έχουν σημασία, όπως και κάθε ανθρώπου που αγωνίζεται για δικαιώματα και ελευθερίες.
Με αφορμή τη σημερινή ημέρα, δύο δυναμικές γυναίκες ενώνουν τις φωνές τους και μοιράζονται τις κοινές ανησυχίες τους σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο Liveit.gr.
Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη
Άννα Απέργη: « Δεν επιλέγεις να είσαι τρανς, ούτε και γίνεσαι τρανς. Τρανς είσαι από τότε που θα πάρεις την πρώτη σου ανάσα»
« Ένας άνθρωπος, σύμφωνα και με διεθνείς επιστημονικές έρευνες, αντιλαμβάνεται το φύλο του περίπου στην ηλικία 3 έως 5 ετών. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τα τρανς πρόσωπα. Περίπου σε εκείνες τις ηλικίες καταλαβαίνουμε την εσωτερική αίσθηση που έχουμε για το φύλο μας. Εγώ δεν αποτέλεσα εξαίρεση, περίπου 4 ετών ήταν όταν αντιλήφθηκα το φύλο μου. Ξέρετε, αν ρωτήσω εσάς πότε καταλάβατε το φύλο σας, θα δείτε ότι δεν υπάρχει κάποια απάντηση σε αυτό, με την έννοια ότι η αίσθηση του σε πιο φύλο ανήκετε σας ήρθε εντελώς φυσικά. Ήταν μία φυσική εξέλιξη. Το ίδιο ακριβώς λοιπόν συμβαίνει και με τους τρανς ανθρώπους. Η μόνη διαφορά είναι ότι ένα τρανς πρόσωπο, μπορεί να μην το εξωτερικεύσει αμέσως και μπορεί αυτό να γίνει είτε κατά την περίοδο της εφηβείας, είτε και πολύ αργότερα. Αυτό όμως έχει να κάνει και με άλλους παράγοντες, με πιο κύριο τον φόβο που νιώθουν κάποια τρανς πρόσωπα στο να εξωτερικεύσουν και να γνωστοποιήσουν την ταυτότητα φύλου τους για να μην κακοποιηθούν.
Σε ότι αφορά την οικογένεια μου, θα σου πω ότι γενικότερα ήμουν από τα τυχερά παιδιά, διότι δεν είχα ποτέ μου κάποιο ιδιαίτερο θέμα με τους γονείς μου σε σχέση με την ταυτότητα φύλου μου. Ίσως αυτό ήταν και μία από τις κινητήριες δυνάμεις μου στο να μπορέσω να επιβιώσω και να σταθώ όρθια μέσα σε μία πάρα πολύ κλειστή κοινωνία, όπως είναι η κοινωνία της Δράμας. Υπήρχαν ασφαλώς αρκετές δυσάρεστες στιγμές, ιδίως κατά την περίοδο της εφηβείας. Προτιμώ όμως να κρατώ στη φαρέτρα μου μόνο τις θετικές στιγμές τις ζωής μου, χωρίς βέβαια να διαγράφω όλες τις υπόλοιπες.
Η διαδικασία της γνωστοποίησης, αυτό δηλαδή που ονομάζουμε comingout, είναι μία ιδιαίτερα δύσκολη και πολλές φορές επώδυνη διαδικασία. Πόσο μάλλον δε, όταν ένα παιδί μεγαλώνει σε μία μικρή πόλη της Περιφέρειας. Θέλει πολύ «γερό στομάχι» για να μπορέσεις όχι μόνο να αντιμετωπίσεις τυχόν χλευασμούς, ενδοσχολικό εκφοβισμό και βία, αλλά και να επιβιώσεις και να σταθείς όρθια μέσα από αυτά. Δεν είναι καθόλου εύκολο, και μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για παιδιά.
