Συνδυασμό διαφορετικών τεχνολογιών θα απαιτούσε η ανάπτυξη εμβολίου για τον HIV
Της Τάνιας Η. Μαντουβάλου
Η ανησυχία προκλήθηκε τώρα διότι τα στοιχεία αναλύθηκαν σχετικά πρόσφατα. Σε αντίθεση με τον SARS-CoV-2, ο HIV προκαλεί χρόνιες λοιμώξεις στις οποίες η κλινική εικόνα χρειάζεται αρκετά χρόνια για να αξιολογηθεί, δηλώνει στο DailyPharmaNews ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος της επιτροπής των ειδικών Γκίκας Μαγιορκίνης σχετικά με το στέλεχος VB (virulent subtype-B) του ιού του AIDS που προκάλεσε ντόρο τις προηγούμενες μέρες, παρά το γεγονός ότι υφίσταται από το 1990.
Ο κλινικός ιολόγος, επιστημονικά υπεύθυνος στο Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Ρετροϊών του Εργ. Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής του ΕΚΠΑ, εξηγεί ποιοι πρέπει να προσέξουν, αν τα υπάρχοντα εμβόλια καλύπτουν το συγκεκριμένο στέλεχος και για ποιο λόγο μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί εμβόλιο για τον ΗΙV, σε αντίθεση με τον SarsCOV2. Υπογραμμίζει μάλιστα ότι «η ανάπτυξη αποτελεσματικού αντιρετροϊκού εμβολίου θα απαιτήσει συνδυασμό διαφορετικών τεχνολογιών εμβολίων που θα οδηγούν σε ευρέως φάσματος και ταχείες ανοσολογικές αποκρίσεις με ισχυρά στοιχεία κυτταρικής ανοσίας».
Γιατί προκλήθηκε τώρα ανησυχία, αφού υπάρχει ο ιός από το 1990;Τι γνωρίζετε μέχρι ώρας για αυτό το στέλεχος;
Πρόσφατα δημοσιεύθηκε μία μελέτη στο επιστημονικό περιοδικό Science που έδειξε την ύπαρξη ενός στελέχους του ιού HIV-1, το οποίο οι ερευνητές το ονομάσανε VB (virulent subtype-B) και σχετίζεται με ταχύτερη εξέλιξη της νόσου AIDS, στα άτομα που έχουν μολυνθεί με αυτό το στέλεχος. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι έχει συμβεί ταχύτερη μετάδοση από το στέλεχος αυτό, αν και θεωρητικά θα μπορούσε να σχετίζεται και με μεγαλύτερη μεταδοτικότητα, εξαιτίας του υψηλότερου ιϊκού φορτίου που έχει παρατηρηθεί στους ασθενείς. Η μελέτη έδειξε ότι με το στέλεχος έχουν μολυνθεί γύρω στα 150 με 200 άτομα με επίκεντρο την Ολλανδία από την δεκαετία του 1990. Η ανησυχία προκλήθηκε τώρα διότι τα στοιχεία αναλύθηκαν σχετικά πρόσφατα. Σε αντίθεση με τον SARS–CoV-2, ο HIV προκαλεί χρόνιες λοιμώξεις στις οποίες η κλινική εικόνα χρειάζεται αρκετά χρόνια για να αξιολογηθεί και να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα που αφορούν την παθογένεια του ιού.
Ποιοι πρέπει να προσέξουν και τι;
Η μετάδοση του στελέχους δεν φαίνεται να διαφέρει στην ουσία από τα άλλα στελέχη του ιού HIV-1. Συνεπώς οι οδηγίες προστασίας εξακολουθούν να είναι οι ίδιες όπως για παράδειγμα η χρήση προφυλακτικού, η (μη κοινή) χρήση συρίγγων μίας χρήσης, αλλά και η φαρμακευτική προφύλαξη σε δραστηριότητες υψηλού κινδύνου, όπως η προφύλαξη πριν από την έκθεση (PrEP) και η προφύλαξη μετά την έκθεση (PEP).
Τα συγκεκριμένο στέλεχος καλύπτεται από τα υπάρχοντα φάρμακα;
Οι ασθενείς που είχαν μολυνθεί με το στέλεχος VB και έλαβαν την αντιρετροϊκή θεραπεία ,είχαν την ίδια πρόγνωση με τους ασθενείς που λάμβαναν θεραπεία και ήταν μολυσμένοι με άλλα στελέχη του HIV. Ως εκ τούτου θεωρούμε ότι τα φάρμακα καλύπτουν το στέλεχος VB.
Χτυπάει κάποια καμπανάκια αυτή η μετάλλαξη;
Εξαιτίας της ταχείας εξέλιξης σε AIDS στους ασθενείς που φέρουν το στέλεχος, αναδεικνύεται η σημασία της γρήγορης διάγνωσης της νόσου. Να θυμίσουμε ότι πολλοί φορείς δεν γνωρίζουν ότι έχουν κολλήσει τον ιό για αυτό και είναι εξαιρετικά σημαντικό να μπορούν να έχουν εύκολη πρόσβαση σε δωρεάν και ανώνυμο test.
Για τον ΗΙV γιατί δεν έχει βρεθεί μέχρι τώρα εμβόλιο σε αντίθεση με τον SARS–COV2;
Η δυσκολία στο να βρεθεί εμβόλιο για τον HIV οφείλεται στην περίπλοκη βιολογία του. Ο ιός HIV είναι ένας ρετροϊός και συνεπώς όταν εισέρχεται στον οργανισμό έχει τη δυνατότητα να ενσωματώνει το γονιδίωμά του στο DNA του ασθενή και πιο συγκεκριμένα σε κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Με απλά λόγια για να «καθαρίσει» ο ιός θα πρέπει αυτά τα κύτταρα να πεθάνουν και αυτό δεν συμβαίνει εύκολα. Αυτό έχει ως συνέπεια ο ιός μετά την αρχική μόλυνση να εγκαθιστά χρόνια εφ’ όρου ζωής λοίμωξη. Ένα εμβόλιο για να είναι αποτελεσματικό θα πρέπει λοιπόν να εξουδετερώσει τον ιό πριν συμβεί το γεγονός της ενσωμάτωσης. Συνεπώς το παράθυρο που έχει η ανοσολογική αντίδραση για να οδηγήσει σε απόρριψη του ιού είναι εξαιρετικά μικρό. Από την άλλη ο ιός HIV εξελίσσεται ταχύτατα με συνέπεια να διαφεύγει με μεγαλύτερη ευκολία της ανοσολογικής απάντησης. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η ανάπτυξη αποτελεσματικού αντιρετροϊκού εμβολίου θα απαιτήσει συνδυασμό διαφορετικών τεχνολογιών εμβολίων που θα οδηγούν σε ευρέως φάσματος και ταχείες ανοσολογικές αποκρίσεις με ισχυρά στοιχεία κυτταρικής ανοσίας.