Γι’ αυτό και πρέπει η Πολιτεία να προστατέψει μέσα από το νομοθετικό της έργο τα τρανς παιδιά. Και δράττομαι της ευκαιρίας εν όψει των εθνικών μας εκλογών να απευθύνω ένα μήνυμα προς τα κόμματα, αν πραγματικά νοιάζονται για το καλό όλων των παιδιών και κατ’ επέκταση για τον μέλλον αυτού του τόπου, γιατί τα παιδιά μας είναι το μέλλον μας, να δεσμευτούν πως θα υλοποιήσουν μετεκλογικά νομοθετικά έργα, που θα προστατεύουν τα παιδιά μας από τον εκφοβισμό και τη βία και να μην τα αφήνουν έρμαια στα νύχια του ρατσισμού.
Όταν με ρωτούν αν επιθυμώ να δημιουργήσω οικογένεια, προτιμώ περισσότερο να μου θέτουν το ερώτημα, αν έχω δικαίωμα στην οικογένεια. Ξέρετε, το θέλω απ’ το έχω δικαίωμα, τα χωρίζει ένας τεράστιος γκρεμός. Στη χώρα μας λοιπόν τα ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα, δεν έχουν δικαίωμα στην οικογένεια. Ψηφίστηκε μεν το σύμφωνο συμβίωσης το 2015 όπου συμπεριλαμβάνει και τα ομόφυλα ζευγάρια, παρόλα αυτά δεν συμπεριλαμβάνει τα τρανς πρόσωπα που δεν έχουν μεταβάλλει τα στοιχεία τους με τη διαδικασία της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου, καθώς και δεν συμπεριλαμβάνει κανένα απολύτως γονεϊκό δικαίωμα.
Επίσης, το 2017 ψηφίστηκε η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, η διαδικασία δηλαδή με την οποία τα τρανς πρόσωπα μεταβάλλουν τα ληξιαρχικά τους έγγραφα χωρίς να υπάρχει προαπαίτηση ιατρικών ή ψυχιατρικών γνωματεύσεων και χειρουργικών επεμβάσεων (συμπεριλαμβανόμενης και της ορμονοληψίας), παρόλα αυτά αποκλείονται από τη διαδικασία τα έγγαμα τρανς πρόσωπα.
Εδώ δημιουργείται δηλαδή μία παράλογη απαίτηση. Όταν ένα πρόσωπο επιθυμεί να μεταβάλει τα έγγραφά του και είναι έγγαμο στην ουσία καλείται να επιλέξει μεταξύ δύο θεμελιωδών δικαιωμάτων του, του δικαιώματος στον γάμο, και του δικαιώματος στην αναγνώριση της ταυτότητας φύλου του. Αφενός μεν παράλογο, αφετέρου πρόδηλα αντισυνταγματικό καθώς είναι πρωτόγνωρο για τον νομικό μας πολιτισμό ένας άνθρωπος να καλείται να επιλέξει μεταξύ δύο ανθρώπινων δικαιωμάτων, πράγμα που είχε επισημάνει και η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής στη σχετική έκθεσή της. Και το θέμα ξέρετε δεν είναι καθόλου θεωρητικό, καθώς και στη χώρα μας υπάρχουν αρκετά έγγαμα τρανς πρόσωπα που βρίσκονται σε γάμο χρόνια. Με λίγα λόγια η Πολιτεία πρέπει άμεσα, χθες, να προχωρήσει στην τροποποίηση του Οικογενειακού Δικαίου, με επέκταση του γάμου (και όχι πολιτικού γάμου) χωρίς διακρίσεις λόγω φύλου, πλήρη δικαιώματα παιδοθεσίας/τεκνοθεσίας, καθώς και σε επέκταση της δυνατότητας από κοινού γονικής μέριμνας, και υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού, φύλου, έκφρασης, ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου.
Αυτό που με ανησυχεί ιδιαίτερα είναι η ανοχή, τόσο στη χώρα μας όσο και γενικότερα στην Ευρώπη, απέναντι σε αυταρχικά, μη δημοκρατικά καθεστώτα. Θλίβομαι και αισθάνομαι ντροπή, όταν εν έτει 2023, χάνονται ανθρώπινες ζωές σε ράγες τρένων, ενώ θα μπορούσε να αποφθεχθεί. Αισθάνομαι οργή όταν δικαστικές αποφάσεις όπως η τελευταία του Αρείου Πάγου για τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, καταστρατηγούν κάθε αίσθηση δικαίου και αποτελούν πρόκληση για κάθε δημοκρατικό πολίτη.
Θα ήταν τελείως παράλογο εκ μέρους μου να πω ότι «επέλεξα» να ενταχθώ σε μία ομάδα ανθρώπων, όπως είναι οι τρανς άνθρωποι, που βιώνουν στο μέγιστο βαθμό περιθωριοποίηση, στιγματισμό, αποκλεισμούς σε όλους τους τομείς όπως την εκπαίδευση, την εργασία και την επαγγελματική κατάρτιση, την υγεία και την πρόνοια, παντού. Δεν μπορούμε να μιλάμε για επιλογή, δεν είναι επιλογή. Ούτε επιλέγεις να είσαι τρανς, ούτε και γίνεσαι τρανς. Τρανς είσαι από τότε που θα πάρεις την πρώτη σου ανάσα».
H Άννα Απέργη είναι Πρόεδρος &Υπεύθυνη Ενδυνάμωσης Τρανς και ΛΟΑΤΚΙ Προσώπων του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών ( ΣΥΔ ), μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας.
Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών ( ΣΥΔ ) gender.gr
Tessa Ganserer: « Δεν χρειάζεται να ντρεπόμαστε, ούτε να κρυβόμαστε πια, γιατί δεν είμαστε μόνοι»
« Στη Γερμανία, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, βιώνουμε μια απαράδεχτη κατάσταση, ότι ορισμένες λαϊκιστικές και αντιφεμινιστικές οργανώσεις προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τη συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα των τρανς ατόμων, επιδιώκοντας να τη μετατρέψουν σε πολιτισμικό πόλεμο. Όλα αυτά γίνονται μέσα από μια συγκεκριμένη ρητορική μίσους, προκατάληψης και φόβου κατά των τρανς πολιτών με στόχο να διχάσουν την κοινωνία. Έχω όμως τη βεβαιότητα ότι δεν θα το καταφέρουν γιατί η πλειονότητα των Γερμανών έχουν «την καρδιά τους στη σωστή θέση» και επιθυμούν μια καλή κοινωνική συνύπαρξη στην οποία κανείς δεν πρέπει να υποτιμάται, να αποκλείεται, να μειονεκτεί ή να υφίσταται βία.
Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει σημαντικά βήματα τα τελευταία χρόνια. Ήδη από το 2015, το Συμβούλιο της Ευρώπης κάλεσε τα κράτη μέλη της να εφαρμόσουν απλές και μη γραφειοκρατικές διαδικασίες για την επίσημη αλλαγή του πολιτικού καθεστώτος, προκειμένου να προστατευθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα των τρανς ατόμων και να καταργηθούν οι εξευτελιστικές υποχρεωτικές ψυχολογικές αξιολογήσεις. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες όπως το Βέλγιο, η Μάλτα, η Δανία, η Ελβετία, η Φινλανδία και η Ισπανία, το έχουν ήδη εφαρμόσει. Το ίδιο θα κάνουμε τώρα και εμείς στη Γερμανία.
Σημαντικά ζητήματα ωστόσο προς επίλυση εξακολουθούν να υπάρχουν στον ευαίσθητο τομέα της Υγείας. Δομικές διακρίσεις στον τομέα της υγείας οδηγούν σε μια κατάσταση, στην οποία η πρόσβαση των τρανς ατόμων στις ιατρικές παροχές καθίσταται δύσκολη έως αδύνατη. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει το δικαίωμα αυτό σε απαραίτητες παροχές να κατοχυρωθεί και νομικά. Και η περίθαλψη θα πρέπει επιτέλους να προσανατολίζεται στα στάνταρ των επιστημονικών γνώσεων. Οι οδηγίες στο σύστημα ιατρικής ασφάλισης με βάση τις οποίες αποφασίζεται εάν και ποιου είδους ιατρική περίθαλψη πληρώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία, είναι κατά την γνώμη μου παράνομες, γιατί οι ομάδες των τρανς ατόμων αποκλείονται γενικώς από τις παροχές.
Αυτό που με πονάει και με θυμώνει περισσότερο είναι ότι αυτή τη στιγμή αντί να προοδεύουμε και να κάνουμε βήματα προς τα εμπρός παγκοσμίως, όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα μας, υποχωρούμε. Το μίσος απέναντι στο τρανς άτομο όχι μόνο υφίσταται αλλά ακολουθεί και μια διαρκώς αυξανόμενη πορεία. Το έτος 2022 βρεθήκαμε μπροστά στην απαράδεχτη πραγματικότητα να μετράμε 327 δολοφονημένους τρανς ανθρώπους!
Δεν αλλάζουν δυστυχώς εύκολα οι νοοτροπίες και τα στερεότυπα. Για να διαλύσουμε τις προκαταλήψεις χρειαζόμαστε εκπαίδευση. Από την άλλη, όταν η έλλειψη αποδοχής μετατρέπεται σε διακρίσεις και βία, το κράτος δικαίου απαιτείται να σταθεί δίπλα μας, να μας προστατεύσει και να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε τα δικαιώματά μας. Θα έπρεπε να είναι αυτονόητο ότι ένα κράτος δικαίου οφείλει να τιμωρεί αυστηρά όλους εκείνους που ασκούν πράξεις βίας και μίσους απέναντι στον συνάνθρωπό τους επειδή τον θεωρούν διαφορετικό. Σε καμία περίπτωση δεν είναι καθήκον των ανθρώπων που βιώνουν αποκλεισμό, διακρίσεις ή βία να αμυνθούν μόνοι τους, αυτά είναι καθήκοντα του Κράτους.
Με αφορμή την σημερινή ημέρα, θα ήθελα να πω ότι μπορούμε να είμαστε περήφανοι για τα δικαιώματα που κέρδισαν για εμάς άλλοι θαρραλέοι πρωτοπόροι πριν από εμάς. Δεν χρειάζεται να ντρεπόμαστε που είμαστε τρανς, είμαστε καλοί έτσι όπως είμαστε. Και δεν χρειάζεται να κρυβόμαστε πια, γιατί δεν είμαστε μόνοι. Όλοι μαζί ενωμένοι θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας και τον αγώνα μας μέχρι την στιγμή που θα μπορούμε να ζήσουμε όλοι οι άνθρωποι στον κόσμο ελεύθεροι και χωρίς φόβο».
Η Tessa Ganserer είναι η πρώτη τρανς ομοσπονδιακή βουλευτής της Γερμανίας, εκλεγμένη με το κόμμα των Πρασίνων. Στα πρώτα της πολιτικά βήματα η Γερμανίδα πολιτικός είχε εκλεγεί δύο φορές μέλος της Βουλής της Βαυαρίας ως άνδρας. Το 2018 προχώρησε σε αλλαγή ταυτότητας και έγινε έτσι η πρώτη διεμφυλική πολιτικός στη χώρα της.
«Η ταυτότητα φύλου είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα» δηλώνει με πάθος η Tessa Ganserer, η οποία είναι ιδιαίτερα αγαπητή σε σημαντικό ποσοστό του γερμανικού λαού, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις. Tην ίδια στιγμή ωστόσο δεν είναι λίγα και τα μηνύματα μίσους που λαμβάνει καθημερινά στα social media, τα οποία όμως, όπως έχει δηλώσει, δεν την απομακρύνουν από το στόχο και την αποστολή της… www.tessa-ganserer.de
